Chứng chỉ xanh và xu hướng “carbon-neutral”: “Kim chỉ nam” cho bất động sản Việt trong kỷ nguyên Net Zero

Bất động sản “xanh hóa”: Động lực mới cho doanh nghiệp từ cam kết Net Zero

Trong dòng chảy mạnh mẽ hướng tới phát triển bền vững toàn cầu, cam kết đạt mức phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) vào năm 2050 của Việt Nam không chỉ là một mục tiêu môi trường tham vọng mà còn mở ra những vận hội mới, đồng thời đặt ra yêu cầu cấp thiết về sự chuyển đổi cho nhiều ngành kinh tế. Đáng chú ý, lĩnh vực bất động sản, vốn chiếm tới khoảng 39% tổng lượng phát thải khí nhà kính, đang đứng trước một cuộc cách mạng thực sự. Theo phân tích từ các chuyên gia Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), xu hướng phát triển dự án theo mô hình “carbon-neutral” và đạt các chứng chỉ xanh không còn là lựa chọn xa xỉ, mà đã trở thành hướng đi tất yếu, mang lại lợi thế cạnh tranh và giá trị bền vững cho doanh nghiệp.

Các chủ đầu tư bất động sản tại Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn nếu tiên phong phát triển các dự án xanh, đón đầu xu hướng thị trường, thu hút nguồn vốn quốc tế. Ảnh minh họa.

Thị trường bất động sản xanh, với những công trình “carbon-neutral” và các chứng chỉ xanh uy tín như LEED, EDGE, đang nổi lên như một điểm sáng đầy tiềm năng.

Những con số “biết nói” từ Báo cáo tổng quan thị trường công trình xanh Việt Nam năm 2024 (do hệ thống chứng nhận EDGE và Tổ chức Tài chính Quốc tế - IFC công bố) cho thấy một sự tăng trưởng ấn tượng. Tính đến nay, cả nước có 559 công trình với 13,6 triệu m² sàn đạt chứng chỉ công trình Xanh, cùng 31.384 căn hộ và 3.234 nhà ở riêng lẻ được chứng nhận Xanh. Đặc biệt, riêng năm 2024, Việt Nam ghi nhận 163 công trình đạt chứng nhận xanh, một con số gấp hơn 2 lần so với năm 2023, gấp 3 lần năm 2022 (54 công trình) và vượt xa con số vỏn vẹn 6 công trình của năm 2014. Sự bứt phá này cho thấy các chủ đầu tư ngày càng nhận thức rõ ràng hơn về tầm quan trọng và lợi ích của việc “xanh hóa” dự án.

Khi “xanh” là lợi thế cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu thị trường

Không chỉ là trách nhiệm với môi trường, việc đầu tư vào công trình xanh còn là một chiến lược khôn ngoan giúp doanh nghiệp tạo dựng lợi thế cạnh tranh bền vững. Điều này xuất phát từ sự thay đổi trong nhận thức và ưu tiên của người tiêu dùng. Giữa bối cảnh các đô thị lớn thường xuyên đối mặt với vấn đề ô nhiễm, người dân, nhất là thế hệ trẻ như Gen Z và Millennials, ngày càng khao khát những không gian sống trong lành, gần gũi thiên nhiên và đạt tiêu chuẩn môi trường cao. Khảo sát của Batdongsan.com.vn cuối năm 2024 đã chỉ ra một thực tế đáng mừng: 86% người được hỏi quan tâm đến việc sở hữu một ngôi nhà xanh và có đến 88% sẵn sàng chi trả thêm cho điều đó.

Sức hấp dẫn của bất động sản xanh không chỉ dừng lại ở thị trường nội địa. Các nhà đầu tư quốc tế, đặc biệt từ châu Âu và Singapore, hiện xem xét rất kỹ lưỡng các yếu tố ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) trước khi quyết định “rót tiền”. Đây chính là cơ hội vàng cho những chủ đầu tư Việt Nam tiên phong trong việc phát triển dự án xanh, trung hòa carbon, không chỉ để đón đầu xu thế mà còn để rộng đường thu hút nguồn vốn ngoại chất lượng cao.

Hưởng lợi từ chính sách và hiệu quả kinh tế vượt trội

Nhận thấy tầm quan trọng của phát triển bền vững, Nhà nước ta đã và đang có những động thái tích cực, tạo hành lang pháp lý và chính sách khuyến khích cho công trình xanh. Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 đã xác định rõ “phát triển đô thị xanh, thông minh, phát thải thấp” là một định hướng chủ đạo. Bộ Xây dựng cũng đang nỗ lực hoàn thiện các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật theo hướng tiết kiệm năng lượng, ưu tiên vật liệu bền vững. Nhiều địa phương như Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hà Nội đã tiên phong đưa tiêu chí công trình xanh vào quy trình xét duyệt dự án.

