Mở rộng cao tốc TP.HCM – Long Thành: Lối ra cho kẹt xe, bước đệm cho sân bay Long Thành

Kẹt xe – hai từ ngắn gọn nhưng gói trọn nỗi bức bối, thiệt hại và cả sự tụt hậu của nhiều đô thị Việt Nam trong thời kỳ hiện đại. Nếu như ở các tuyến đường nội đô, ùn tắc là điều khó tránh thì ở những tuyến cao tốc, nơi được kỳ vọng là hành lang lưu thông hiệu quả thì việc kẹt xe lại phản ánh rõ rệt sự chậm trễ trong quy hoạch và đầu tư hạ tầng.

Ùn ứ giao thông trên cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây đoạn gần trạm thu phí Long Phước, cầu Long Thành. Ảnh: CHÂU TUẤN (Báo Tuổi trẻ)

Trong số các tuyến đường trọng điểm, cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây, đặc biệt là đoạn TP.HCM – Long Thành dài gần 22km, đang trở thành điểm nghẽn nghiêm trọng của cả vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Đó cũng là lý do vì sao việc mở rộng đoạn cao tốc này không chỉ là cần thiết mà là cấp bách, chiến lược và mang ý nghĩa “mở đường cho tương lai”.

Một tuyến cao tốc – hai vai trò chiến lược

Tuyến cao tốc TP.HCM – Long Thành giữ vai trò “kép”, vừa là trục giao thông huyết mạch phục vụ giao thương hàng hóa, đi lại giữa TP.HCM và các tỉnh miền Đông Nam Bộ, vừa là tuyến kết nối trực tiếp với sân bay quốc tế Long Thành – công trình được mệnh danh là “siêu cảng hàng không” của khu vực Đông Nam Á.

Tuy nhiên, tuyến đường hiện hữu với quy mô chỉ 4 làn xe đã và đang quá tải nghiêm trọng. Lưu lượng phương tiện tăng nhanh vượt xa năng lực thiết kế. Vào các dịp lễ, Tết hoặc cuối tuần, dòng xe nối dài bất tận, ùn ứ tại nhiều điểm nút. Mỗi giờ kẹt xe không chỉ làm lãng phí hàng triệu lít nhiên liệu, tiêu tốn thời gian và công sức của người dân mà còn làm chậm trễ giao thương, giảm sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Đặc biệt, khi sân bay Long Thành dự kiến đi vào khai thác giai đoạn 1 từ năm 2026, lưu lượng xe di chuyển từ trung tâm TP.HCM ra sân bay sẽ tăng đột biến. Nếu không kịp thời nâng cấp, mở rộng hạ tầng kết nối, nguy cơ “vỡ trận giao thông” là hoàn toàn hiện hữu. Khi đó, không chỉ người dân chịu khổ, mà hình ảnh quốc gia, đặc biệt trong mắt các nhà đầu tư và du khách quốc tế sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.

Trong bối cảnh ấy, việc phê duyệt chủ trương mở rộng đoạn cao tốc TP.HCM – Long Thành, với tổng mức đầu tư hơn 16.386 tỉ đồng, là một bước đi mang tầm chiến lược. Cụ thể, đoạn từ nút giao Vành đai 2 đến Vành đai 3 (khoảng 5km) sẽ được nâng từ 4 lên 8 làn xe, đoạn từ Vành đai 3 đến nút giao cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu (gần 17km) được mở rộng lên 10 làn xe.

Riêng cầu Long Thành – điểm “nghẽn” mang tính kỹ thuật đặc thù sẽ được xây thêm một nhánh cầu mới gồm 5 làn xe theo hướng TP.HCM đi Long Thành. Điều này cho thấy sự đồng bộ trong thiết kế, đảm bảo năng lực lưu thông tăng gấp nhiều lần, nhất là vào giai đoạn sân bay đi vào vận hành.

Tổng vốn đầu tư được huy động từ nhiều nguồn, trong đó 6.500 tỉ đồng từ ngân sách nhà nước, 7.900 tỉ đồng từ vốn vay ngân hàng và gần 2.000 tỉ đồng từ vốn tự có của VEC. Thời gian thi công dự kiến từ năm 2025 – 2027, nhưng theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, dự án cần cơ bản hoàn thành trong năm 2026 – trùng với tiến độ sân bay Long Thành.

Quyết tâm này cho thấy sự phối hợp nhịp nhàng giữa trung ương và địa phương trong chiến lược phát triển hạ tầng đồng bộ, điều vốn là điểm yếu “cố hữu” trong nhiều dự án trước đây.

