Ảnh minh họa - Nguồn: NLĐ |
Trong hai năm qua, giá hàng hóa cơ bản đã trải qua giai đoạn tăng mạnh mẽ. Một số hàng hóa cơ bản như dầu mỏ, khí đốt, than đá đã tăng và lập đỉnh trong vòng nhiều năm trở lại đây.
Chỉ số Refinitiv CoreCommodity CRB Index - chỉ số tổng hợp giá cả của 22 loại hàng hóa chính đã tăng mạnh trong 2 năm qua. Nếu chỉ tính riêng trong năm 2022, chỉ số này đã có thời điểm tăng mạnh nhất lên đến hơn 40%.
Nguyên nhân chính của đà tăng giá này chủ yếu do nhu cầu phục phục hồi mạnh mẽ khi các nền kinh tế trở lại trạng thái bình thường hậu đại dịch và nguồn cung hàng hóa trên toàn cầu đang bị ảnh hưởng do đứt gãy chuỗi cung ứng bởi COVID-19 và căng thẳng địa chính trị toàn cầu.
Mặc dù vậy, từ đầu tháng 6/2022, chỉ số CRB đang có xu hướng hạ nhiệt trước những nỗ lực kiềm chế lạm phát, hạ nhiệt giá hàng hóa của Chính phủ và Ngân hàng Trung ương các quốc gia trên thế giới. Điều này báo hiệu xu huớng đảo chiều của giá hàng hóa sau khi đã tăng mạnh bất thường trong 2 năm qua.
Trong báo cáo mới đây Agriseco Research cho hay, giá dầu mặc dù vẫn đang ở mức cao tuy nhiên đã có sự điều chỉnh từ đầu tháng 6. Hiện nay, giá dầu Brent đang giao dịch ở mức 103,86 USD/thùng, giá dầu WTI là 96,35 USD/thùng.
Theo báo cáo “Triển vọng năng lượng” vừa được EIA công bố trong tháng 7, tổ chức này nhận định giá dầu thô Brent ở mức trung bình 71 USD/thùng trong năm 2021 sẽ tăng lên mức trung bình 104 USD/thùng vào năm 2022, giảm 3,1% so với dự báo đưa ra hồi tháng 6, trong khi giá dầu WTI ở mức trung bình 98,79 USD/thùng, giảm 3,6% so với dự báo hồi tháng 6.
Theo Agriseco Research, giá dầu như trên vẫn là mức cao nhưng đã có sự chững lại trong đà tăng của giá dầu. Giá dầu từ giờ tới cuối năm có thể đi ngang hoặc giảm nhẹ, và tiếp tục hạ nhiệt trong năm 2023 khi nguồn cung được bù đắp bởi sự gia tăng sản lượng của OPEC+ và Mỹ.
Về giá lương thực, Agriseco Research cho biết, kể từ khi bùng phát đại dịch COVID-19, chỉ số giá lương thực toàn cầu đã không ngừng tăng cao do sự đứt gãy chuỗi cung ứng trên toàn cầu. Mặc dù vậy, chỉ số giá lương thực đã có xu hướng hạ nhiệt khi giảm 2,3% trong tháng 6, song vẫn cao hơn 23,1% so với cùng kỳ năm 2021.
Agriseco Research đánh giá, giá nông sản sẽ hạ nhiệt nhưng khó giảm mạnh từ giờ tới cuối năm do nhu cầu toàn cầu lớn, thời tiết bất lợi ở một số nước; chi phí sản xuất và vận chuyển cao và gián đoạn chuỗi cung ứng vì COVID-19 và cuộc xung đột Nga – Ukraine.
"Giá nông sản sẽ hạ nhiệt nhưng khó giảm mạnh từ giờ tới cuối năm 2022. Có thể từ năm 2023, giá nhiều loại nông sản sẽ hạ nhiệt mạnh hơn do các chính sách hạn chế xuất khẩu dần hết hiệu lực", nhóm phân tích nhận định.
Ở chiều ngược lại, giá heo đã trải qua chu kỳ tăng giá rất mạnh từ giữa năm 2019-2020 do dịch tả lợn châu Phi bùng phát và từ đầu năm 2022 tới nay, giá heo lại bắt đầu chu kỳ tăng giá mới trước tình trạng giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi tăng mạnh dẫn đến nhiều hộ nuôi heo phải chịu thua lỗ và cắt giảm tái đàn.
