Sai phạm nghiêm trọng tại Tập đoàn No Va và một số tập đoàn, ngân hàng khác

18/10/2025 16:03 Trái phiếu BẢO TRUNG

Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận về việc chấp hành chính sách pháp luật trong phát hành và sử dụng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại CTCP Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va và các công ty con từ năm 2015 đến giữa 2023.

Novaland (NVL) dùng bất động sản để thanh toán nợ cho hai lô trái phiếu

Thanh tra Chính phủ đã tiến hành kiểm tra sâu rộng đối với 18 tổ chức phát hành (TCPH) thuộc Tập đoàn No Va và các công ty con, tập trung vào giai đoạn từ 1/1/2015 đến 30/6/2023. Kết quả cho thấy, các TCPH này đã phát hành thành công 131 mã TPDN (không chuyển đổi, không kèm theo chứng quyền, có tài sản bảo đảm); kỳ hạn từ 01-05 năm; lãi suất trái phiếu cố định hoặc thả nổi, trong đó lãi suất thả nổi = lãi suất tham chiếu cộng (+) biên độ từ 0,1% đến 2,5%, với tổng giá trị lên đến 67.105,54 tỷ đồng.

Thanh tra Chính phủ đã tiến hành kiểm tra sâu rộng đối với 18 tổ chức tín phiếu (TCPH) thuộc Tập đoàn No Va và các công ty con, tập trung vào giai đoạn từ 1/1/2015 đến 30/6/2023. Ảnh: Internet

Thanh tra Chính phủ đã tiến hành kiểm tra sâu rộng đối với 18 tổ chức phát hành (TCPH) thuộc Tập đoàn No Va và các công ty con, tập trung vào giai đoạn từ 1/1/2015 đến 30/6/2023. Ảnh: Internet

Đây là con số khổng lồ, phản ánh sự bùng nổ của hình thức huy động vốn này trong lĩnh vực bất động sản. Tuy nhiên, đằng sau sự tăng trưởng chóng mặt này là những lỗ hổng nghiêm trọng trong tuân thủ pháp luật, không chỉ dừng lại ở khâu phát hành mà còn lan sang việc sử dụng nguồn vốn, dẫn đến rủi ro tài chính cao cho nhà đầu tư và hệ thống kinh tế.

Trước hết, về khâu phát hành TPDN, thanh tra đã kiểm tra 64 mã trái phiếu với tổng giá trị 31.660,7 tỷ đồng, phát hiện nhiều sai phạm. Cụ thể, 1/18 TCPH vi phạm điều kiện phát hành, 7/18 TCPH không đúng quy định về hồ sơ phát hành.

Điển hình là CTCP Đầu tư Địa ốc No Va phát hành 5 mã trái phiếu năm 2020 trị giá 2.607 tỷ đồng mà không có Báo cáo tài chính hợp nhất năm 2019, vi phạm trực tiếp Nghị định 163/2018/NĐ-CP. Điều này không chỉ làm suy yếu nền tảng pháp lý mà còn che giấu rủi ro tài chính thực tế của doanh nghiệp, khiến nhà đầu tư rơi vào tình trạng "mù mờ" thông tin.

Hơn nữa, nội dung phương án phát hành tại một số TCPH cũng thiếu sót nghiêm trọng. Tập đoàn No Va với 3 mã trái phiếu năm 2021 (NVLH2122001, NVLH2124002, NVLH2122008) không nêu rõ mục đích cụ thể như chương trình dự án đầu tư, vi phạm Nghị định 153/2020/NĐ-CP.

Tương tự, Công ty TNHH Đầu tư Bất động sản Unity thiếu kế hoạch bố trí nguồn thanh toán lãi gốc cho 2 mã trái phiếu năm 2021. Những thiếu sót này không phải ngẫu nhiên mà phản ánh sự lỏng lẻo trong quản lý nội bộ, có thể dẫn đến tình trạng sử dụng vốn tùy tiện, làm gia tăng nợ xấu.

Về bản công bố thông tin (CBTT) trước phát hành, 7 TCPH vi phạm, với Tập đoàn No Va dẫn đầu khi các bản CBTT cho 21 mã trái phiếu không chính xác về mục đích phát hành, thậm chí thiếu thông tin nộp ngân sách nhà nước.

