Ba áp lực có thể khiến Ngân hàng Nhà nước tiếp tục thắt chặt chính sách

Sau lần tăng lãi suất gần nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã quyết định tăng lãi suất điều hành thêm 100 điểm cơ bản, có hiệu lực từ ngày 23/9/2022.

Cụ thể, lãi suất tái cấp vốn được nâng từ 4,0% lên 5,0% và lãi suất tái chiết khấu tăng từ 2,5% lên 3,5% theo công bố của NHNN. Ngoài ra, trần lãi suất cho vay qua đêm & thanh toán bù trừ tăng từ 5,0% lên 6,0%, và mức lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng tăng từ 4,0% lên 5,0%.

Theo đánh giá của các chuyên gia tại Công ty Chứng khoán VNDirect, hành động trên của Nhà điều hành là tương đối quyết liệt và kịp thời nhằm hỗ trợ tỷ giá VND và kiềm chế lạm phát.

Tính từ đầu năm 2022, mức tăng lãi suất điều hành của Việt Nam đã cao hơn một chút so với một số quốc gia trong khu vực Đông Nam Á.

Các chuyên gia VNDirect dự báo NHNN có thể tăng lãi suất điều hành thêm 50-100 điểm cơ bản trong vòng 6 tháng tới, do ba yếu tố.

Thứ nhất, Fed dự định tăng lãi suất thêm khoảng 150 điểm cơ bản trong 6 tháng tới.

Thứ hai, USD có thể mạnh lên so với các đồng tiền khác khi Fed duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt và gây áp lực lên tỷ giá VND.

Và cuối cùng, tăng lãi suất giúp hạ nhiệt lạm phát.

“Chúng tôi dự phóng lãi suất tái cấp vốn có thể tăng lên mức 5,5-6,0% và lãi suất tái chiết khấu tăng mức lên mức 4-4,5% trong đợt tăng lãi suất tiếp theo”, các chuyên gia dự báo.

Lãi suất liên ngân hàng tăng cao trong bối cảnh thanh khoản thắt chặt

Lãi suất trên thị trường liên ngân hàng đã tăng mạnh trong tuần đầu tháng 10 với lãi suất qua đêm và 1 tuần đạt đỉnh lần lượt là 8,4%/năm và 9,5%/năm vào ngày 5/10. Như vậy, kể từ đầu tháng 9/2022, lãi suất qua đêm và kỳ hạn 1 tuần đã tăng thêm 4,0 điểm %và 4,4 điểm %.

Theo chuyên gia, lãi suất liên ngân hàng tăng mạnh chủ yếu do nhu cầu huy động vốn tăng mạnh do NHNN chính thức nâng hạn mức tăng trưởng tín dụng đối với một số ngân hàng thương mại kể từ tháng 9/2022.

Bên cạnh đó, chênh lệch lớn giữa tăng trưởng tiền gửi và tăng trưởng tín dụng kể từ đầu năm 2022 cũng là một nguyên nhân lớn. Ngoài ra, sau sự kiện Vạn Thịnh Phát, một số ngân hàng đứng trước nguy cơ thiếu hụt thanh khoản ngắn hạn.

Ngay sau đó, NHNN đã có biện pháp hỗ trợ thanh khoản cho hệ thống ngân hàng thông qua việc liên tục bơm ròng vào hệ thống ngân hàng, lên tới 20.000 tỷ đồng/ngày. Nhờ sự hỗ trợ của NHNN, lãi suất OMO đã giảm xuống mức 5%/năm từ 6,3-6,9%/năm. Vào ngày 11/10, lãi suất qua đêm thị trường liên ngân hàng cũng giảm xuống mức 7,0%/năm.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, việc lãi suất qua đêm giảm xuống mức thấp như hồi đầu năm là khó xảy ra và nhiều khả năng duy trì trên mức 5%/năm khi Fed duy trì lộ trình tăng lãi suất điều hành cho đến quý 1/2023.

Lãi suất huy động dự kiến tiếp tục tăng trong quý 4/2022 và 2023

Sau khi NHNN tăng lãi suất điều hành thêm 100 điểm cơ bản cơ bản vào ngày 23/9, các ngân hàng thương mại đã nhanh chóng tăng lãi suất huy động VND. Bốn ngân hàng quốc doanh (VCB, VietinBank, Agribank và BIDV) đã nâng lãi suất huy động kỳ hạn 3 tháng lên 4,4% (+103 điểm cơ bản so với đầu năm) và kỳ hạn 12 tháng lên 6,4% (+87 điểm cơ bản so với đầu năm).

Đối với các ngân hàng tư nhân, lãi suất huy động trung bình kỳ hạn 3 tháng ở mức 4,7% (+120 điểm cơ bản so với đầu năm) trong khi lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng tăng lên 6,6% (+102 điểm cơ bản so với đầu năm).

Theo các chuyên gia VNDirect, lãi suất huy động sẽ tiếp tục tăng trong những tháng tới với 5 nguyên nhân.

Thứ nhất là tác động từ việc NHNN tăng lãi suất chính sách.

Thứ hai, NHNN đã chính thức cấp thêm hạn mức tăng trưởng tín dụng cho một số ngân hàng thương mại từ đầu tháng 9, dẫn đến việc tăng về nhu cầu huy động vốn của các ngân hàng thương mại.

Thứ ba, tăng trưởng huy động chậm trong 7 tháng đầu năm 2022 (+4,2% so với đầu năm, +9,9% so với cùng kỳ) do lãi suất huy động kém hấp dẫn so với các kênh đầu tư khác.

Thứ tư, Fed dự kiến sẽ nâng lãi suất điều hành lên mức quanh 4,5% vào cuối năm 2022.

Và cuối cùng, USD mạnh gây áp lực lên tỷ giá hối đoái và lãi suất của Việt Nam.

“Chúng tôi dự báo lãi suất huy động sẽ tiếp tục tăng vào cuối năm 2022. Chúng tôi dự báo lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại có thể tăng lên mức 6,5-6,7%/năm (bình quân) vào cuối năm 2022. Đối với năm 2023, chúng tôi dự báo lãi suất huy động tiếp tục tăng thêm khoảng 50 điểm cơ bản, theo đó lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mại sẽ tăng lên 7,0-7,2%/năm (bình quân) vào cuối năm 2023”, các chuyên gia dự báo.