Ngân hàng “cân não” lựa chọn giữa NIM và chất lượng tài sản

18/01/2023 18:00 Ngân hàng Trần Thúy
Chuyên gia cho rằng với mức lãi suất cho vay hiện tại, việc đưa ra mức lãi suất mà người đi vay có thể chịu được để không phát sinh nợ xấu sẽ quan trọng hơn việc duy trì chênh lệch lãi suất tốt để củng cố thu nhập lãi ròng của ngân hàng.

Xu hướng chính sách là yếu tố cốt lõi

Trong báo cáo cập nhật ngành ngân hàng mới công bố, các chuyên gia phân tích tại SSI Research tin rằng, xu hướng chính sách sẽ là yếu tố cốt lõi tiếp tục định hướng hoạt động của hệ thống ngân hàng trong năm 2023, với tâm điểm vẫn là thị trường trái phiếu doanh nghiệp và bất động sản.

Một trong những quy định chính có thể tác động đến triển vọng lợi nhuận của ngành ngân hàng là việc thông qua dự thảo sửa đổi Nghị định 65.

Theo chuyên gia, với quyết tâm chính trị nhằm hỗ trợ sự ổn định của hệ thống ngân hàng, có khả năng quá trình tái cơ cấu và lành mạnh hóa thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ được thực hiện theo cách thức có thể đạt được tình trạng “hạ cánh mềm”, tất nhiên với điều kiện cần những hỗ trợ hơn nữa về mặt chính sách.

“Trong kịch bản cơ sở, chúng tôi đưa ra giả định thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ hạ cánh mềm trong năm 2023 với việc Dự thảo sửa đổi Nghị định 65 được ban hành. Điều này sẽ giúp cho cả ngân hàng và các chủ đầu tư bất động sản có thêm thời gian giải quyết vấn đề của mình. Ước tính trước đây của chúng tôi trở thành kịch bản thận trọng hiện tại, trong đó Nghị định 65 không được sửa đổi nhưng các chủ đầu tư lớn vẫn sẽ có thể đàm phán với các ngân hàng trong việc cơ cấu lại lịch trả nợ”, SSI Research cho biết.

Các yếu tố thuận lợi có thể đến từ các chính sách hỗ trợ thanh khoản và xu hướng lãi suất ổn định hơn.

Trong kịch bản cơ sở, các chuyên gia giả định hoạt động tái cấu trúc thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ được diễn ra với tốc độ thích hợp để duy trì sự ổn định của hệ thống, tình hình thanh khoản có thể không bị căng thẳng như trong giai đoạn tháng 10 - 11 năm 2022 do quan điểm hài hòa hơn từ các nhà hoạch định chính sách. Theo đó, mặt bằng lãi suất có thể sẽ không tăng mạnh trong năm 2023.

Các yếu tố tiêu cực có thể ảnh hưởng đến thanh khoản/lãi suất VND bao gồm áp lực tăng lãi suất USD do Fed có thể thực hiện thêm một số đợt tăng lãi suất nữa; số dư huy động vốn đang thấp hơn dư nợ tín dụng vào cuối năm 2022; một số yêu cầu về các tỷ lệ an toàn hoạt động (LDR, MLTL,…); và cuối cùng là lượng trái phiếu doanh nghiệp đến hạn trong năm 2023.

Các chuyên gia ước tính khoảng 185 nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp (không bao gồm trái phiếu ngân hàng) sẽ đến hạn trong năm 2023, phần lớn trong số đó đến hạn vào tháng 1, tháng 5 - tháng 8 và tháng 12. Điểm thú vị là con số này đã giảm 24% trong năm tuần qua do hoạt động mua lại mua lại trái phiếu trước hạn của các doanh nghiệp.

Ngân hàng “cân não” lựa chọn giữa NIM và chất lượng tài sản
Nguồn: Các ngân hàng, SSI Research

Trong khi đó, các yếu tố hỗ trợ sẽ đến từ giải ngân đầu tư công mạnh hơn, qua đó một phần lượng bị ứ đọng của Kho bạc Nhà nước (KBNN) tại các ngân hàng (khoảng 380 nghìn tỷ đồng tại 3 ngân hàng quốc doanh) sẽ được giải tỏa; cân đối cung và cầu ngoại tệ tốt hơn; và chương trình cấp bù lãi suất được đẩy mạnh.

