Vốn điều lệ 1 tỷ đồng, Mekolor lấy đâu ra 100 tỷ USD để muốn làm đường sắt cao tốc Bắc Nam?

Theo dữ liệu đăng ký doanh nghiệp, Công ty cổ phần Mekolor được thành lập ngày 28-10-2016 tại TP Cần Thơ, số lao động đăng ký chỉ là 4 người. Địa chỉ trụ sở tại một con hẻm thuộc phường An Cư, quận Ninh Kiều.

Đường đi vào trụ sở Công ty Mekolor. Ảnh: LÊ DÂN (Báo Tuổi trẻ)

Quan trọng nhất, vốn điều lệ đăng ký chỉ 1 tỷ đồng. Trong đó, ông Võ Xuân Trường – Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc – góp đến 940 triệu đồng, tương đương 94% vốn.

Hai cổ đông còn lại chỉ góp mỗi người 30 triệu đồng. Toàn bộ vốn điều lệ là vốn tư nhân, không có tài sản đảm bảo như đất đai, nhà xưởng, máy móc, hay bất kỳ chứng từ tài chính nào cho thấy dòng vốn thật sự tồn tại.

Ngành nghề kinh doanh chính của doanh nghiệp này là tổ chức giới thiệu và xúc tiến thương mại, bao gồm tổ chức sự kiện khởi công, động thổ, khai trương, khánh thành, hội nghị, hội thảo, hội thao, họp mặt, liên hoan, hội chợ, triển lãm, xúc tiến thương mại…

Trong bối cảnh đó, việc Mekolor tự tuyên bố có thể huy động 100 tỷ USD – tức gấp 2,3 triệu lần vốn điều lệ. Câu hỏi đặt ra, một công ty như Mekolor lấy gì để đảm bảo lời hứa 100 tỷ USD?

Trong văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, liên minh Mekolor – Great USA đưa ra đề xuất đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam với tổng vốn lên tới 100 tỷ USD, một con số chưa từng có trong lịch sử đầu tư hạ tầng tại Việt Nam.

Dư luận không khỏi giật mình khi liên minh này mạnh dạn tuyên bố sẽ đầu tư 100 tỷ USD cho tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam mà không cần Chính phủ cấp vốn đối ứng, không đòi hỏi bất kỳ bảo lãnh tài chính nào. Cam kết hoàn thành trong vòng 5 năm, miễn phí vé 6 tháng đầu. Thu hồi vốn trong 49 năm và... thậm chí là có thể sớm hơn.

Trên giấy tờ, đây có thể là “đề xuất trong mơ” với mọi quốc gia đang khát vốn phát triển hạ tầng. Nhưng cũng chính vì sự “lý tưởng hóa” đó mà dư luận nhanh chóng đặt ra hàng loạt dấu hỏi lớn hiện ra về tính thực chất của nguồn vốn, cũng như năng lực triển khai.

Theo đó, Công ty cổ phần Mekolor được thành lập từ năm 2016 tại TP. Cần Thơ, hoạt động chính trong lĩnh vực xúc tiến thương mại và tổ chức sự kiện. Ông Võ Xuân

Trường, Chủ tịch Mekolor, người đại diện liên minh Mekolor–Great USA đã nhiều lần khẳng định về năng lực tài chính của liên minh, cụ thể: “Chúng tôi sẵn sàng chứng minh mình có 100 tỷ USD trong tay. Tiền sẽ được giải ngân liên tục để đảm bảo cho dự án”.

Khi được hỏi ai đã xác thực năng lực tài chính, ông Trường trả lời một cách mập mờ rằng “một định chế tài chính uy tín nằm trong top 10 thế giới đã xác thực việc đó”.

Ông Trường cũng từ chối trả lời thẳng vào câu hỏi các đơn vị trong liên minh gồm Mekolor (Việt Nam) và Great USA (Mỹ) đang tập trung vào lĩnh vực kinh doanh nào và lợi nhuận năm ngoái ra sao. Lý do đưa ra là "sẽ công bố sau trong các báo cáo với cơ quan Chính phủ".

Những phát ngôn này được đăng tải trên báo VietnamNet (trong bài “Tác giả đề xuất làm đường sắt tốc độ cao 100 tỷ USD: Chúng tôi không chém gió”) với phóng viên Trần Chung.

Trên cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, CTCP Mekolor có vốn điều lệ chỉ 1 tỷ đồng. Ảnh: Phương Anh

Trên thực tế, dự án từng gây chú ý nhất của Mekolor là “Mekolor Everland”, một tổ hợp du lịch tại An Giang nằm trong sáng kiến “One Mekong One Meal” (Một Mekong, một bữa ăn) mà đến nay vẫn chỉ tồn tại trên giấy và các tài liệu truyền thông không kiểm chứng.

