Ngành ngân hàng cân não ngay từ đầu năm

13/01/2023 02:10 Tài chính MINH ĐỨC
Chỉ sau vài tháng, định hướng điều hành chính sách đã bất ngờ thay đổi, đặt hệ thống ngân hàng vào tình thế cân não.

Cuối năm 2022, trao đổi với người viết, TS. Trịnh Quang Anh - Chủ tịch Hội Nghiên cứu thị trường liên ngân hàng Việt Nam (VIRA) có ý phấn khởi về định hướng của chính sách tiền tệ.

Vị chuyên gia này nhấn mạnh ở quan điểm rất quan trọng và đổi mới của Chính phủ trong định hướng điều hành chính sách tiền tệ. Liên tiếp các nghị quyết của Chính phủ nêu rõ quan điểm đó.

Nhưng, tình hình đã có thay đổi, “đẩy” chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước và ngành ngân hàng vào thế rất khó khăn.

Thành quả khởi đầu năm 2023

Trước khi đề cập thay đổi trên, cần nhìn lại một số nét chính trong năm 2022 và dấu hiệu tích cực đầu 2023.

Dữ liệu cập nhật mới nhất từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho thấy, chỉ trong vòng 2 quý (2 và 3/2022), dự trữ ngoại hối toàn cầu đã giảm tới gần 1.000 tỷ USD (từ 12.541 tỷ USD cuối quý 1 xuống còn 11.598 tỷ USD). Đây là giai đoạn nhiều đồng tiền trên thế giới chao đảo với mức độ biến động hàng chục phần trăm, hàng loạt ngân hàng trung ương phải tung lượng lớn dự trữ ngoại hối để cố gắng bình ổn tỷ giá.

Việt Nam không nằm ngoài vòng xoáy đó. Tỷ giá USD/VND giai đoạn trên cao điểm tăng tới trên 9%. Dữ liệu một số công ty chứng khoán cập nhật quy mô ngoại tệ Ngân hàng Nhà nước tung ra bình ổn khoảng 22 tỷ USD năm qua, và sau đó phải liên tiếp 2 lần tăng mạnh các lãi suất điều hành.

Cuối 2022, tình hình bên ngoài đã bớt xấu. Tỷ giá USD/VND cũng nhanh chóng hạ nhiệt mạnh, trở về khá ổn định với mức tăng chỉ còn khoảng 3,8% so với đầu năm - một mức độ được nhiều chuyên gia đánh giá là chấp nhận được, thậm chí ổn định hơn rất nhiều so với nhiều đồng tiền trên thế giới.

Rất nhanh, bên cạnh sự ổn định trở lại của tỷ giá, một thành quả khác cũng vừa gợi mở. Từ ngày 10/1 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước đã trở lại mua vào ngoại tệ, khi giá USD giao ngay trên thị trường liên ngân hàng xuyên thủng “ngưỡng chặn” 23.450 VND của Sở Giao dịch Ngân hàng Nhà nước. Một số thành viên tham gia thị trường này cho biết, ước tính khởi đầu Nhà điều hành đã mua về ít nhất 800 triệu USD.

Ba điểm được chú ý

Trở lại với sự phấn khởi mà TS. Trịnh Quang Anh chia sẻ ở trên, định hướng điều hành chính sách tiền tệ cho năm 2023 lại có phần bất ngờ.

Ngày 6/1, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 01 về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách… năm 2023. Nghị quyết 01 luôn là khung quan trọng nhất hàng năm về điều hành vĩ mô.

Với chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng, Nghị quyết 01 năm nay có 3 trong nhiều điểm được chú ý.

Thứ nhất, lộ trình ban hành nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều liên quan đến việc nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần tổ chức tín dụng Việt Nam được ấn định vào tháng 6/2023.

Chính sách trên được nhiều ngân hàng, giới đầu tư chờ đợi, bởi vừa qua đã có gợi mở về cơ chế cho “room” tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài lên tới 49% trong dự thảo, một cơ chế liên quan đến thúc đẩy tái cơ cấu cũng như tăng tính hấp dẫn cho các chủ thể trong vùng chính sách này.

Thứ hai, Nghị quyết 01 nêu yêu cầu tập trung xử lý các vấn đề tồn đọng, kéo dài đã được Bộ Chính trị cho chủ trương, trong đó có 06 tổ chức tín dụng yếu kém.

