Finance Asia: Việt Nam đang ở đỉnh của “tam giác vàng” khởi nghiệp Đông Nam Á

Ảnh minh họa/LonelyPlanet

Theo Trung tâm Sáng tạo và Đổi mới Quốc gia (NIC), các nhà đầu tư mạo hiểm đang nhắm đến Việt Nam như điểm đến sắp tới cho dòng vốn của họ. Các doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam huy động được 1,4 tỷ USD thông qua 165 thương vụ vào năm ngoái, con số này cao hơn đáng kể so với con số 894 triệu USD từ 126 thương vụ vào năm 2019. Đây là dấu hiệu cho thấy hoạt động đầu tư khởi nghiệp đã tăng tốc trở lại sau khi suy giảm mạnh trong thời kỳ đại dịch COVID-19.

Finance Asia dẫn phân tích của Binh Tran - nhà đồng sáng lập kiêm điều hành quỹ Ascend Vietnam Ventures (AVV) rằng, các doanh nghiệp khởi nghiệp trong khu vực châu Á, chứ không chỉ riêng Việt Nam, đang nhìn vào Đông Nam Á như bệ phóng quan trọng cho hoạt động kinh doanh của họ.

“Hệ sinh thái công nghệ của Việt Nam còn khá non trẻ, mới chỉ hoạt động được khoảng 6,7 năm, chính vì vậy rất nhiều các thương vụ đầu tư mạo hiểm bắt đầu từ đây”, ông Tran nói. Ông Tran cũng viện dẫn đến con số 1 triệu doanh nghiệp khởi nghiệp vào năm 2020 mà Chính phủ Việt Nam đã từng tuyên bố vào năm 2016.

Dù rằng con số được nói đến ở trên có phần tham vọng, nó thể hiện cho tham vọng và quyết tâm của chính phủ trong việc phát triển và hỗ trợ cho hệ sinh thái khởi nghiệp còn non trẻ, đồng thời cũng quảng bá cho nền kinh tế số.

Từ thời điểm đó đến nay, các doanh nghiệp khởi nghiệp đã được hỗ trợ bởi nhiều chương trình giảm thuế cho doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như doanh nghiệp khỏi nghiệp, ngoài ra là các quy định liên quan đến bỏ trần sở hữu của doanh nghiệp đầu tư nước ngoài đối với doanh nghiệp trong một số ngành nghề nhất định.

Dù vậy, với quy mô dân số ước tính 100 triệu người, khá nhỏ so với Indonesia với 280 triệu hay 1,4 tỷ người tại Trung Quốc, doanh nghiệp sẽ cần phải vươn ra khỏi thị trường nội địa để có thể có được quy mô lớn, ông Tran phân tích.

Nói với báo giới, ông Tran phân tích: “Giải pháp được nói đến ở đây sẽ không chỉ là phục vụ cho các nước mới nổi châu Á mà thậm chí là toàn cầu, đối đầu trực diện với doanh nghiệp thuộc thung lũng Silicon”.

Những yếu tố khiến cho Việt Nam trở thành môi trường khởi nghiệp hấp dẫn bao gồm tăng trưởng GDP ở mức cao, GDP tại Việt Nam tăng trưởng trung bình quanh 7% trước đại dịch COVID-19 và được dự báo ở mức khoảng 7,5% trong năm 2022, tỷ lệ người dân nói tiếng Anh giỏi khá cao và giỏi nghề, ông Tran phân tích.

Cũng theo ông Tran, việc không có nhiều các tập đoàn lớn hay công ty gia đình cũng giúp cho Việt Nam trở nên hấp dẫn hơn với các doanh nghiệp khởi nghiệp. Trong khi đó tại nhiều môi trường khởi nghiệp khác như Indonesia, lực cản từ những đối tượng doanh nghiệp kiểu này không hề nhỏ.

“97% doanh nghiệp tại Việt Nam là doanh nghiệp vừa và nhỏ, chính vì vậy môi trường khởi nghiệp ở Việt Nam khá thuận lợi và công bằng”, ông giải thích.

Còn theo nhà sáng lập của thương hiệu Equo, bà Marina Tran-Vu, Việt Nam trong vai trò môi trường khởi nghiệp có sức hút bởi lực lượng dân số trẻ, tầng lớp trung lưu ngày một giàu có và hạ tầng cũng như đất đai đang được đầu tư phát triển mạnh, như vậy khá nhiều điểm tương đồng với Trung Quốc. Vào tháng 4/2022, Equo đã huy động được 1,3 triệu USD từ quỹ NextGenVentures, East Ventures và nhiều quỹ khác.

Trên thực tế, trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đương đầu với nhiều vấn đề phát sinh từ các biện pháp kiểm soát đi lại thời kỳ đại dịch COVID-19 và căng thẳng địa chính trị leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc dâng cao, Việt Nam đang thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư ngoại trong vai trò trung tâm giao dịch và sản xuất quốc tế.

Nhiều doanh nghiệp nước ngoài đang áp dụng chiến lược “Trung Quốc cộng một” để đa dạng hóa và quản lý chuỗi cung ứng toàn cầu, giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc và thay vào đó chuyển sang các thị trường Đông Nam Á.

So sánh với Indonesia và Trung Quốc, hai thị trường mà trong năm qua đã thu hút lượng lớn vốn từ Mỹ vào châu Á, định giá doanh nghiệp tại Việt Nam vẫn còn khá phù hợp, giám đốc điều hành quỹ Golden Gate Ventures (GGV) – ông Vinnie Lauria phân tích. Vào đầu năm nay, ông đã chuyển văn phòng đến TP.HCM sau khi công ty ông mở thêm 2 văn phòng mới.

Cũng theo ông Lauria, GGV nhận thấy cơ hội trên thị trường trong 3 lĩnh vực chính: công nghệ giáo dục, công nghệ y tế và công nghệ tài chính, ngoài các dịch vụ B2C (doanh nghiệp đến người tiêu dùng) và “B2B nhỏ” (doanh nghiệp đến doanh nghiệp nhỏ).

"Việt Nam là một trong những đỉnh của 'Tam giác vàng khởi nghiệp' ở khu vực Đông Nam Á, cùng với Singapore và Indonesia", ông Vinnie Lauria nhấn mạnh.

Không chỉ vậy, ông cũng đưa ra một số doanh nghiệp Việt nên đưa vào vào danh sách “công ty tiềm năng cần theo dõi” bao gồm nhà sản xuất ô tô điện VinFast, kỳ lân game VNG và ví điện tử Momo.