Xóa độc quyền vàng miếng: "Liều thuốc" có kịp thời hạ nhiệt cơn sốt?

Chuyên gia kỳ vọng chênh lệch giá trong nước - thế giới sẽ thu hẹp đáng kể, hạn chế đầu cơ, nhưng thành công phụ thuộc lớn vào khả năng đáp ứng nguồn cung nhập khẩu.

Việc xóa độc quyền vàng miếng là cần thiết và kịp thời. Ảnh: Internet

Ngày 18/9/2025, giá vàng thế giới neo ở 3.661 USD/ounce, trong khi giá SJC vẫn "cứng đầu" với chênh lệch lên đến 2,7 triệu đồng/lượng – liệu "liều thuốc" này có kịp thời hạ nhiệt cơn sốt?

"Mở khóa" thị trường vàng

Trong bối cảnh kinh tế vĩ mô Việt Nam đang đối mặt với biến động toàn cầu, việc Chính phủ ban hành Nghị định 232 sửa đổi, bổ sung Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng đánh dấu một bước ngoặt lịch sử.

Lần đầu tiên sau 13 năm, cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất, nhập khẩu và xuất khẩu vàng miếng được xóa bỏ, giao quyền cho khoảng 8 ngân hàng thương mại và 3 doanh nghiệp lớn như PNJ, DOJI, SJC đủ điều kiện tham gia.

Đây không chỉ là động thái "mở khóa" thị trường mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ về cam kết minh bạch hóa, thúc đẩy cạnh tranh – những yếu tố then chốt để ổn định kinh tế.

Như vậy, việc xóa độc quyền vàng miếng là cần thiết và kịp thời. Thị trường vàng Việt Nam từ lâu đã bị "bóp méo" bởi cơ chế độc quyền, dẫn đến tình trạng khan hiếm nhân tạo, đầu cơ tràn lan và chênh lệch giá "khủng" giữa trong nước và thế giới.

Bởi, có những thời điểm giá vàng SJC cao hơn giá quốc tế tới gần 20 triệu đồng/lượng, biến kim loại quý thành "công cụ" tích trữ thay vì kênh đầu tư lành mạnh.

Ông Huỳnh Trung Khánh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh Vàng Việt Nam (VGTA), nhận định: "Quy định mới sẽ hạn chế đầu cơ, đưa giá trong nước sát thế giới với chênh lệch chỉ còn 4-5 triệu đồng".

Điều này không chỉ bảo vệ người tiêu dùng mà còn góp phần ổn định cán cân thanh toán ngoại tệ, giảm áp lực lên dự trữ quốc gia – vốn từng phải chi hàng tỷ USD để bình ổn thị trường qua Quỹ Bình ổn.

Phân tích sâu hơn, tác động tích cực của Nghị định 232 thể hiện rõ nét qua ba khía cạnh chính.

Thứ nhất, tăng cường cạnh tranh lành mạnh. Khi các ngân hàng và doanh nghiệp được phép nhập khẩu vàng nguyên liệu (hàm lượng từ 99,5% trở lên) và sản xuất vàng miếng theo tiêu chuẩn công bố, thị trường sẽ đa dạng hóa nguồn cung, giảm tình trạng "thâu tóm" của một vài "ông lớn".

Như đại diện Công ty Đầu tư Vàng Phú Quý nhấn mạnh: "Sự tham gia rộng rãi sẽ thu hẹp khoảng cách giá, ổn định thị trường và hạn chế đầu cơ".

Thứ hai, minh bạch hóa chuỗi cung ứng. Doanh nghiệp kinh doanh trang sức như PNJ từng "kêu trời" vì thiếu nguyên liệu do siết chặt buôn lậu biên giới mà không mở kênh nhập khẩu chính ngạch.

Nay, với quy định mới, nguồn vàng nguyên liệu sẽ được phân phối hợp pháp, giúp doanh nghiệp mở rộng sản xuất, giảm giá thành sản phẩm và đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dân.

Thứ ba, lợi ích vĩ mô dài hạn. Ông Nguyễn Trung Anh, Chủ tịch Công ty Kim loại Quý Ancarat, khẳng định: "Chính sách sẽ tác động toàn diện, thúc đẩy cạnh tranh về giá cả, chất lượng và dịch vụ, đồng thời thu hẹp chênh lệch giá quốc tế".