Con số trên lập tức có băn khoăn. Bởi lẽ, với tiến trình thời gian qua, có 3 ngân hàng đã mua lại bắt buộc, 2 ngân hàng được đặt vào kiểm soát đặc biệt (DongA Bank và SCB), vậy “thành viên thứ 6” trong yêu cầu trên là tổ chức tín dụng yếu kém nào?

Trở lại với vấn đề chính, thứ ba, Nghị quyết 01 nêu định hướng mới và thay đổi so với trước. Với định hướng này, ngành ngân hàng và việc điều hành chính sách tiền tệ ở vào thế cân não.

Thách thức của “cân bằng”

Trong một bài viết gần đây, TS. Trịnh Quang Anh cho rằng Chính phủ đã có quan điểm quan trọng và đổi mới trong định hướng điều hành chính sách tiền tệ, với những gợi mở rất cụ thể cuối năm 2022.

Đó là, tại Nghị quyết số 143 về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 10/2022 đã có một quyết nghị rất quan trọng: “Điều hành chính sách tiền tệ thận trọng, chắc chắn, chủ động, linh hoạt, hiệu quả, phối hợp chặt chẽ, đồng bộ với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm và các chính sách khác; trong đó, điều hành lãi suất, tỷ giá, tín dụng linh hoạt, phù hợp với diễn biến tình hình…”.

Quan điểm đổi mới này tiếp tục được khẳng định tại Nghị quyết số 156/NQ-CP phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 11 ban hành ngày 06/12: “…Điều hành lãi suất, tỷ giá phù hợp với điều kiện thị trường và mục tiêu chính sách tiền tệ”.

Cả hai nghị quyết trên đều nhấn mạnh đến tính linh hoạt của chính sách tiền tệ, nhưng quan trọng nhất là “mềm hóa” cho Ngân hàng Nhà nước ở hướng “phù hợp với diễn biến tình hình”, “phù hợp với điều kiện thị trường và mục tiêu chính sách tiền tệ”.

Theo đó, Ngân hàng Nhà nước và việc điều hành chính sách tiền tệ có không gian hơn, độc lập và chủ động hơn trong thích ứng với thị trường.

Song, những thuận lợi trên đã thay đổi, chỉ sau hai tháng.

Nghị quyết 01 vừa ban hành có yêu cầu đáng chú ý: “Tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chắc chắn, chủ động, linh hoạt, hiệu quả; phối hợp đồng bộ, chặt chẽ với chính sách tài khóa mở rộng và các chính sách khác; điều hành kịp thời các công cụ chính sách vĩ mô, tài khóa, tiền tệ để cân bằng hợp lý, hiệu quả giữa tỷ giá với lãi suất, giữa kiểm soát lạm phát với thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, phù hợp với tình hình thực tiễn”.

Điểm cân não định rõ ở trên, khi yêu cầu phải cân bằng hợp lý, hiệu quả giữa tỷ giá với lãi suất, giữa kiểm soát lạm phát với thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Những biến động trong năm 2022 còn tươi mới đó, thậm chí hệ quả và hệ lũy đối với bảng cân đối tài chính của nhiều doanh nghiệp còn chưa dễ xử lý bởi biến động của tỷ giá và lãi suất. Thực tế đó cho thấy, để cân bằng tỷ giá Nhà điều hành đã phải “hy sinh” lãi suất, cũng như “hy sinh” dự trữ ngoại hối; hoặc ngược lại.

Năm nay, dù lạm phát ở Mỹ có dấu hiệu dịu bớt, song lãi suất tiếp tục tăng là điều đang được trù tính. “Cân bằng” được hợp lý giữa lãi suất với tỷ giá dự báo sẽ tiếp tục là bài toán rất khó cho Ngân hàng Nhà nước, nhất là khi một nguồn lực ngoại tệ khá lớn đã dùng trong năm qua.

Chưa hết, “cân bằng” trên còn liên quan đến áp lực và yêu cầu kiểm soát lạm phát năm nay. Trong khi đó, Nghị quyết 01 vẫn đặt một vế liên quan nữa là thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, một lần nữa lại dồn vai hệ thống ngân hàng, đặc biệt khi thị trường chứng khoán đã suy giảm và khó khăn kéo dài cho đến nay; kênh dẫn vốn trái phiếu doanh nghiệp không những khựng lại mà còn áp lực đáo hạn lớn trong năm… Trong khi đó, tỷ lệ tín dụng trên GDP của Việt Nam đã lên tới khoảng 124%, thuộc hàng cao trên thế giới.