“Xu hướng chính sách sẽ là yếu tố quyết định xem cán cân nghiêng về phía tích cực hay tiêu cực. Với điều kiện có sự hỗ trợ kịp thời từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) về thanh khoản, cùng với sự điều hành linh hoạt liên quan đến các tỷ lệ an toàn hoạt động và Nghị định 65 sửa đổi, tình hình thanh khoản có thể cải thiện so với 6 tháng cuối năm 2022.

Tuy nhiên, chỉ khi các đợt tăng lãi suất của Fed kết thúc thì lãi suất VND trong nước mới có thể hạ nhiệt – có thể là trong nửa cuối năm 2023. Khoảng cách giữa tăng trưởng tín dụng và huy động có khả năng thu hẹp so với năm 2022, lần lượt ở mức 12-14% và 10 - 12%”, các chuyên gia cũng nhấn mạnh.

Nhiều thách thức đối với lợi suất sinh lời tài sản thực tế

Nhìn vào kỳ định giá lại các khoản cho vay và tiền gửi vào cuối tháng 9, hầu hết các ngân hàng duy trì vị thế tương đối cân bằng giữa các khoản tiền gửi và cho vay tới kỳ định giá lại nằm trong quý 4 năm 2022.

Tuy nhiên, các chuyên gia SSI Research cho rằng với mức lãi suất cho vay hiện tại trong khoảng 14 -16% đối với cho vay bán lẻ và doanh nghiệp vừa và nhỏ, việc đưa ra mức lãi suất mà người đi vay có thể chịu được để không phát sinh nợ xấu sẽ quan trọng hơn việc duy trì mức chênh lệch lãi suất tốt để củng cố thu nhập lãi ròng của ngân hàng.

Với lãi suất cho vay thấp hơn so với các ngân hàng thương mại cổ phần, SSI Research tin rằng các ngân hàng thương mại cổ phần nhà nước có dư địa tốt hơn để điều chỉnh lãi suất cho vay. Điều này sẽ giúp các ngân hàng bù đắp được khoản chi phí huy động cao hơn cũng như khả năng tiền gửi KBNN với chi phí thấp giảm đi trong năm 2023 khi đầu tư công tăng tốc.

Ngân hàng “cân não” lựa chọn giữa NIM và chất lượng tài sản
Nguồn: Các ngân hàng, SSI Research

Một điểm quan trọng khác sẽ ảnh hưởng đến NIM năm 2023 là lợi suất sinh lời thực tế của tài sản. Mặc dù việc sửa đổi Nghị định 65 có điều khoản liên quan đến việc hoãn thanh toán gốc hoặc lãi trái phiếu, điều này vẫn có thể ảnh hưởng đến lợi tức tài sản thực tế của các ngân hàng nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp.

“Chúng tôi tin rằng NIM sẽ chịu áp lực đáng kể hơn đối với những ngân hàng có tỷ trọng trái phiếu doanh nghiệp và cho vay chủ đầu tư bất động sản ở mức cao. Chúng tôi cho rằng việc gia tăng NIM và gia tăng các khoản lãi dự thu nếu xảy ra đồng thời sẽ là điểm cần theo dõi chặt chẽ trong năm 2023”, SSI Research nhận định.

Ngân hàng “cân não” lựa chọn giữa NIM và chất lượng tài sản
Nguồn: Các ngân hàng, SSI Research

Theo đó, các chuyên gia cho rằng sẽ có sự phân hóa giữa các ngân hàng có tỷ trọng dư nợ cao đối với trái phiếu doanh nghiệp/bất động sản (TCB, VPB, TPB, MSB, OCB và HDB); ngân hàng thương mại nhà nước; STB và (4) các ngân hàng thương mại cổ phần khác.