Công ty Unity có thông tin sai lệch về dự án và ngày lập bản CBTT, trong khi Công ty TNHH Địa ốc Nova Saigon Royal báo cáo sai về công ty liên kết và vốn góp của lãnh đạo.

Bốn TCPH khác như Công ty TNHH Bất động sản Gia Đức, CTCP Đầu tư và Phát triển Bất động sản Thuận Phát, Công ty cổ phần Nova Final Solution và CTCP Đầu tư Địa ốc No Va cũng thiếu nội dung theo mẫu quy định. Những vi phạm này không chỉ vi phạm Nghị định 163/2018/NĐ-CP và Thông tư 122/2020/TT-BTC mà còn xâm phạm quyền lợi nhà đầu tư, vốn chủ yếu là 5 tổ chức tín dụng (TCTD) chiếm 52,65% giá trị mua (28.193,7 tỷ đồng), và các tổ chức cá nhân khác (47,35%).

Chuyển sang khía cạnh sử dụng nguồn tiền từ TPDN, tình hình còn đáng báo động hơn. Từ 109 mã trái phiếu có mục đích rõ ràng (tổng 53.542,7 tỷ đồng), vốn được dùng chủ yếu để tăng vốn doanh nghiệp khác (33.384 tỷ đồng), thanh toán hợp đồng hợp tác (7.647,6 tỷ đồng), nhận chuyển nhượng dự án (6.913,7 tỷ đồng), tăng quy mô vốn (4.397,4 tỷ đồng) và cơ cấu nợ (1.200 tỷ đồng). Tuy nhiên, thanh tra phát hiện 5 TCPH có dấu hiệu vi phạm, đặc biệt trong việc sử dụng vốn để nhận chuyển nhượng vốn điều lệ.

Tại Tập đoàn No Va, 1.500 tỷ đồng từ gói NVL2020-01 được dùng tăng vốn cho Công ty Khải Hưng, sau đó chuyển nhượng vốn từ bà Võ Thị Kim Khoa tại Công ty Thế Kỷ Hoàng Kim. Nhưng rà soát dòng tiền cho thấy, phần vốn của bà Khoa không tồn tại thực tế vì đã được chuyển đi ngay trong ngày qua các trung gian, cuối cùng quay về CTCP Kinh doanh Nhà Nova.

Điều này gợi ý một vòng luân chuyển tiền khép kín, có thể nhằm "làm đẹp" báo cáo tài chính hoặc che giấu việc sử dụng vốn không đúng mục đích, vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc minh bạch.

Hậu quả của những sai phạm này đã rõ nét: Đến 30/6/2023, còn 59 mã TPDN lưu hành với 34.835,018 tỷ đồng, trong đó 2 TCPH nợ quá hạn gốc và lãi, 4 TCPH nợ lãi, tổng nợ quá hạn 5.528,227 tỷ đồng (gốc 4.508,115 tỷ, lãi 1.020,112 tỷ).

Điều này không chỉ gây thiệt hại cho nhà đầu tư mà còn đe dọa ổn định thị trường trái phiếu, vốn đã chứng kiến nhiều vụ việc tương tự trong ngành bất động sản.

Trong số các vi phạm về phát hành TPDN, 2/7 TCPH có nội dung mục đích phát hành chưa đúng quy định. Đó là Công ty TNHH Điện gió Phước Hữu - Duyên Hải 1 với 16 mã TPDN (giá trị 1.000 tỷ đồng, phát hành năm 2021) và CTCP Phong điện Yang Trung với 6 mã TPDN (giá trị 1.050 tỷ đồng, năm 2021).

Các phương án phát hành không nêu cụ thể việc sử dụng một phần tiền thu từ TPDN để thanh toán hợp đồng vay trước đó cho dự án nhà máy điện gió, vi phạm điểm b khoản 1 Điều 13 Nghị định 153/2020/NĐ-CP. Điều này làm giảm tính minh bạch, có thể dẫn đến rủi ro trong việc sử dụng vốn không đúng mục đích ban đầu, ảnh hưởng đến quyền lợi nhà đầu tư.

Ngoài ra, 3/7 TCPH có Bản CBTT trước phát hành chưa đúng quy định. Công ty TNHH Điện gió Phước Hữu - Duyên Hải 1 và Công ty TNHH Điện gió Hòa Đông 2 không nêu rõ thời gian giải ngân nguồn vốn tại mục IV.1 về kế hoạch sử dụng tiền, vi phạm khoản 2 Điều 3 Thông tư 122/2020/TT-BTC và mẫu Bản CBTT tại Phụ lục I.