Trong trường hợp chính sách tiền tệ và hệ thống ngân hàng đẩy mạnh nguồn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, lạm phát cơ bản (mang yếu tố tiền tệ) đã ám ảnh ở mức cao khi liên tiếp tăng rất mạnh từ nửa cuối năm 2022 và tháng 12/2022 đã lên tới suýt soát 5%...

Vậy nên, tình thế cân não của chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước và ngành ngân hàng Việt Nam đã thể hiện ngay từ đầu năm mới, với yêu cầu trên của Nghị quyết 01; phải đảm nhiệm và làm sao “cân bằng” cho được cùng lúc đa mục tiêu trong một bối cảnh mục tiêu nào cũng đầy thách thức mà điều kiện thực hiện thì có hạn.

Hay như một ví von từng có trong ngành ngân hàng giai đoạn trước đây, họ như những vũ sư cùng lúc phải đảm bảo nhảy sao cho hợp lý, hiệu quả trên nền nhạc vừa điệu tango, valse, rumba…, trong khi thị trường và tác động từ bên ngoài nhiều phen nổi rock, hoặc dồn dập cha cha cha…

Các tin khác

94.000 khách hàng vay vốn chịu ảnh hưởng của bão số 3 với tổng dư nợ 165.000 tỷ đồng

94.000 khách hàng vay vốn chịu ảnh hưởng của bão số 3 với tổng dư nợ 165.000 tỷ đồng

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, theo đánh giá của các tổ chức tín dụng trong toàn hệ thống, đến ngày 25/9, có hơn 94.000 khách hàng vay vốn chịu ảnh hưởng của bão số 3 với tổng dư nợ 165.000 tỷ đồng.
Ngày 20/9, giá vàng nhẫn tiếp tục xác lập kỷ lục mới, tiến sát mức 80 triệu đồng/lượng

Ngày 20/9, giá vàng nhẫn tiếp tục xác lập kỷ lục mới, tiến sát mức 80 triệu đồng/lượng

Ngày 20/9, giá vàng miếng SJC tăng nhẹ 200.000 đồng/lượng. Trong khi đó, vàng nhẫn tăng 500.000 đồng/lượng, tiến sát mức 80 triệu/lượng, xác lập kỷ lục mới.
Giá vàng miếng SJC tăng mạnh 1,5 triệu đồng/lượng, vàng nhẫn neo cao kỷ lục

Giá vàng miếng SJC tăng mạnh 1,5 triệu đồng/lượng, vàng nhẫn neo cao kỷ lục

Ngày 17/9/2024, trong nước, giá vàng miếng SJC bật tăng lên 82 triệu đồng/lượng sau nhiều ngày đi ngang. Vàng nhẫn duy trì mức cao kỷ lục 79,2 triệu đồng/lượng.
Nhận ngay E-voucher trị giá tới 500.000 VNĐ khi nhận tiền qua QRCode SHB

Nhận ngay E-voucher trị giá tới 500.000 VNĐ khi nhận tiền qua QRCode SHB

Nhằm nâng cao trải nghiệm thanh toán trực tuyến quét mã QR trên ứng dụng Ngân hàng điện tử SHB Mobile, từ nay đến hết 31/12/2024, Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB) chính thức triển khai chương trình “Mở QR mới - Evoucher tới” với hàng nghìn quà tặng hấp dẫn.
Thế nào được coi là nợ xấu và cách nào để kiểm tra?

Thế nào được coi là nợ xấu và cách nào để kiểm tra?

Nợ xấu là khoản nợ quá hạn (trên 90 ngày) mà người vay chưa thanh toán đầy đủ cả gốc và lãi theo cam kết trong hợp đồng. Hiện nay, có 3 cách đơn giản để kiểm tra nợ xấu cá nhân bằng chứng minh nhân dân/căn cước công dân. Việc tra cứu này sẽ giúp người vay biết được mình có thuộc trường hợp bị nợ xấu không để có phương án xử lý kịp thời.
Cảnh báo lừa đảo mạo danh Ngân hàng Nhà nước gửi link cập nhật thông tin sinh trắc học

Cảnh báo lừa đảo mạo danh Ngân hàng Nhà nước gửi link cập nhật thông tin sinh trắc học