Agriseco Research cho rằng giá heo có thể tiếp tục tăng từ giờ tới cuối năm 2022 do thiếu hụt nguồn cung bởi tỷ lệ tái đàn đầu năm thấp khi giá nguyên liệu tăng cao, nhiều hộ nông dân thua lỗ.
Trong khi đó, giá phân bón thế giới đã hạ nhiệt từ tháng 5 trở lại đây mặc dù vẫn ở mức cao so với mặt bằng của những năm trước. Giá ure tại Bắc Mỹ đã giảm hơn 33% từ đỉnh, hiện đang giao dịch dưới 600 USD/tấn. Cũng theo xu hướng này, giá ure tại Việt Nam đã giảm xuống còn 15.000 đồng/kg từ mức 18.500 đồng/kg.
Hiện nay, giá nguyên liệu đầu vào như than, khí tự nhiên đảo chiều giảm làm giảm áp lực lên giá phân bón. Lượng phân bón tồn kho trên thế giới, đặc biệt ở châu Mỹ đang tăng mạnh khi nông dân hạn chế mua vì giá quá cao cũng là yếu tố cho thấy giá phân bón nhiều khả năng sẽ tiếp tục hạ nhiệt.
Giá các loạt hạt nhựa (PVC, PP, PE) ổn định từ đầu năm 2022 và bắt đầu giảm mạnh kể từ tháng 5 trở lại đây. Tồn kho hạt nhựa trên thế giới tăng cao do lượng tiêu thụ chậm lại. Hạt nhựa là chế phẩm từ các nguyên liệu hóa thạch như dầu, khí tự nhiên nên giá hạt nhựa sẽ có tương quan thuận với giá dầu hay giá khí.
Giá hạt nhựa gần đây thậm chí giảm mạnh hơn giá dầu, nguyên nhân do chi phí sản xuất hạt nhựa là giá dầu, giá khí đã bắt đầu giảm và tồn kho hạt nhựa tăng cao dẫn đến nguồn cung tương đối dư thừa.
Với quan điểm giá dầu sẽ đi ngang và giảm nhẹ trong nửa cuối 2022, Agriseco Research cho rằng giá hạt nhựa có thể tiếp tục giảm cùng với xu hướng của giá dầu.
Giá các loại hóa chất như phốt pho vàng hay xút đều đảo chiều giảm kể từ đầu tháng 6 trở lại đây cùng với xu hướng chung của nhóm hàng hóa khác. Nguyên nhân do nguồn cung đã cân bằng trở lại khi Trung Quốc mở cửa và bắt đầu nối lại các hoạt động sản xuất hóa chất. Sản lượng phục hồi tại Trung Quốc có thể khiến giá hóa chất tiếp tục hạ nhiệt.
Giá hàng hóa giảm tác động ra sao đến triển vọng các nhóm cổ phiếu?
Theo Agriseco Research, nhóm cổ phiếu chăn nuôi được đánh giá có triển vọng tích cực khi ngành chăn nuôi đã trải qua giai đoạn khó khăn nhất trong nửa đầu năm 2022 bởi giá nguyên liệu đầu vào thức ăn chăn nuôi như giá ngô, giá lúa mỳ tăng rất mạnh, trong khi giá đầu ra như giá heo lại không tăng đáng kể.
Tuy nhiên kể từ tháng 6 trở lại đây, diễn biến này đã có sự đảo chiều khi giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi có sự hạ nhiệt với giá ngô và giá lúa mỳ bắt đầu giảm, ngược lại giá heo hơi đã tăng trở lại khi nhiều hộ nông dân treo chuồng trước tình cảnh thua lỗ đầu năm dẫn đến thiếu hụt nguồn cung.
Với nhận định rằng giá nông sản tiếp tục hạ trong cuối năm 2022 khi tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng được kiểm soát, cùng với đó giá heo đầu ra có thể duy trì đà tăng khi nguồn cung thiếu hụt, Agriseco Research cho rằng nhóm ngành chăn nuôi kỳ vọng có sự cải thiện trong kết quả kinh doanh so với nửa đầu năm 2022.
