Kịch bản thị trường tạo đáy thành công trong quý 3 khó xảy ra

Ông Trần Đức Anh, Giám đốc nghiên cứu vĩ mô và chiến lược đầu tư, Chứng khoán KB Việt Nam

Đó là nhận định ông Trần Đức Anh, Giám đốc nghiên cứu vĩ mô và chiến lược đầu tư, Chứng khoán KB Việt Nam đưa ra tại tọa đàm với chủ đề “Quản lý đầu tư cá nhân trong môi trường linh hoạt” do Báo Đầu tư tổ chức sáng 14/7.

Ông Trần Đức Anh cho rằng, động lực tăng trưởng chính của thị trường trong 6 tháng cuối năm sẽ đến từ khả năng đề kháng tốt của nền kinh tế trước những áp lực gia tăng từ ngoại biên, cũng như đà tăng trưởng lợi nhuận các doanh nghiệp niêm yết.

"Chúng tôi kỳ vọng thị trường trong quý 3 sẽ sớm bước vào nhịp hồi ngắn hạn, phản ứng với các chỉ tiêu vĩ mô tích cực được công bố, cũng như mùa báo cáo kết quả kinh doanh quý 2, đặc biệt sau nhịp điều chỉnh sâu ở nhóm cổ phiếu tính chu kỳ cao như ngân hàng, chứng khoán, bất động sản và các ngành liên quan", ông Trần Đức Anh nói.

Dù vậy, theo chuyên gia này, kịch bản thị trường tạo đáy trung hạn thành công ngay trong quý 3 không được đánh giá cao. Thị trường chỉ thực sự có thể quay trở lại xu hướng tăng dài hạn và bền vững khi các rủi ro ngoại biên được giải toả (đặc biệt liên quan đến rủi ro suy thoái kinh tế Mỹ, lạm phát và FED nâng lãi suất).

Thị trường chứng khoán Việt Nam liệu đã rẻ?

Ông Trần Đức Anh cho biết thêm, sau giai đoạn điều chỉnh mạnh trong quý 2, P/E trượt 12 tháng của VN-Index đang ở mức 13,2 lần. Với giả định thận trọng EPS bình quân các doanh nghiệp niêm yết trên sàn HSX tăng 15,1% so với cùng kỳ năm ngoái, P/E forward 2022 của VN-Index ở mức 12,2 lần.

Trong lịch sử 10 năm trở lại đây, chỉ có duy nhất 3 giai đoạn VN-Index giao dịch ở dưới mức này là giai đoạn 2012 do các bất ổn vĩ mô sau khủng hoảng 2009; giai đoạn cuối 2015 đầu 2016 trước lo ngại Trung Quốc hạ cánh cứng và FED nâng lãi suất lần đầu sau khủng hoảng tài chính; và giai đoạn đầu 2020 do khủng hoảng COVID-19.

Theo ông Trần Đức Anh điểm chung của cả 3 đợt giảm sâu này với đợt giảm hiện tại đều đến từ các lo ngại về tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Điều này phần nào lý giải diễn biến điều chỉnh của TTCK Việt Nam trong quý 2 vừa qua.

"P/E forward 2022 của chỉ số VN-Index hiện chỉ cao hơn 3 giai đoạn trong quá khứ và điểm chung của cả 4 giai đoạn, bao gồm giai đoạn hiện tại là đà sụt giảm của thị trường đều đến từ các rủi ro suy thoái kinh tế toàn cầu", ông nói và cho biết ông đánh giá mức độ tương đồng cao nhất của bối cảnh vĩ mô hiện tại là với giai đoạn cuối 2015, đầu 2016, trong khi kinh tế trong nước vẫn phát đi những tín hiệu tích cực.

Theo vị chuyên gia, khi sử dụng so sánh tương quan P/B của các ngành có tính chu kỳ cao (ngân hàng, chứng khoán, bất động sản, thép) ở 2 giai đoạn để đánh giá mức độ hấp dẫn của các ngành này trong bối cảnh hiện tại sau nhịp điều chỉnh sâu. Việc sử dụng so sánh P/E do lợi nhuận các doanh nghiệp thuộc các ngành này thường có xu hướng biến động mạnh ở các giai đoạn vĩ mô bất ổn.

Nếu so sánh tương quan P/B hiện tại với mức P/B thấp nhất giai đoạn 2015- 2016, ngoại trừ nhóm thép thấp hơn 7%; nhóm ngân hàng, chứng khoán, bất động sản vẫn đang giao dịch với P/B cao hơn lần lượt 23%, 30% và 60%. Ông cho rằng, điều này cho thấy định giá các nhóm cổ phiếu này chưa hẳn đã hấp dẫn nếu so với vùng đáy 2015-2016, vốn có điểm tương đồng so với giai đoạn hiện tại.