Gần đây xuất hiện hòm thư điện tử (email) giả mạo Ngân hàng Nhà nước gửi thông tin dẫn dụ người dân bấm vào đường link lừa đảo cập nhật thông tin sinh trắc học cho giao dịch ngân hàng. Ngân hàng Nhà nước đề nghị người dân, khách hàng các tổ chức tín dụng hết sức đề cao cảnh giác, không bấm vào các đường link lạ được gửi qua chat, SMS hoặc email.
Ngừng giao dịch chứng khoán online nếu chưa cập nhật căn cước từ ngày 1/10/2024

Ngừng giao dịch chứng khoán online nếu chưa cập nhật căn cước từ ngày 1/10/2024

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đề nghị, từ ngày 1/10/2024, các đơn vị chỉ cung cấp dịch vụ giao dịch chứng khoán trực tuyến đối với các tài khoản có thông tin nhà đầu tư khớp đúng với Cơ sơ dữ liệu quốc gia về dân cư/hệ thống định danh và xác thực điện tử/căn cước công dân gắn chip/căn cước.
TPBank ra mắt sản phẩm vay mua nhà cho người thân dịp Vu Lan báo hiếu lãi suất từ 0%

TPBank ra mắt sản phẩm vay mua nhà cho người thân dịp Vu Lan báo hiếu lãi suất từ 0%

Với nhiều người, một mái ấm mới, khang trang là món quà báo hiếu ý nghĩa nhất dành tặng cho đấng sinh thành. Mong muốn đồng hành cùng những tấm lòng hiếu thảo hiện thực hóa ước mơ này, nhân dịp Vu Lan, Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) ra mắt ưu đãi vay mua/xây/sửa nhà với lãi suất hấp dẫn chỉ từ 0%, ân hạn gốc tới 5 năm, thời gian vay tối đa 30 năm.
Tổng cục Thuế giải đáp thắc mắc về quyết toán, giải quyết hoàn thuế thu nhập cá nhân

Tổng cục Thuế giải đáp thắc mắc về quyết toán, giải quyết hoàn thuế thu nhập cá nhân

Mới đây, Tổng cục Thuế đã giải đáp vướng mắc về vấn đề thuế thu nhập cá nhân đang được người dân quan tâm. Theo đó, các cá nhân có thu nhập nhiều nguồn, bị cơ quan thuế gửi thông báo truy thu thuế thu nhập cá nhân nhiều năm, với số tiền lên đến hàng trăm triệu đồng; trong đó gần một nửa là tiền phạt và chậm nộp.
Cảnh giác với lừa đảo cập nhật sinh trắc học, sử dụng deepfake vượt bảo mật trong giao dịch ngân hàng

Cảnh giác với lừa đảo cập nhật sinh trắc học, sử dụng deepfake vượt bảo mật trong giao dịch ngân hàng

Từ ngày 1/7/2024, các ngân hàng đã triển khai xác thực bằng sinh trắc học đối với một số loại giao dịch trực tuyến. Lợi dụng việc một số khách hàng gặp khó khăn trong quá trình thao tác cập nhật thông tin sinh trắc học, các đối tượng lừa đảo đã giả danh nhân viên ngân hàng liên hệ khách hàng đề nghị hỗ trợ cài đặt nhằm chiếm đoạt tài sản, thông tin cá nhân.
Nguyên tắc sử dụng dịch vụ ngân hàng điện tử an toàn để tránh mất tiền trong tài khoản

Nguyên tắc sử dụng dịch vụ ngân hàng điện tử an toàn để tránh mất tiền trong tài khoản

Trước tình hình lừa đảo trực tuyến ngày càng phức tạp, bên cạnh các giải pháp kỹ thuật của ngành ngân hàng, người lao động cần nâng cao kiến thức, kỹ năng sử dụng dịch vụ ngân hàng điện tử để chủ động giữ gìn, bảo mật các thông tin cá nhân, tránh mất tiền trong tài khoản.
Cần kết thúc chính sách tài khóa mở rộng, có giải pháp căn cơ hơn hỗ trợ doanh nghiệp

Cần kết thúc chính sách tài khóa mở rộng, có giải pháp căn cơ hơn hỗ trợ doanh nghiệp

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, 4 năm qua Bộ Tài chính đã kiên trì thực hiện chính sách tài khóa mở rộng, tạo mọi điều kiện cho doanh nghiệp vượt qua khó khăn, phục hồi và phát triển. Tuy nhiên, đã đến lúc cần phải thắt chặt điều hành chính sách tài khóa để tăng nguồn lực công đầu tư vào cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế đất nước một cách bền vững.
Thấy gì từ vụ mất hơn 26 tỷ đồng vì bị lừa liên quan đến án ma túy, rửa tiền?

