Kiến nghị dùng vốn đầu tư công, cho VAMC và ngân hàng mua trái phiếu doanh nghiệp

Xử lý trái phiếu doanh nghiệp là một trong những giải pháp được lãnh đạo Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HOREA) đề cập trong tham luận tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần thứ 5 tổ chức cuối tuần qua.

Cụ thể, nêu lên giải pháp ngắn hạn để lành mạnh hóa thị trường bất động sản thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững năm 2023, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HOREA đề nghị Ngân hàng Nhà nước khẩn trương “bơm” nguồn vốn tín dụng bổ sung vào nền kinh tế đúng đối tượng theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Lãnh đạo Hiệp hội hoan nghênh Ngân hàng Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định nới “room” tín dụng thêm 1,5 - 2% để có thêm nguồn vốn tín dụng 240.000 tỷ đồng để hỗ trợ cho nền kinh tế, các lĩnh vực ưu tiên và người dân trong giai đoạn cao điểm tháng 12/2022 và trước Tết Quý Mão 2023.

Ông Lê Hoàng Châu đề nghị Ngân hàng Nhà nước tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, người mua nhà và nhà đầu tư được tiếp cận nguồn vốn tín dụng đối với các dự án bất động sản đã có đầy đủ pháp lý, có tính khả thi, các dự án đang xây dựng dở dang, nhất là các dự án sắp hoàn thành xây dựng, các dự án nhà ở giá vừa túi tiền của các doanh nghiệp có uy tín thương hiệu, và tạo điều kiện cho nhà đầu tư mua trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ cũng được tiếp cận nguồn vốn tín dụng để tăng niềm tin và lực cầu trên thị trường trái phiếu.

Về dài hạn, lãnh đạo Hiệp hội đề nghị Bộ Tài chính xem xét sửa đổi Luật Chứng khoán 2019 để xây dựng hoàn thiện thị trường trái phiếu doanh nghiệp song hành với thị trường chứng khoán và trở thành kênh huy động vốn xã hội hóa hàng đầu của nền kinh tế, phấn đấu đạt 50% GDP vào năm 2025 và 60% GDP vào năm 2030; không để xảy ra tình trạng lừa đảo trong hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, để thị trường trái phiếu doanh nghiệp vượt qua khó khăn hiện nay.

Tham luận dẫn dữ liệu về khối lượng trái phiếu đáo hạn đến 31/12/2022 vào khoảng 21.650 tỷ đồng; trái phiếu đáo hạn năm 2023 vào khoảng 119.000 tỷ đồng; trái phiếu đáo hạn năm 2024 vào khoảng 112.000 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cho biết nguồn vốn đầu tư công bằng ngân sách nhà nước năm 2022 mà Chính phủ đã phân bổ cho các Bộ, ngành và các địa phương nhưng tính đến ngày 30/11/2022 vẫn chưa giải ngân khoảng 212.000 tỷ đồng chiếm khoảng 38,5% tổng vốn đầu tư công năm 2022 mà Chính phủ đã phân bổ.

Kết hợp hai dòng chảy và các dữ liệu trên, Chủ tịch HOREA nêu đề nghị 6 giải pháp xử lý một số khó khăn, vướng mắc của thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.

Một, Hiệp hội đề nghị các doanh nghiệp bất động sản tiếp tục cố gắng tối đa để thực hiện mua lại trái phiếu trước thời hạn, hoặc thỏa thuận hoán đổi trái phiếu lấy nhà ở của dự án với mức chiết khấu lên đến 40-50% giá bán hoặc đàm phán gia hạn kỳ hạn của trái phiếu hoặc chuyển đổi trái phiếu sang cổ phiếu.

Hai, Hiệp hội đề nghị Bộ Tài chính xem xét trình Chính phủ và cơ quan có thẩm quyền xem xét giải pháp có thể sử dụng một phần nguồn vốn đầu tư công đã được Chính phủ phân bổ nhưng các bộ, ngành, địa phương chưa giải ngân (đang gửi tại Kho Bạc Nhà nước hoặc ngân hàng thương mại) để Nhà nước mua lại khối lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn của tháng 12/2022 và 6 tháng đầu năm 2023, vừa hỗ trợ ổn định thị trường trái phiếu, vừa hỗ trợ doanh nghiệp có thời gian điều chỉnh kinh doanh và kế hoạch tài chính, vừa nâng đỡ niềm tin thị trường và từng quý thì có đánh giá kết quả thực hiện để điều chỉnh phù hợp.