Hiện nay giá heo hơi đang giao dịch ở mức từ 60.000-70.000 đồng/kg. |
Đối với cổ phiếu ngành nhựa, giá nguyên liệu hạt nhựa có tương quan thuận chiều với giá dầu. Chi phí hạt nhựa chiếm đến khoảng 70% chi phí sản xuất trong ngành. Với quan điểm giá dầu sẽ đi ngang và giảm nhẹ trong nửa cuối 2022, Agriseco Research cho rằng ngành nhựa có thể cải thiện biên lợi nhuận. Bên cạnh đó, nhu cầu nhu cầu về hạ tầng nước và đầu tư tăng trở lại cũng sẽ tác động tích cực đến các doanh nghiệp ngành này.
Tương tự, cổ phiếu ngành xi măng cũng được đánh giá có triển vọng khi các nguyên liệu đầu vào như than đưuọc dự báo có xu hướng hạ nhiệt từ nay đến cuối năm và kéo dài sang năm 2023, qua đó giảm bớt áp lực chi phí đầu vào và cải thiện biên lợi nhuận cho các doanh nghiệp xi măng. Ngoài ra, việc đẩy mạnh đầu tư công cũng là động lực giúp các doanh nghiệp xi măng có thể cải thiện kết quả kinh doanh từ mức nền thấp trong năm 2021.
Agriseco Research nhận định, cổ phiếu dầu khí thường có xu hướng đi theo giá dầu, nên việc giá dầu chững lại sẽ khiến nhóm này khó thu hút dòng tiền. Nhóm phân tích đánh giá sẽ có sự phân hóa theo triển vọng kinh doanh đối với cổ phiếu dầu khí trong bối cảnh giá dầu không còn tăng nóng.
Nhóm thượng nguồn sẽ có triển vọng tích cực với các dự án thăm dò, khai thác được kích hoạt khi mặt bằng giá dầu ở mức cao. Ngược lại, nhóm trung, hạ nguồn kết quả kinh doanh sẽ suy giảm do không còn hưởng lợi từ hàng tồn kho giá rẻ và giá bán đầu ra tăng cao.
Đối với nhóm cổ phiếu thép, Agriseco Research cho rằng ngành thép đang ở trong chu kỳ giảm khi giá thép (bao gồm giá thép xây dựng và giá thép HRC) đã liên tục giảm mạnh kể từ đầu năm 2022 trở lại mức trước đại dịch COVID-19.
Với việc đã giảm trước nhiều loại hàng hóa khác, giá thép có thể sẽ khó giảm mạnh nữa mà thiên về khả năng đi ngang, thậm chí có thể nhích tăng nhẹ khi Trung Quốc mở cửa, thị trường nhà ở sôi động trở lại dẫn đến nhu cầu xây dựng vật liệu xây dựng tăng. Giá than cốc (nguyên liệu đầu vào chính phục vụ luyện kim) đang giảm mạnh cũng là điểm tích cực đối với các doanh nghiệp sản xuất thép.
Trong khi đó với nhóm cổ phiếu thuỷ sản, phân bón, hóa chất, Agriseco Research đánh giá tiêu cực do nhiều yếu tố hưởng lợi đã không còn.
Theo đó, với nhóm thủy sản, giá cá tra đang giảm từ vùng đỉnh, giá cá tra nguyên liệu đã giảm từ 32.000 đồng/kg về 29.000 đồng/kg. Kết hợp thêm yếu tố lạm phát tăng cao tại các thị trường xuất khẩu chính như Mỹ hay EU làm ảnh hưởng tới sức cầu tiêu thụ. Nhiều khả năng nhóm ngành thủy sản đã bước qua đỉnh của chu kỳ.
Nhóm cổ phiếu phân bón - hoá chất cũng không còn hấp dẫn khi giá hoá chất đang có xu hướng giảm trong vòng 2 tháng qua, còn giá phân bón được dự báo có thể tiếp tục giảm tới cuối năm 2022 và kéo dài sang năm 2023 trước khi hình thành mặt bằng giá mới.
Tồn kho phân bón thế giới đang tăng mạnh cũng là dấu hiệu cho thấy giá phân bón sẽ còn tiếp tục giảm thời gian tới.
Theo Agriseco Research, hai năm qua giá phân bón tăng mạnh là do yếu tố nguồn cung thiếu hụt và nguyên liệu đầu vào tăng cao. Khi các yếu tố đó không còn nữa thì giá có thể hạ nhiệt và trở thành thách thức với nhóm ngành này.