Năm 2020, Mekolor còn vướng vào tranh chấp với Barclays (Anh) khi tuyên bố không nhận được khoản vay 1 tỷ euro theo hợp đồng vay 20 tỷ euro. Vụ việc được đưa lên Tòa trọng tài ICC, nhưng đến nay chưa có kết quả cuối cùng làm dấy lên hoài nghi về tính xác thực của các tuyên bố tài chính từ Mekolor.

Về đối tác Great USA (Mỹ), Báo Tuổi Trẻ và VietnamFinance chỉ nhắc giản lược Great USA Inc là một pháp nhân được thành lập tại bang Florida, Hoa Kỳ, đóng vai trò là đại diện cho “hệ sinh thái Great Network” tại thị trường Mỹ và quốc tế.

Theo đó, công ty được mô tả là đảm nhiệm vai trò “phát hành và vận hành stable‑coupon như USDG, EURG”, kết nối vốn quốc tế từ các quỹ đầu tư, chính phủ và đối tác ESG, cùng “vận hành hợp đồng thông minh – phân phối tài sản trên toàn cầu.

Còn VietnamNet dẫn lời từ liên minh: “Great USA chuyên về phát hành tài sản kỹ thuật số ổn định (stablecoins), nền tảng hợp đồng thông minh, quản lý dữ liệu và kết nối dòng vốn quốc tế, nhưng không có bất kỳ hồ sơ kiểm toán hoặc báo cáo tài chính độc lập nào được công bố”.

Không có thông tin xác thực từ bên thứ ba hoặc các tổ chức tài chính về hoạt động huy động vốn hoặc triển khai dự án thực tế của Great USA ngoài các tuyên bố chung chung từ Mekolor/Great USA.

Các báo như VietnamNet, Tuổi Trẻ đều nhấn mạnh rằng thông tin về Great USA hiện rất mờ nhạt, chỉ dừng ở mức mô tả chức năng chung, không cung cấp dữ liệu về doanh thu, tổng tài sản, hoặc hoạt động đầu tư cụ thể.

Trụ sở Công ty cổ phần Mekolor. Ảnh: LÊ DÂN (Báo Tuổi trẻ)

Đáng chú ý, ông Trường còn viện dẫn “sáng kiến One Mekong One Meal” có hành lang vốn lên tới 120.000 tỷ euro, tương đương gần 130.000 tỷ USD, vượt cả GDP của Mỹ và Trung Quốc cộng lại.

Tuy nhiên, một câu hỏi lớn đặt ra là tại sao một đề xuất không có cơ sở như vậy lại lọt đến cấp Chính phủ? Điều này chỉ ra lỗ hổng trong cơ chế sàng lọc nhà đầu tư chiến lược khi không yêu cầu báo cáo tài chính kiểm toán, không cần xếp hạng tín dụng quốc tế, không có điều kiện bắt buộc về kinh nghiệm kỹ thuật.

Trong khi đó, các doanh nghiệp nghiêm túc như THACO hay VinSpeed chỉ dám cam kết tự có 20% vốn dự án, còn lại là vay ngân hàng hoặc kêu gọi vốn thì liên minh Mekolor – Great USA lại tuyên bố tài chính “khủng” đến mức... siêu thực.

Nếu cơ quan quản lý không sớm đặt ra tiêu chí tối thiểu về năng lực cho các dự án chiến lược, thì các “đại bàng giấy” sẽ tiếp tục tràn vào với các đề xuất hàng chục tỷ USD chỉ để... tạo sóng truyền thông hoặc vận động hành lang giành đất.

Việt Nam đang rất cần vốn tư nhân để phát triển hạ tầng, nhưng không vì thế mà “mở cửa vô điều kiện”. Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam trị giá hàng chục tỷ USD không thể là nơi thử nghiệm của các liên danh không rõ ràng, thiếu năng lực và thiếu minh bạch.

Nếu không sàng lọc chặt chẽ, hậu quả sẽ không chỉ là dự án treo, đất đai bị chiếm dụng mà còn làm tổn hại nghiêm trọng đến uy tín chính sách của Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư chân chính quốc tế.

Cần nhớ rằng, niềm tin thị trường có thể mất đi chỉ vì một lần buông lỏng kiểm tra nhà đầu tư tự xưng là “đại bàng”, nhưng hồ sơ không bằng “chim sẻ”.

Đường sắt cao tốc Bắc – Nam: Khi doanh nghiệp Việt vào “trận đánh lớn” Việc các tập đoàn tư nhân hàng đầu Việt Nam như Hòa Phát, Vingroup, Thaco, FPT, CMC đồng loạt bày tỏ mong muốn tham gia ...

Khơi thông “huyết mạch” đường sắt quốc gia Bộ Xây dựng vừa thành lập Ban chỉ đạo triển khai các dự án đường sắt quốc gia, một quyết định đánh dấu bước chuyển ...

Tư nhân – Động lực mới kiến tạo hạ tầng quốc gia Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân của Bộ Chính trị cùng quan điểm đột phá của Chính phủ đã mở ra ...