Nhóm đầu tiên được dự báo có NIM giảm 41 -76 điểm cơ bản, trong khi nhóm thứ hai sẽ có NIM giảm 4 điểm cơ bản. STB là ngân hàng duy nhất sẽ có bước nhảy vọt mạnh mẽ về NIM, với mức tăng NIM đáng kể là 134 điểm cơ bản.

Lợi nhuận ngân hàng năm 2023 có thể tăng trưởng 10-14%

Trong báo cáo, các chuyên gia SSI Research dự báo tỷ lệ nợ xấu sẽ tăng 26 điểm cơ bản lên 1,71% tại các ngân hàng phân tích, với tỷ lệ hình thành nợ xấu tăng lên 1,3% (từ khoảng 1% trong giai đoạn 2020~2022) dưới tác động của lãi suất cho vay cao hơn.

Tuy nhiên, chi phí tín dụng vẫn đang có xu hướng thấp hơn khi giảm xuống 1,3% (từ 1,5% trong năm 2022) do bộ đệm dự phòng tín dụng vững chắc.

Trong kịch bản cơ sở, khi Nghị định 65 sửa đổi được ban hành, nợ xấu liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp sẽ không xuất hiện ngay trong năm 2023, nhưng vẫn là một rủi ro lớn cần theo dõi trong cả năm.

Với những giả định như vậy, lợi nhuận trước thuế của các ngân hàng thuộc phạm vi nghiên cứu dự kiến đạt 249 nghìn tỷ đồng (hay 10 tỷ USD), tăng 13,7% so với cùng kỳ trong năm 2023 theo kịch bản cơ sở. Con số này bằng một nửa tốc độ tăng trưởng trong giai đoạn 2017 - 2021 (28% so với cùng kỳ) và cao hơn mức tăng trưởng giai đoạn 2014 - 2015 (11,3% so với cùng kỳ).

Tăng trưởng lợi nhuận tại các ngân hàng thương mại nhà nước (18,4% so với cùng kỳ) có thể sẽ cao hơn mức tăng trưởng của các ngân hàng thương mại tư nhân (10,8% so với cùng kỳ) do triển vọng NIM tốt hơn, cũng như tỷ trọng dư nợ cho vay đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp và bất động sản của các ngân hàng này ở mức thấp.

Các ngân hàng thương mại nhà nước cũng có thể ghi nhận mức tăng trưởng phí mạnh hơn năm 2022 do đây là năm đầu tiên thực hiện các chương trình miễn phí giao dịch. Tuy nhiên, thu nhập từ kinh doanh ngoại hối khó có thể tăng mạnh như 2022.

Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng bancassurance giảm tốc là những gì được quan sát thấy tại các ngân hàng thương mại tư nhân trong năm 2022, ngoại trừ ACB và STB. Trong kịch bản thận trọng, SSI Research cho rằng tăng trưởng lợi nhuận có thể sẽ ở mức 10% cho năm 2023 hoặc bằng một phần ba mức tăng trưởng trung bình đạt được trong giai đoạn 2017 - 2021.

Các tin khác

Không còn ngân hàng nào niêm yết lãi suất huy động 9,5%

Không còn ngân hàng nào niêm yết lãi suất huy động 9,5%

Sau sự điều chỉnh vài ngày gần đây, chỉ còn rất ít ngân hàng áp dụng lãi suất 9%/năm cho kỳ hạn 1 năm.
Lãi suất liên ngân hàng giảm mạnh, thấp hơn 3% so với hồi đầu tháng

Lãi suất liên ngân hàng giảm mạnh, thấp hơn 3% so với hồi đầu tháng

Lãi suất liên ngân hàng đã bước vào xu hướng giảm mạnh và thấp hơn khá nhiều so với mặt bằng thời điểm đầu tháng 3/2023.
Sau khi NHNN hạ lãi suất điều hành, lãi suất liên ngân hàng đang như thế nào?

Sau khi NHNN hạ lãi suất điều hành, lãi suất liên ngân hàng đang như thế nào?