Trên cơ sở nền kinh tế tăng trưởng khá khởi sắc với GDP quý 2 tăng 7,72%, tổng mức bán lẻ, chỉ số IPP, PMI đều rất tốt. Giám đốc nghiên cứu vĩ mô và chiến lược đầu tư, Chứng khoán KB Việt Nam tin rằng với nội tại mạnh mẽ, kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục xu hướng tăng trưởng với GDP 2022 tăng 6,3%, tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp niêm yết duy trì tốc độ tăng trưởng cao về lợi nhuận.

Tuy nhiên, để xác định TTCK Việt Nam liệu có rẻ hay không theo ông Trần Đức Anh phải duy trì được vĩ mô tốt trong 2-3 năm tới.

Bà Nguyễn Thị Hằng Nga - Phó tổng giám đốc Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank

Nói thêm về P/E của TTCK Việt Nam, bà Nguyễn Thị Hằng Nga - Phó tổng giám đốc Công ty Quản lý Quỹ Vietcombank cho rằng, như ông Trần Đức Anh nói ở trên, mức P/E rẻ của TTCK thường kéo dài trong thời gian rất ngắn. Với triển vọng kinh tế Việt Nam đang rất lạc quan, bà Nga cho rằng không nên chờ đợi lâu hơn mới xuống tiền đầu tư bởi rất khó để bắt đúng đáy. Cho nên khi cổ phiếu đã chiết khấu đến một mức hợp lý nhà đầu tư nên gia tăng nắm giữ cổ phiếu.

Đầu tư nhóm ngành nào cuối năm?

Về dự báo triển vọng TTCK từ nay đến cuối năm, ông Trần Đức Anh nhận định, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu ở trạng thái bình thường, P/E của chỉ số VN-Index giao dịch hợp lý ở mức 16,5 lần với bệ đỡ đến từ nền tảng kinh tế vững mạnh, tăng trưởng lợi nhuận các doanh nghiệp niêm yết liên tục được cải thiện.

Trong khi đó, trong kịch bản suy thoái kinh tế Mỹ diễn ra, ông cho rằng P/E VN-Index có thể biến động quanh mốc 11 lần, phụ thuộc vào mức độ nặng, nhẹ của đợt suy thoái cũng như tác động đến kinh tế Việt Nam.

Với xác suất 2 kịch bản tương ứng đang là 60/40, ông đánh giá mức P/E 14.3 của VNIndex thời điểm cuối 2022 là phù hợp.

Ông Trần Đức Anh cũng lưu ý, yếu tố có tính chất chi phối TTCK Việt Nam nói riêng và TTCK toàn cầu nói chung trong nửa sau của 2022 là rủi ro suy thoái kinh tế Mỹ. Theo đó trong kịch bản cơ sở suy thoái kinh tế Mỹ chưa xảy ra trong nửa sau năm 2022, TTCK Việt Nam sẽ có xu hướng hồi phục khi các yếu tố cơ bản nội tại trong nước như tăng trưởng GDP, tiêu dùng trong nước phục hồi, tăng trưởng xuất khẩu, thu hút vốn FDI… dần phản ánh rõ nét hơn lên kết quả kinh doanh các doanh nghiệp. Tuy nhiên các nhịp tăng sẽ tương đối thoải và thiếu bền vững trong bối cảnh yếu tố tâm lý bị đè nén bởi các rủi ro thường trực.

Về nhóm ngành tiềm năng 6 tháng cuối năm, ông Trần Đức Anh cho rằng, trong bối cảnh biến động vĩ mô sẽ xuất hiện những nhóm ngành mạnh hơn thị trường nhưng cũng có những nhóm ngành yếu hơn.

Theo đó, khi kinh tế vĩ mô tốt, ngành hàng bán lẻ sẽ hưởng lợi từ xu hướng vĩ mô ổn định, tuy nhiên không phải doanh nghiệp nào cũng hưởng lợi, cho nên cần quan tâm hơn đến tiềm năng tăng trưởng của các doanh nghiệp bị dồn nén trong hai năm đại dịch.

Tuy nhiên, ông lưu ý, hiện tại mặt bằng của nhiều cổ phiếu bán lẻ không phải rẻ và trong đợt điều chỉnh vừa qua, mức độ điều chỉnh của các cổ phiếu này cũng không lớn. Ngoài ra, cũng cần lưu ý rủi ro lạm phát có thể ảnh hưởng đến cầu tiêu dùng. "Với lạm phát dưới 4% thì tôi tin ảnh hưởng của lạm phát đến bán lẻ không lớn", ông nói thêm.

Ngoài bán lẻ, trong quý 3, đầu quý 4, vị chuyên gia này cho rằng nhà đầu tư hoàn toàn có thể xem xét cơ hội từ nhóm ngân hàng, hàng không, du lịch, dệt may,...