Riêng CTCP Phong điện Yang Trung, Bản CBTT trước phát hành 6 mã TPDN ngày 15/9/2021 thiếu đầy đủ nội dung theo mẫu tại Phụ lục I, cũng vi phạm khoản 2 Điều 3 Thông tư 122/2020/TT-BTC. Những thiếu sót này làm suy yếu cơ chế giám sát, khiến thông tin đến nhà đầu tư không đầy đủ và kịp thời, tiềm ẩn rủi ro pháp lý cho doanh nghiệp.

Đánh giá việc sử dụng nguồn tiền từ trái phiếu

Thanh tra Chính phủ đã kiểm tra việc sử dụng nguồn tiền từ TPDN dựa trên tài liệu, báo cáo của các TCPH và tổ chức liên quan, tập trung vào tính phù hợp với phương án phát hành đã phê duyệt.

Đối với 6 TCPH thực hiện dự án năng lượng (điện gió và mặt trời), sử dụng 9.510 tỷ đồng từ TPDN để chi cho thiết bị, vật tư, thiết kế, tư vấn và quản lý dự án, phù hợp mục đích.

Tiền được chuyển vào tài khoản dự án tại SHB và sử dụng từ đó. Đến 30/6/2023, 4 dự án điện gió đã hoàn thành nghiệm thu, trong đó 3 dự án vận hành thương mại. Các dự án điện mặt trời cũng được cấp phép hoạt động và hợp đồng mua bán điện vào cuối 2023 đầu 2024.

Riêng CTCP Thái Sơn - Long An sử dụng 8.700 tỷ đồng từ TPDN cho dự án Khu thương mại, biệt thự và chung cư cao cấp tại xã Long Hậu, huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An (nay là Tây Ninh). Toàn bộ vốn được sử dụng từ tài khoản dự án tại SHB để thanh toán các giao dịch dự án đến 30/6/2023, phù hợp mục đích.

Tuy nhiên, tồn tại vi phạm nghiêm trọng: Công ty TNHH Điện gió Phước Hữu - Duyên Hải 1 sử dụng 540,02 tỷ đồng và CTCP Phong điện Yang Trung sử dụng 355,26 tỷ đồng từ TPDN để trả nợ vay trước đó cho SHB, vi phạm khoản 2 Điều 1 Thông tư 15/2018/TT-NHNN sửa đổi Thông tư 22/2016/TT-NHNN. Việc này cho thấy sự lạm dụng nguồn vốn trái phiếu để tái cấu trúc nợ, không đúng quy định, có thể làm méo mó mục đích phát hành và tăng rủi ro tài chính.

Vi phạm trong công bố thông tin và các vấn đề khác

Toàn bộ 7 TCPH đều vi phạm quy định về CBTT. Công ty TNHH Điện gió Hòa Đông 2 không CBTT báo cáo tình hình sử dụng vốn theo điểm c khoản 2 Điều 21 Nghị định 153/2020/NĐ-CP (sửa đổi bởi Nghị định 65/2022/NĐ-CP). 6/7 TCPH CBTT không đúng thời hạn theo Điều 7 Nghị định 163/2018/NĐ-CP và các điều liên quan của Nghị định 153/2020/NĐ-CP, Nghị định 65/2022/NĐ-CP.

Ngoài ra, 2 TCPH (Công ty TNHH Điện gió Phước Hữu - Duyên Hải 1 và Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển năng lượng Ninh Thuận) có nội dung CBTT định kỳ không chính xác về giải ngân thực tế, vi phạm khoản 1 Điều 18 Nghị định 153/2020/NĐ-CP.

Một vấn đề khác là CTCP Phong điện Yang Trung chậm thanh toán 68,206 tỷ đồng gốc trái phiếu mã YTWCH2123002 và 25,747 tỷ đồng lãi kỳ thanh toán 22/3/2023, vi phạm khoản 3 Điều 34 Nghị định 153/2020/NĐ-CP về trách nhiệm thanh toán đúng hạn. Những vi phạm này không chỉ ảnh hưởng đến uy tín mà còn có thể dẫn đến hậu quả pháp lý, nhấn mạnh nhu cầu cải thiện quản trị nội bộ tại Tập đoàn T&T.