Thấy gì từ vụ mất hơn 26 tỷ đồng vì bị lừa liên quan đến án ma túy, rửa tiền?

Ngày 2/7/2024, tòa án nhân dân tỉnh Bắc Ninh mở phiên tòa xét xử vụ kiện của khách hàng Trần Thị Chúc, bị lừa đảo và đánh cắp hơn 26 tỷ đồng trong 2 tài khoản tại 2 ngân hàng. Đây là một vụ việc điển hình về tội phạm công nghệ trên nền tảng thanh toán số, với chiêu bài giả mạo công an đe dọa nạn nhân liên quan đến đường dây buôn bán ma túy, rửa tiền.
Quý II/2024, thu nhập bình quân của lao động ngành Ngân hàng, Bất động sản tăng hơn 10%

Quý II/2024, thu nhập bình quân của lao động ngành Ngân hàng, Bất động sản tăng hơn 10%

Theo Tổng cục Thống kê, thu nhập bình quân của người lao động sáu tháng đầu năm 2024 đạt 7,5 triệu đồng/tháng, tăng so với cùng kỳ. Một số ngành ghi nhận tốc độ tăng thu nhập bình quân khá là ngân hàng, bảo hiểm, bất động sản...
SHB áp dụng xác thực sinh trắc học theo Quyết định 2345 vào giao dịch trực tuyến

SHB áp dụng xác thực sinh trắc học theo Quyết định 2345 vào giao dịch trực tuyến

Nhờ nhanh chóng chuẩn hóa hệ thống, quy trình cũng như nâng cấp hạ tầng công nghệ phục vụ thu thập dữ liệu sinh trắc học của khách hàng trên đa kênh, kể từ 01/7/2024, SHB chính thức áp dụng 100% Quyết định 2345/QĐ-NHNN (QĐ 2345) cho tất cả khách hàng tại mọi giao dịch trực tuyến.
6 tháng cuối năm 2024: Tránh gây xáo trộn lớn về mặt bằng giá cả

6 tháng cuối năm 2024: Tránh gây xáo trộn lớn về mặt bằng giá cả

Văn phòng Chính phủ ban hành Thông báo 274/TB-VPCP Kết luận của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái – Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá tại cuộc họp Ban Chỉ đạo về kết quả công tác quản lý, điều hành giá những tháng đầu năm 2024, định hướng công tác điều hành giá những tháng còn lại năm 2024.
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước: Khó khăn bủa vây với việc điều hành chính sách tiền tệ

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước: Khó khăn bủa vây với việc điều hành chính sách tiền tệ

Hết quý II/2024, tăng trưởng tín dụng đạt 5-6%, cả năm đạt 15-16% theo mục tiêu đề ra.
Ngăn chặn hoạt động mua, bán tài khoản thanh toán của HS, SV để rửa tiền, trốn thuế…

Ngăn chặn hoạt động mua, bán tài khoản thanh toán của HS, SV để rửa tiền, trốn thuế…

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam yêu cầu Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố phối hợp ngăn chặn hoạt động mua, bán tài khoản thanh toán của học sinh, sinh viên nhằm mục đích vi phạm pháp luật như rửa tiền, trốn thuế, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tài trợ khủng bố...
VPBank chấp nhận hợp đồng thuê/mua bất động sản làm tài sản đảm bảo

VPBank chấp nhận hợp đồng thuê/mua bất động sản làm tài sản đảm bảo

VPBank tiên phong triển khai chính sách chấp nhận tài sản đảm bảo cho khoản vay là hợp đồng thuê/mua bất động sản tại khu công nghiệp, cụm công nghiệp (KCN, CCN)… Bước đi này dự kiến có thể giúp VPBank chiếm lĩnh thị phần cung ứng vốn tại thị trường đặc thù này ngay trong năm 2024.
Đánh thuế giao dịch vàng để người tiêu dùng chuyển sang các kênh đầu tư khác

Đánh thuế giao dịch vàng để người tiêu dùng chuyển sang các kênh đầu tư khác

Đây là đề xuất của chuyên gia tại cuộc họp để trao đổi về chính sách quản lý thị trường vàng và bàn sửa đổi Nghị định số 24/2012/2012/NĐ-CP ngày 3/4/2012 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng (Nghị định số 24) do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) hôm 9/6.
Xem thêm
Phiên bản di động