Thêm phương án với người lao động khi rút bảo hiểm xã hội một lần

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) vừa trình Chính phủ Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi, trong đó tại dự thảo này, Bộ không hạn chế rút bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần. Về quy định hưởng bảo hiểm xã hội một lần, trong Dự thảo luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) nêu ra 2 phương án.

Cụ thể, phương án thứ nhất là giữ nguyên quy định hiện hành, tức lao động tham gia dưới 20 năm BHXH và sau một năm nghỉ việc không tiếp tục đóng BHXH tự nguyện thì được rút một lần. Lao động được rút toàn bộ quá trình đóng nếu có nhu cầu, song về lâu dài sẽ chịu thiệt khi không được hưởng lương hưu. Theo Bộ, cách này không thể hạn chế tình trạng rút BHXH một lần, tác động đến lưới an sinh, tạo áp lực lên ngân sách chi trợ cấp hưu trí.

Phương án thứ hai là cho lao động rút một lần song tối đa không quá 50% tổng thời gian đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất. Thời gian đóng còn lại được bảo lưu để sau này lao động đủ tuổi nghỉ hưu được hưởng chế độ BHXH. Cơ quan chuyên môn đánh giá cách này giảm được số tiền chi trả ban đầu cho Quỹ BHXH và người lao động chỉ nhận được một nửa tiền cho tổng thời gian đóng. Song lao động vì thế có thể phản ứng mạnh nên cần giải thích cho họ hiểu lợi ích lâu dài nếu chọn bảo lưu một nửa thời gian đóng.

Mức hưởng một lần căn cứ trên số năm lao động đóng BHXH. Mỗi năm được tính bằng 1,5 tháng bình quân tiền lương đóng BHXH cho những năm trước 2014; bằng 2 tháng bình quân tiền lương đóng cho những năm từ 2014 trở đi. Lao động đóng BHXH dưới một năm, mức hưởng tối đa bằng 2 tháng bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Với lao động tham gia BHXH tự nguyện, mức hưởng một lần không bao gồm tiền ngân sách hỗ trợ cho những năm đóng.

Bộ Lao động Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) vừa trình Chính phủ có bổ sung phương án khi rút bảo hiểm xã hội. Ảnh minh hoạ

Với người ra nước ngoài định cư, mắc bệnh hiểm nghèo hoặc sau một năm không tham gia hệ thống mà đóng dưới 20 năm BHXH thì có thể lựa chọn nhận trợ cấp hàng tháng nếu không muốn rút một lần. Mức hưởng được tính toán trên số năm đóng và nền tiền lương đóng mỗi tháng.

Như vậy với phương án này thì người lao động chỉ được rút tối đa không quá 50% tiền bảo hiểm xã hội một lần nếu chưa đủ tuổi hưu. Phần còn lại sẽ được bảo lưu và người lao động sẽ nhận lại khi đủ tuổi nghỉ hưu.

Về vấn đề này, nhiều chuyên gia nhận định, cách này giảm được số tiền chi trả ban đầu cho Quỹ Bảo hiểm xã hội và người lao động sẽ nhận được một nửa tiền cho tổng thời gian đóng. Theo Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, việc đưa ra phương án 2 nhằm khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu.

Theo LĐ-TB&XH, trong giai đoạn 2016-2020, bình quân mỗi năm có khoảng gần 750.000 người rút BHXH một lần. Đặc biệt, số người hưởng BHXH một lần có xu hướng gia tăng từng năm. Vấn đề này đang đặt ra thách thức đối với mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội. Đồng thời, đây cũng là nguyên nhân dẫn đến độ bao phủ đối tượng hưởng lương hưu tăng chậm.

Theo thống kê cho thấy, trong tổng số những người giải quyết BHXH một lần có gần 10% là những người có thời gian đóng bảo hiểm xã hội đủ 10 năm trở lên. Bộ nhận định, nguyên nhân của việc gia tăng số người rút BHXH một lần là họ gặp khó khăn về tài chính, phải đối mặt với các nhu cầu tài chính trước mắt như trang trải cho gia đình, đầu tư cho con học, nợ nần, chi phí sinh hoạt sau mất việc làm…

Đề xuất đóng bảo hiểm xã hội 15 năm đã được hưởng lương hưu