Cao tốc thông, sân bay mới “cất cánh”

Cảng hàng không quốc tế Long Thành, khi hoàn thành, không chỉ giúp giảm tải cho sân bay Tân Sơn Nhất mà còn đóng vai trò trung chuyển quốc tế, kết nối Việt Nam với thế giới. Tuy nhiên, một sân bay hiện đại sẽ trở nên “cô lập” nếu không có hệ thống giao thông tiếp cận đồng bộ, thuận tiện.

Dòng xe kẹt cứng tại đường dẫn 319 cũng như trên cao tốc hướng Long Thành – TPHCM. Ảnh: THẾ ANH (Báo Phụ nữ Việt Nam)

Chính vì vậy, việc mở rộng tuyến cao tốc TP.HCM – Long Thành là “bước đệm” thiết yếu để “kích hoạt” tiềm năng sân bay. Nhìn lại các quốc gia phát triển, không có sân bay quốc tế nào hoạt động hiệu quả mà lại thiếu đường cao tốc hoặc tuyến tàu tốc hành kết nối với trung tâm đô thị.

Không thể đợi đến khi sân bay hoàn thành mới bắt đầu “vá víu” đường đi. Sự chậm trễ sẽ dẫn đến lãng phí khổng lồ, làm giảm hiệu suất vận hành của cảng hàng không và gây ra tâm lý thất vọng trong dư luận, nhà đầu tư, khách du lịch.

Nếu như cao tốc TP.HCM – Long Thành hiện tại là một “mạch máu” bị nghẽn, thì khi sân bay Long Thành đi vào hoạt động vào năm 2026, tuyến đường này sẽ trở thành “động mạch chủ” của giao thông phía Nam. Việc hàng triệu lượt khách, hàng hóa, phương tiện sẽ di chuyển từ TP.HCM ra Long Thành mỗi năm là điều đã được dự đoán từ đầu.

Câu hỏi đặt ra là, nếu vẫn giữ hạ tầng như hiện tại, sân bay Long Thành liệu có thể vận hành hiệu quả? Câu trả lời rõ ràng là không. Một sân bay hiện đại không thể chỉ dựa vào đường băng và nhà ga, mà phải có hệ thống giao thông kết nối đồng bộ, thông suốt, thuận tiện. Vì vậy, việc mở rộng cao tốc TP.HCM – Long Thành không chỉ là giải quyết một tuyến đường, mà là chuẩn bị cho sự thành công của một “siêu dự án” quốc gia.

Cao tốc TP.HCM – Long Thành hiện không chỉ phục vụ giao thông mà còn là hạ tầng thiết yếu để phát triển khu vực phía Đông TP.HCM, các khu công nghiệp ở Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu và xa hơn là các vùng kinh tế trọng điểm Tây Nguyên, miền Trung.

Nếu tuyến đường này tiếp tục “kẹt cứng”, mọi tính toán về logistics, chuỗi cung ứng, phát triển công nghiệp – dịch vụ sẽ bị đình trệ. Hệ quả là chi phí vận tải tăng cao, giá thành sản phẩm giảm sức cạnh tranh, môi trường đầu tư mất điểm. Vì vậy, mở rộng cao tốc không chỉ đơn thuần là công trình giao thông, mà là yếu tố quyết định cho sự phát triển kinh tế vùng, quốc gia.

Trong chiến lược phát triển hạ tầng, có những quyết định mang tính phòng ngừa, có những quyết định mang tính chiến lược. Việc mở rộng cao tốc TP.HCM – Long Thành là cả hai.

Đó là cách để tháo gỡ nút thắt giao thông đang siết chặt sự phát triển kinh tế – xã hội của vùng Đông Nam Bộ, và cũng là cách để mở lối cho tương lai – nơi sân bay Long Thành sẽ không bị kìm hãm vì “kẹt đường”.

Hạ tầng giao thông là tiền đề cho mọi giấc mơ phát triển. Và với hơn 16.386 tỉ đồng đầu tư, kỳ vọng vào một tuyến cao tốc thông suốt, hiện đại, kết nối được tiềm năng sân bay quốc tế Long Thành là hoàn toàn có cơ sở. Đây không chỉ là con đường nối các địa phương, mà là con đường mở ra tương lai.

Đường sắt cao tốc Bắc – Nam: Khi doanh nghiệp Việt vào “trận đánh lớn” Việc các tập đoàn tư nhân hàng đầu Việt Nam như Hòa Phát, Vingroup, Thaco, FPT, CMC đồng loạt bày tỏ mong muốn tham gia ...

Khơi thông “huyết mạch” đường sắt quốc gia Bộ Xây dựng vừa thành lập Ban chỉ đạo triển khai các dự án đường sắt quốc gia, một quyết định đánh dấu bước chuyển ...

Tư nhân – Động lực mới kiến tạo hạ tầng quốc gia Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân của Bộ Chính trị cùng quan điểm đột phá của Chính phủ đã mở ra ...