Về mặt tài chính, cánh cửa tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi cũng rộng mở hơn cho các dự án xanh. Các chương trình tài chính khí hậu, trái phiếu xanh, hay sự hỗ trợ kỹ thuật từ các tổ chức quốc tế uy tín như IFC (Ngân hàng Thế giới), GIZ (Đức), AFD (Pháp) đang là những trợ lực quan trọng.

Theo các chuyên gia của VARS, xu hướng tạo lập các dự án BĐS “carbon-neutral” và đạt chứng chỉ xanh tại Việt Nam là tất yếu.

Thực tế thị trường cũng chứng minh, bất động sản xanh có khả năng giữ giá tốt hơn, đặc biệt trong những giai đoạn thị trường có nhiều biến động. Theo Hội đồng Công trình Xanh Thế giới (WorldGBC), giá trị tài sản của các công trình xanh có thể tăng đến 7% trong vòng 5 năm. Hơn thế nữa, hiệu quả kinh tế từ việc tiết kiệm chi phí vận hành (năng lượng, nước) giúp thời gian thu hồi vốn đầu tư ban đầu cho các hạng mục “xanh” được rút ngắn đáng kể. Ví dụ, với chứng chỉ EDGE, chi phí tăng thêm chỉ khoảng 2-3% nhưng có thể thu hồi vốn sau 3 năm nhờ tiết kiệm tối thiểu 20% năng lượng và nước. Tương tự, chứng chỉ LEED có thể yêu cầu chi phí tăng thêm từ 1,5-8%, nhưng thời gian hoàn vốn dao động từ 1,5-6 năm, với mức tiết kiệm năng lượng lên đến 30-40%.

Thách thức và kiến nghị từ chuyên gia

Dù con đường phía trước không hoàn toàn trải hoa hồng, với những thách thức như chi phí đầu tư ban đầu, sự thiếu hụt chuyên gia và nhà thầu có năng lực, nhận thức chưa đồng đều hay chính sách ưu đãi cần cụ thể hơn, VARS vẫn khẳng định rằng, xu hướng kiến tạo các dự án bất động sản “carbon-neutral” và đạt chứng chỉ xanh tại Việt Nam là một dòng chảy không thể đảo ngược. Đây không chỉ là sự hưởng ứng cần thiết cho cam kết Net Zero quốc gia mà còn là lựa chọn chiến lược giúp các chủ đầu tư nâng tầm vị thế, gia tăng giá trị tài sản và mở rộng khả năng tiếp cận nguồn vốn xanh trong dài hạn.

Để xu hướng này thực sự lan tỏa và phát huy hiệu quả, các chuyên gia VARS khuyến nghị các doanh nghiệp bất động sản cần chủ động cập nhật các tiêu chuẩn xanh quốc tế (EDGE, LEED, LOTUS…), tích hợp các giải pháp tiết kiệm năng lượng, vật liệu bền vững ngay từ khâu ý tưởng, thiết kế. Đồng thời, tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế để tiếp cận vốn và kỹ thuật, và quan trọng là xây dựng chiến lược truyền thông hiệu quả về giá trị “xanh”, thu hút khách hàng thế hệ mới và nhà đầu tư ESG.

Về phía cơ quan quản lý Nhà nước, cần sớm hoàn thiện hành lang pháp lý, tiêu chuẩn, quy chuẩn cho công trình xanh và đô thị carbon thấp. Song song đó, thiết kế các chính sách ưu đãi cụ thể, thiết thực (ưu tiên quy hoạch, giảm thuế, ưu đãi tín dụng...). Việc hỗ trợ đào tạo, nâng cao năng lực cho đội ngũ liên quan từ tư vấn, nhà thầu đến cán bộ quản lý cũng là yếu tố then chốt để đảm bảo triển khai đồng bộ và hiệu quả.

Hành trình “xanh hóa” bất động sản là một chặng đường dài, đòi hỏi sự chung tay của cả doanh nghiệp, Nhà nước và cộng đồng. Nhưng với những lợi ích to lớn và sự cấp thiết của mục tiêu phát triển bền vững, đây chắc chắn là con đường mà các doanh nghiệp bất động sản Việt Nam cần vững bước tiến tới, góp phần xây dựng một tương lai thịnh vượng và thân thiện hơn với môi trường.