Theo ước tính, nhu cầu vàng đầu tư Việt Nam khoảng 30 tấn/năm, tương đương 3,5 tỷ USD – con số nhỏ so với tổng nhập khẩu 326 tỷ USD. Việc không còn dùng dự trữ ngoại hối để bình ổn sẽ giải phóng nguồn lực cho các lĩnh vực ưu tiên, góp phần kiểm soát lạm phát và ổn định tỷ giá.

"Bài test" minh bạch và kỷ luật thị trường

Tuy nhiên, như một "con dao hai lưỡi", thành công của chính sách phụ thuộc lớn vào điều kiện then chốt: nguồn cung nhập khẩu phải đáp ứng đủ nhu cầu. Chuyên gia VGTA lưu ý hiệu ứng sẽ có "độ trễ", cần chờ Thông tư hướng dẫn và lượng vàng chính thức tung ra thị trường.

Nghị định 232 là "tia sáng" cho thị trường vàng Việt Nam, hứa hẹn hạ nhiệt cơn sốt giá và củng cố niềm tin kinh tế. Ảnh: Internet

Nếu hạn mức nhập khẩu bị "bịt kín" hoặc thủ tục rườm rà, tình trạng khan hiếm có thể tái diễn, đẩy giá nội địa "leo thang" trở lại. Hơn nữa, giá vàng không chỉ chịu ảnh hưởng nội tại mà còn phụ thuộc yếu tố vĩ mô toàn cầu.

Ngày 18/9/2025, giá vàng thế giới giảm nhẹ 9,9 USD/ounce xuống 3.661,8 USD/ounce sau quyết định cắt giảm lãi suất 0,25% của Fed, nhưng giá SJC trong nước chỉ giảm theo đà, với chênh lệch mua-bán lên đến 2,7 triệu đồng/lượng. Tỷ giá hối đoái, biến động địa chính trị và chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước vẫn là những "ẩn số" có thể làm phức tạp hóa bức tranh.

Do đó, việc xóa độc quyền không chỉ là "bài test" minh bạch và kỷ luật thị trường mà còn là minh chứng cho sự chuyển mình của nền kinh tế Việt Nam hướng tới hội nhập sâu rộng.

Nếu nguồn cung được đảm bảo, thị trường vàng sẽ trở thành "bệ đỡ" ổn định thay vì "quả bom nổ chậm". Ngược lại, nếu bỏ lỡ cơ hội, chúng ta có nguy cơ lặp lại vòng luẩn quẩn đầu cơ - khan hiếm.

Vì vậy, Chính phủ cần hành động quyết liệt bằng việc ban hành hướng dẫn chi tiết, giám sát chặt chẽ hạn mức nhập khẩu và khuyến khích doanh nghiệp đầu tư công nghệ sản xuất hiện đại. Người dân, thay vì "săn đón" vàng miếng, nên đa dạng hóa kênh đầu tư để tránh rủi ro.

Tóm lại, Nghị định 232 là "tia sáng" cho thị trường vàng Việt Nam, hứa hẹn hạ nhiệt cơn sốt giá và củng cố niềm tin kinh tế. Nhưng để biến lời hứa thành hiện thực, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng.

Trong bối cảnh giá vàng thế giới đang "lình xình" quanh 3.660 USD/ounce, đây chính là thời điểm vàng để hành động – không chỉ hạ nhiệt giá mà còn nâng tầm vị thế của Việt Nam trên bản đồ tài chính khu vực.

Yêu cầu SJC sản xuất vàng miếng với khối lượng lớn để can thiệp thị trường Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh chỉ đạo SJC tổ chức tốt hoạt động kinh doanh, đảm bảo hoạt động kinh doanh được thực ...

Vietcombank thay đổi điều kiện đăng ký mua vàng miếng SJC trực tuyến Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) vừa thông báo nâng cấp tiện ích Đăng ký mua vàng miếng SJC trực ...

Giá vàng miếng SJC tăng mạnh 1,5 triệu đồng/lượng, vàng nhẫn neo cao kỷ lục Ngày 17/9/2024, trong nước, giá vàng miếng SJC bật tăng lên 82 triệu đồng/lượng sau nhiều ngày đi ngang. Vàng nhẫn duy trì mức cao ...