"Thị trường tiền tệ đang thay đổi rất nhanh”

TS. Trịnh Quang Anh, Chủ tịch Hội Nghiên cứu thị trường liên ngân hàng Việt Nam (VIRA).

Liên quan đến vấn đề lãi suất đang tăng lên thời gian qua, tại Tọa đàm “Mục tiêu phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp - Niềm tin và Trách nhiệm” tổ chức hôm qua (13/9), TS. Trịnh Quang Anh, Chủ tịch Hội Nghiên cứu thị trường liên ngân hàng Việt Nam (VIRA) nhấn mạnh, bối cảnh thị trường, bối cảnh tiền tệ đang thay đổi rất nhanh.

“Nhiều người vẫn đang “mơ ngủ” về giai đoạn tiền rẻ, nhưng tình hình lại đang thay đổi quá nhanh. Trước đó chúng ta không thể hình dung trong một thời gian rất ngắn lãi suất Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể tăng lên đến ngưỡng 3,5%, và nếu thế lãi suất VND phải lên tới bao nhiêu?”, TS. Trịnh Quang Anh đặt vấn đề.

Theo Chủ tịch VIRA, trong bối cảnh các đồng tiền khác đang mất giá khủng khiếp, VND mới chỉ mất khoảng 3%. Và để có được điều này Việt Nam phải đánh đổi bằng lãi suất cao hơn.

"Điều này có thể khiến một số người lo lắng, nhưng thật ra chúng ta đang trở về điều kiện bình thường mới và cần chấp nhận mặt bằng lãi suất trở về trạng thái bình thường mới", ông Quang Anh nêu góc nhìn.

Theo Chủ tịch VIRA, trong thời kỳ đại dịch COVID-19, chúng ta tiền bơm ra để thúc đẩy kinh tế đi lên thì bây giờ phải hút trở lại là điều đương nhiên.

Trước diễn biến của lãi suất tăng lên cũng như biến động của lãi suất trên thị trường liên ngân hàng thời gian gần đây (lãi suất tín phiếu Ngân hàng Nhà nước, lãi suất trên thị trường mở cũng đã lên các mức cao), chuyên gia này cho rằng không quá lo lắng khi vẫn còn hai “cửa thoát hiểm”.

Thứ nhất là tiền ngân sách vẫn đang thặng dư khoảng 250 nghìn tỷ đồng, và số dư tiền gửi Kho bạc Nhà nước trong hệ thống ngân hàng vẫn lên tới khoảng 800 nghìn tỷ đồng. Vấn đề là giải ngân vốn đầu tư công rất chậm, với nhiều vướng mắc khó tháo gỡ, cần làm sao để giải ngân nhanh hơn.

Theo ông Quang Anh, cần có những giải pháp để “ân xá” cho những dòng tiền như vậy, cũng như thúc đẩy được nguồn quan trọng là giải ngân đầu tư công, để các dòng tiền tham gia vào thị trường.

"Còn trong tương lai ngắn hạn, tôi thấy rằng chúng ta sẽ gặp khó khăn hơn với nguồn vốn ít hơn và lãi suất cao hơn", ông Quang Anh nói.

Về những diễn biến của thị trường tiền tệ những tháng gần đây, báo cáo công bố đầu tuần này của Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) điểm lại rằng: Có thể thấy rõ trong giai đoạn này, nền kinh tế ghi nhận thách thức ổn định vĩ mô khi áp lực tỷ giá chưa thể sớm hạ nhiệt, lạm phát kỳ vọng ở mức cao trong dài hạn khiến nhà điều hành tiếp tục có động thái thận trọng.

Với ưu tiên chính sách hàng đầu là duy trì các yếu tố ổn định, bao gồm kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá), VCBS cho rằng Ngân hàng Nhà nước (NHNN) không thể quá mạnh tay trong việc duy trì trạng thái thanh khoản dồi dào trên thị trường.

Mặc dù vậy, VCBS tin rằng áp lực thanh khoản trên thị trường liên ngân hàng chỉ diễn ra trong ngắn hạn, mà không phản ánh khả năng lãi suất liên ngân hàng tiếp tục tăng mạnh hoặc duy trì ở ngưỡng cao trong dài hạn.

Trong tháng 8, quan sát cho thấy lãi suất liên ngân hàng tăng nhanh và mạnh vào cuối tháng, chủ yếu xuất phát từ nhu cầu thanh khoản trước kỳ nghỉ lễ. Theo đó, với các điều kiện hiện nay, VCBS dự tính các thời điểm lãi suất liên ngân hàng tăng cao vượt lãi suất OMO sẽ diễn ra với tần suất cao hơn ít nhất cho tới khi các kỳ họp xung quanh kỳ họp chính sách tiền tệ của Fed trong tháng 9 được hiện thực hoá.

Ở một diễn biến khác, đặc điểm thị trường thay đổi rất nhanh mà TS. Trịnh Quang Anh nhấn mạnh ở trên cũng thể hiện rất rõ như ở một dữ kiện đêm qua (giờ Việt Nam).

Tại Mỹ, sau khi dữ liệu về chỉ số giá tiêu dùng (CPI) công bố dù chỉ tăng nhẹ nhưng trái với dự báo giảm trước đó, kỳ vọng trên thị trường lập tức thay đổi và hướng kỳ vọng Fed sẽ tăng lãi suất tới 1 điểm phần trăm đã áp đảo hoàn toàn dự báo chỉ tăng 0,75 điểm phần trăm. Thị trường chứng khoán Mỹ cũng lập tức chao đảo với phiên giảm mạnh nhất trong gần hai năm qua, dù trước đó vừa có loạt phiên đi lên ấn tượng.