Hiệp hội đề nghị tiêu chí trái phiếu doanh nghiệp mà Nhà nước mua lại là trái phiếu phát hành lần đầu, trái phiếu có tài sản đảm bảo định giá chuẩn, góp phần tăng niềm tin cho các nhà đầu tư nước ngoài và tiếp tục thu hút dòng vốn ngoại đầu tư trở lại vào nước ta.

Ba, Hiệp hội đề nghị Bộ Tài chính trình Chính phủ xem xét sửa đổi, bổ sung Nghị định 65 theo hướng tạm hoãn đến hết năm 2023 chưa áp dụng quy định “nhà đầu tư mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, phải đảm bảo danh mục chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch do nhà đầu tư nắm giữ tối thiểu 2 tỷ đồng được xác định bằng giá trị thị trường bình quân theo ngày của danh mục chứng khoán trong thời gian tối thiểu 180 ngày liền kề trước ngày xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, không bao gồm giá trị vay giao dịch ký quỹ và giá trị chứng khoán thực hiện giao dịch mua bán lại. Việc xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tại điểm này có giá trị trong vòng 3 tháng kể từ ngày được xác nhận”. Đồng thời, nhà đầu tư mua trái phiếu là cá nhân phải có văn bản cam kết đã hiểu rõ và tự chịu trách nhiệm về đầu tư trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ theo quy định tại khoản 6 Điều 1 Nghị định 65.

Hiệp hội đề nghị Bộ Tài chính trình Chính phủ cho phép gia hạn kỳ hạn của trái phiếu thêm 1 năm để giảm áp lực trái phiếu đáo hạn và tăng niềm tin cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Hiệp hội đề nghị Bộ Tài chính trình Chính phủ xem xét cho phép Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) và ngân hàng thương mại mua lại trái phiếu doanh nghiệp và chỉ cần Chính phủ có ý kiến cho phép các tổ chức này mua lại trái phiếu doanh nghiệp thì sẽ làm tăng niềm tin cho thị trường trái phiếu và các nhà đầu tư.

Bốn, Hiệp hội đề nghị Bộ Tài chính trình Chính phủ xem xét sửa đổi Luật Chứng khoán 2019 nhằm phát triển các quỹ đầu tư bất động sản, quỹ đầu tư tín thác bất động sản (REITS) áp dụng công nghệ blockchain và tiếp tục thực hiện Nghị quyết 39 ngày 15/01/2019 của Bộ Chính trị “về nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác, sử dụng và phát huy các nguồn lực của nền kinh tế” đã đặt ra mục tiêu huy động nguồn vốn huy động cho nền kinh tế của các doanh nghiệp bảo hiểm đến năm 2035 chiếm 20% - 30% và đến năm 2045 chiếm 30% - 50% tổng nguồn vốn đầu tư dài hạn và khuyến khích các doanh nghiệp bảo hiểm đầu tư trở lại nền kinh tế.

Năm, về giải pháp tình thế, Hiệp hội đề nghị Chính phủ xem xét cho phép chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại được chia căn hộ lớn thành căn hộ nhỏ (không làm tăng quy mô dân số quá 10%) để có nhiều căn hộ có mức giá khoảng 1,8 tỷ đồng/căn trở xuống, phù hợp với nhu cầu và khả năng tài chính của đa số cán bộ công chức, cán bộ lực lượng vũ trang, người có thu nhập trung bình, người có thu nhập thấp đô thị, công nhân lao động, người nhập cư; đề nghị cho phép chuyển đổi dự án nhà ở thương mại sang dự án nhà ở xã hội để từ nay trở đi, chủ đầu tư có thể tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi nhà ở xã hội tại Ngân hàng chính sách xã hội, nhằm nắn lại cơ cấu sản phẩm nhà ở có giá bán vừa túi tiền, đáp ứng nhu cầu thực để khắc phục cơ cấu sản phẩm nhà ở không cân đối, bất hợp lý hiện nay.

Cuối cùng, Hiệp hội đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép Tổ công tác của Thủ tướng và Tổ công tác của các Bộ, ngành được công bố thông tin về hoạt động tiếp xúc với các doanh nghiệp, nhà đầu tư để làm tăng niềm tin của thị trường là rất cần thiết tại thời điểm hiện nay.