Lãi suất liên ngân hàng giảm sâu sau khi NHNN quyết định giảm 1 điểm % một số loại lãi suất điều hành.
Nam A Bank sẽ niêm yết trên sàn HNX hoặc HOSE và mở rộng chi nhánh tại nước ngoài

Nam A Bank sẽ niêm yết trên sàn HNX hoặc HOSE và mở rộng chi nhánh tại nước ngoài

Sáng 17/3, Nam A Bank tổ chức thành công Đại hôi đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) thường niên năm 2023. Đại hội đã đồng thuận thông qua nhiều quyết sách quan trọng về kế hoạch kinh doanh năm 2023, niêm yết trên sàn HNX hoặc HOSE, mở rộng mạng lưới, chi nhánh tại nước ngoài…
Tổng Giám đốc Ngân hàng Bưu điện Liên Việt xin từ nhiệm

Tổng Giám đốc Ngân hàng Bưu điện Liên Việt xin từ nhiệm

Hội đồng quản trị Ngân hàng Bưu điện Liên Việt (LienVietPostBank) vừa có quyết định chấp nhận đơn từ nhiệm chức danh Tổng Giám đốc của ông Phạm Doãn Sơn vì lý do cá nhân.
VIB thông qua kế hoạch chia cổ tức 35% trong năm 2023

VIB thông qua kế hoạch chia cổ tức 35% trong năm 2023

Phương án chia cổ tức với tỷ lệ 35% gồm cổ tức tiền mặt, cổ phiếu thưởng và kế hoạch lợi nhuận trước thuế 12.200 tỷ năm 2023 đã được Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) của Ngân hàng Quốc Tế Việt Nam (VIB) thông qua.
NHNN điều chỉnh lãi suất điều hành và theo sát diễn biến để tiếp tục điều chỉnh

NHNN điều chỉnh lãi suất điều hành và theo sát diễn biến để tiếp tục điều chỉnh

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố giảm các mức lãi suất điều hành để hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế, qua đó định hướng giảm mặt bằng lãi suất thị trường, góp phần tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và nền kinh tế.
Mổ xẻ vụ phá sản ngân hàng Silicon Valley Bank lớn thứ 2 tại Mỹ

Mổ xẻ vụ phá sản ngân hàng Silicon Valley Bank lớn thứ 2 tại Mỹ

Vụ phá sản của Silicon Valley Bank (SVB), một trong những ngân hàng cho vay lớn trong ngành công nghiệp tiền điện tử, đang gây rúng động trong giới đầu tư tài chính toàn cầu.
Ngân hàng Nam Á: "Lách" lãi suất lên tới 11,2% bằng chứng chỉ tiền gửi

Ngân hàng Nam Á: "Lách" lãi suất lên tới 11,2% bằng chứng chỉ tiền gửi

Mặc dù chứng chỉ tiền gửi phát hành có thời hạn 3-7 năm nhưng theo chuyên viên tư vấn của Ngân hàng TMCP Nam Á (Nam A Bank), khách hàng vẫn sẽ nhận được lãi suất lên đến 11,2%/năm dù rút trước hạn, chỉ cần đảm bảo thời gian tối thiểu 12 tháng, cao hơn lãi suất trần quy định gần 2%.
Dư nợ cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại TP.HCM tăng 1,5 lần sau 5 năm

Dư nợ cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại TP.HCM tăng 1,5 lần sau 5 năm

Đến cuối năm 2022, dư nợ cho vay của các tổ chức tín dụng trên địa bàn TP.HCM đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa đã lên đến gần 900.000 tỷ đồng.
Ngân hàng Nhà nước hạ lãi suất điều hành

Ngân hàng Nhà nước hạ lãi suất điều hành

Từ 15/3, lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND của tổ chức tín dụng đối với khách hàng vay để đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ một số lĩnh vực, ngành kinh tế giảm xuống còn 5%/năm.
Ngân hàng tung "chiêu" lách chỉ đạo chào lãi suất cao hơn niêm yết

