Giá dầu tăng doanh nghiệp dầu khí nào cũng hưởng lợi?

Bà Hoàng Việt Phương

Theo chuyên gia, giá dầu lên tác động với các doanh nghiệp là khác nhau, không phải khi nào giá dầu tăng thì doanh nghiệp dầu khí cũng được hưởng lợi.

Bà Hoàng Việt Phương, Giám đốc Trung tâm Phân tích và tư vấn đầu tư CTCP Chứng khoán SSI chia sẻ nhận định như trên trong talkshow đầu tư mới đây.

Đề cập tới triển vọng lợi nhuận của doanh nghiệp dầu khí trong quý 3, bà Phương cho rằng phải chờ xem diễn biến giá dầu như thế nào. Tuy nhiên, triển vọng giá dầu không thể giảm mạnh được vì hiện tại thiếu hụt nguồn cung sẽ cần một thời gian dài để bổ sung và điều đó không thể giải quyết ngay lập tức.

Các tổ chức lớn trên thế giới như Goldman Sachs dự đoán giá dầu trong năm nay là 120 USD/thùng, năm sau còn cao hơn 125 USD/thùng; JPMorgan dự báo 150 USD/thùng… Xu hướng của giá dầu ở mức cao trong khoảng thời gian sắp tới. Cho nên, vẫn sẽ có những cơ hội cho các nhà đầu tư nếu kỳ vọng vào giá dầu trong nửa cuối năm nay.

Còn triển vọng dài hạn là câu hỏi khó vì hiện tại chúng ta chỉ có thể đoán rằng giá dầu vẫn sẽ ở mức cao trong khoảng thời gian ít nhất là nửa năm hoặc hơn nữa, cho đến khi nguồn cung tăng đủ trở lại để đáp ứng nhu cầu. Hiện tại Trung Quốc vẫn chưa mở cửa hết, nhưng lại có một yếu tố khác là sang năm 2023, kinh tế có nguy cơ suy thoái nên nhu cầu tiêu thụ dầu có thể chậm lại.

Có phải giá dầu lên là doanh nghiệp dầu khí nào cũng hưởng lợi?

Bà Phương nhận định, giá dầu lên tác động với các doanh nghiệp là khác nhau. Chúng ta sẽ có nhóm upstream - thượng nguồn, midstream - trung nguồn, downstream - hạ nguồn.

Đối với các doanh nghiệp dầu khí midstream có khả năng cao nhất được hưởng lợi và triển vọng lợi nhuận tốt hơn hẳn. Còn với các nhóm ngành còn lại, giá dầu có tác động dây chuyền và đầu vào của nguyên liệu rất quan trọng. Chính vì vậy mà chi phí vận hành mang tính dây chuyền khác nhau và làm cho tỷ suất lợi nhuận của các nhà máy bị ảnh hưởng theo hướng bị giảm xuống.

Cụ thể, nhóm midstream chẳng hạn như GAS, BSR là có mức tương quan tốt nhất với giá dầu ngay lập tức vì liên quan đến hàng tồn kho, đến giá donah nghiệp bán ra cho người mua.

Còn với nhóm downstream, bức tranh có thể hơi xáo trộn nhưng nhìn chung vẫn có thể hưởng lợi nếu giá dầu không bị quá biến động. Khi mà giá hàng hóa biến động quá lớn dẫn đến giá vốn của hàng tồn kho chênh lệch với giá thị trường và ảnh hưởng đến doanh nghiệp, chứ không phải khi nào giá dầu tăng thì doanh nghiệp dầu khí cũng được hưởng lợi.

Với các doanh nghiệp upstream, nếu như nhìn PVD, PVS lại không có mối tương quan trực tiếp nào đối với lợi nhuận vì doanh thu lợi nhuận của các doanh nghiệp này đến từ các dự án và các dự án thường mang tính dài hạn hoặc chậm hơn một chút so với nhóm ngành này.

Vì sao những cổ phiếu được kỳ vọng là hưởng lợi từ giá dầu tăng như BSR, OIL, PLX… mức phản ánh giá lại khá chậm, tăng trưởng ít hơn so với các cổ phiếu như PVD vốn được đánh giá không hưởng lợi ngay từ giá dầu tăng?

Trong thời gian dài giá dầu tăng, nhóm cổ phiếu sẽ phản ứng ngay lập tức với giá dầu là PVD như mọi người kỳ vọng giá dầu tăng thì PVD tăng. Nhưng đợt vừa rồi, ngay trong tháng 6 thì ngược lại, BSR lại là cổ phiếu phản ứng ngay khi giá dầu vượt 115 USD. Điều đó có thể thấy thị trường đang có sự thay đổi vì thị trường không luôn luôn như thế mà có sự xoay vòng và lựa chọn cổ phiếu kể cả trong một nhóm ngành.

Khuyến nghị cho nhà đầu tư về lựa chọn cổ phiếu nói chung, cổ phiếu dầu khí nói riêng cũng như cách thức đầu tư, quản trị rủi ro?

Nói về quản trị rủi ro thì chúng ta cần quan tâm đến rủi ro của cả thị trường, sau đó đến cổ phiếu. Nhìn chung, khi nhà đầu tư xác định đầu tư cổ phiếu thì phải xác định đầu tư ngắn hạn hay dài hạn, vì quan điểm đầu tư ngắn hạn sẽ khác đầu tư dài hạn, đôi khi có thể mâu thuẫn với nhau.

Với cổ phiếu ngành dầu khí càng khó hơn nữa vì biến động rất thất thường. Nếu nhà đầu tư ngắn hạn phải rất chắc chắn xu hướng thị trường, hai là xu hướng cổ phiếu đó như thế nào. Còn đầu tư dài hạn đôi khi không cần quá quan tâm đến biến động trong ngắn hạn của giá dầu. Chúng ta chỉ cần biết chắc chắn giá dầu trong tương lai, trong thời gian 1-2 năm tới phải ở xu hướng thuận lợi cho danh mục của mình.

Chiến thuật giao dịch trong ngắn hạn đối với cổ phiếu dầu khí nhà đầu tư nên bám theo diễn biến giá dầu. Phương pháp quản trị rủi ro cũng rất quan trọng, không nắm giữ nếu giá cổ phiếu biến động bất lợi hoặc giảm mạnh so với kỳ vọng của chúng ta. Vì ngay từ đầu khi mua cổ phiếu, đặc biệt trong ngắn hạn nhà đầu tư đã phải xác định là giá mục tiêu là gì, muốn bán bao nhiêu cũng như mức lỗ ở mức nhất định.

Về dài hạn, có lẽ nhà đầu tư ta phải theo dõi rất kỹ yếu tố cơ bản hàng ngày như cung cầu, biến động giá thì mới đưa ra được lý do tại sao trong thời gian tới giá dầu biến động theo hướng tích cực. Có thể giá dầu quý sau giảm so với quý 2 nhưng so với cùng kỳ vẫn ở mức cao chẳng hạn cũng giúp cho bức tranh lợi nhuận vẫn sáng sủa, vẫn tích cực nếu so sánh tương quan với các ngành khác có thể có bức tranh lợi nhuận vẫn giảm so với cùng kỳ.