Ngân hàng tung "chiêu" lách chỉ đạo chào lãi suất cao hơn niêm yết

Trong bối cảnh toàn ngành ngân hàng đang nỗ lực hạ lãi suất huy động, gỡ khó cho nền kinh tế thì đây đó vẫn có một số ngân hàng đang âm thầm lách luật, tìm mọi cách giữ chân khách bằng đủ chiêu huy động với lãi suất cao hơn lãi suất niêm yết bất chấp chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển sản xuất, kinh doanh.
3 ngân hàng Mỹ liên tiếp đổ vỡ, cổ phiếu ngân hàng bị bán tháo trên toàn cầu

3 ngân hàng Mỹ liên tiếp đổ vỡ, cổ phiếu ngân hàng bị bán tháo trên toàn cầu

Nguy cơ lân lan rủi ro từ SVB và 2 ngân hàng khác cùng phá sản mới đây đẩy nỗi sợ hãi trên thị trường tài chính toàn cầu tăng cao.
Tổ chức tín dụng chỉ được mua trái phiếu doanh nghiệp khi có tỷ lệ nợ xấu dưới 3%

Tổ chức tín dụng chỉ được mua trái phiếu doanh nghiệp khi có tỷ lệ nợ xấu dưới 3%

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa ban hành quy định về đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của các tổ chức tín dụng (TCTD).
Thu nhập bình quân tháng của người lao động năm 2022 là 6,7 triệu đồng

Thu nhập bình quân tháng của người lao động năm 2022 là 6,7 triệu đồng

Năm 2022, thu nhập bình quân tháng của người lao động tăng 927 nghìn đồng so với năm trước, đó là số liệu được Tổng cục Thống kê công bố.
Chính phủ: Giãn nợ gốc, lãi vay cho doanh nghiệp bất động sản

Chính phủ: Giãn nợ gốc, lãi vay cho doanh nghiệp bất động sản

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. Trong đó có đề cập đến giải pháp, nhiệm vụ quan trọng về nguồn vốn tín dụng đối với doanh nghiệp bất động sản.
Khủng hoảng có nguy cơ lan rộng khi Ngân hàng Thung lũng Silicon sụp đổ?

Khủng hoảng có nguy cơ lan rộng khi Ngân hàng Thung lũng Silicon sụp đổ?

Sau 1 ngày, Ngân hàng Thung lũng Silicon (SVB) dừng hoạt động, cổ phiếu ngân hàng toàn cầu lao dốc vì thị trường lo ngại nguy cơ lan rộng giống như đợt khủng hoảng hệ thống ngân hàng nghiêm trọng năm 2008.
Bức tranh chất lượng tài sản của ngân hàng hiện như thế nào?

Bức tranh chất lượng tài sản của ngân hàng hiện như thế nào?

Ngân hàng và bất động sản có mối quan hệ liên kết lẫn nhau. Sự ảm đạm của thị trường bất động sản trong thời gian vừa qua sẽ tác động lên ngành Ngân hàng khi rủi ro tín dụng gia tăng và chất lượng tài sản suy yếu, đó là đánh giá của CTCP Chứng khoán VNDirect.
Lãi suất liên ngân hàng dù đã hạ nhiệt, nhưng vẫn ở mức cao so với hồi tháng 2

Lãi suất liên ngân hàng dù đã hạ nhiệt, nhưng vẫn ở mức cao so với hồi tháng 2

Lãi suất bình quân trên thị trường tiền tệ liên ngân hàng đã có phần hạ nhiệt chút ít so với đầu tháng 3, nhưng vẫn cao gấp gần 2 lần so với giữa tháng 2 ở kỳ hạn 1 tuần và 2 tuần.
Chính phủ giao NHNN tập trung xử lý các ngân hàng yếu kém, hạn chế nợ xấu phát sinh mới

Chính phủ giao NHNN tập trung xử lý các ngân hàng yếu kém, hạn chế nợ xấu phát sinh mới

Chính phủ cũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước (NHNN) hoàn thiện dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), trình Chính phủ trong tháng 3 năm 2023.
Xem thêm
Phiên bản di động