Lạm phát "ghìm cương" tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp thủy sản

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản (VASEP), 9 tháng đầu năm 2022, kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng thủy sản ước đạt 8,5 tỷ USD, tăng 38% so với cùng kỳ.

Riêng trong tháng 9, xuất khẩu thủy sản ước tính đạt hơn 850 triệu USD, dù vẫn tăng 36% so với cùng kỳ năm trước nhưng đây là lần đầu sau 7 tháng, xuất khẩu thuỷ sản rơi xuống mức dưới 900 triệu USD.

XUẤT KHẨU THỦY SẢN TĂNG TRƯỞNG CHẬM LẠI

VASEP cho biết, lạm phát đang tác động giảm nhu cầu nhập khẩu của các thị trường, nên xuất khẩu sang các thị chính đều tăng trưởng chậm lại trong tháng 9.

Theo đó, xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc và Hồng Kông mang về doanh số cao nhất trong tháng 9 với 153 triệu USD, tăng 97% so với cùng kỳ năm 2021 nhưng vẫn thấp hơn tháng 7 khoảng 1,4%. Xuất khẩu sang Mỹ giảm 11% so với cùng kỳ đạt 140 triệu USD, trong khi xuất khẩu sang EU và Hàn Quốc vẫn giữ được mức tăng lần lượt 31% và 19% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong tháng 9, xuất khẩu cá tra đạt hơn 161 triệu USD, giảm 26 triệu USD so với tháng trước đó. Xuất khẩu tôm cũng giảm hơn 6 triệu USD, đạt gần 350 triệu USD. Thiếu tôm nguyên liệu trong khi nhu cầu tại các thị trường bị ảnh hưởng bởi vật giá leo thang, người tiêu dùng siết chặt chi tiêu khiến xuất khẩu mặt hàng này giảm so với tháng trước.

Tình trạng chững lại trong xuất khẩu thuỷ sản, đặc biệt ở những thị trường lớn như Mỹ, EU, Trung Quốc,... đã xuất hiện từ tháng 7, do tác động của lạm phát, biến động tỷ giá và thiếu hụt nguyên liệu.

Tại Mỹ, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong tháng 8 tăng 8,3% so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn mức dự đoán. Trong khi đó lạm phát tại EU trong tháng 8 cũng tăng lên mức kỷ lục là 10,1%. Tại Trung Quốc tuy lạm phát thấp hơn nhiều nhưng chính sách cứng rắn với COVID-19 lại khiến thủy sản khó xuất sang thị trường tỷ dân này.

Lạm phát kìm hãm đà tăng của xuất khẩu thủy sản thực tế đã phản ánh ngay vào kết quả kinh doanh của một số “ông lớn” xuất khẩu cá tra và tôm trong tháng 9.

Theo đó, doanh thu tháng 9 của CTCP Vĩnh Hoàn (mã VHC) đã giảm gần 28% so với tháng trước, đạt 917 tỷ đồng, dù tăng 35% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây cũng là mức doanh thu thấp nhất 8 tháng qua của "nữ hoàng cá tra".

Tương tự, trong tháng 9 doanh thu của CTCP Thực phẩm Sao Ta (mã FMC) đạt 181,7 triệu USD, tăng 17,5% so cùng kỳ năm ngoái nhưng giảm gần 10% so với tháng trước.

Theo dự báo của Sao Ta, từ nay đến cuối năm, do ảnh hưởng lạm phát toàn cầu nên sức tiêu thụ sẽ không cao. Do đó, doanh số tiêu thụ sẽ không tăng mạnh ở những tháng cuối năm nhưng doanh nghiệp vẫn bảo đảm hoàn thành kế hoạch năm chỉ tiêu doanh số và lợi nhuận.

ÁP LỰC LÊN LỢI NHUẬN QUÝ 3

Trong báo ngành thuỷ sản vừa cập nhật, SSI Research cũng đưa ra dự báo tăng trưởng xuất khẩu thủy sản sẽ chậm lại trong quý 3/2022 do mức tồn kho cao và áp lực lạm phát tại các thị trường xuất khẩu lớn, đặc biệt là Mỹ.

Với nhu cầu suy yếu và nguồn cung nguyên liệu không thiếu hụt, giá bán bình quân sẽ giảm khoảng 15 - 20% so với cùng kỳ vào năm 2023.

Trong bối cảnh xuất khẩu thủy sản sang thị trường Mỹ giảm tốc, SSI Research cho rằng, kể từ khi nền kinh tế mở cửa trở lại, thị trường Trung Quốc đã chứng kiến sự gia tăng ổn định về nhu cầu. Mặc dù thị trường này rất nhạy cảm với giá cả và dễ biến động nhưng khả năng cao, thị trường Trung Quốc sẽ duy trì đà tăng trưởng vào năm 2023.

SSI Research nhìn nhận, hầu hết các công ty đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi việc giãn cách xã hội do COVID-19 vào quý 3/2021, nên khả năng sẽ có mức tăng trưởng thu nhập khá trong quý 3/2022. Trong quý 4/2022, các doanh nghiệp sản xuất cá tra kỳ vọng nhu cầu sẽ tăng trở lại nhờ kỳ nghỉ lễ.

Doanh thu tháng 9 của VHC giảm giảm 28% so với tháng 8 và là mức doanh thu thấp nhất 8 tháng qua (Nguồn: Báo cáo KQKD của VHC)

Phân tích một số doanh nghiệp cụ thể, SSI Research cho biết, trong tháng 9/2022, VHC ghi nhận doanh thu thuần đạt 917 tỷ đồng (tăng 35% so với cùng kỳ, giảm 28% so với tháng trước).

Doanh thu cá tra đạt 540 tỷ đồng tăng 15% so với cùng kỳ, giảm 31% so với tháng 8 và chỉ bằng 46% doanh thu tháng 4 (mùa cao điểm), chủ yếu do doanh thu xuất khẩu sang thị trường Mỹ và Trung Quốc giảm đáng kể. Trong đó, thị trường Mỹ giảm 7% so với cùng kỳ, giảm 37% so với tháng trước. Thị trường Trung Quốc giảm 4% so với cùng kỳ, giảm 52% so với tháng 8.

SSI Research ước tính, nếu giá bán bình quân cho thị trường Mỹ tăng 24% so với cùng kỳ trong tháng 9 thì sản lượng bán sang Mỹ giảm 25% so với cùng kỳ trong tháng 9.

Mặc dù VHC chủ yếu ký hợp đồng FOB nhưng công ty phải chia sẻ chi phí vận chuyển với các nhà nhập khẩu để thúc đẩy doanh thu và duy trì mối quan hệ với khách hàng trong giai đoạn lạm phát hiện nay khi nhu cầu suy yếu. Điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tỷ suất lợi nhuận ròng của công ty trong quý 3/2022.

Với CTCP Nam Việt (mã ANV), SSI Research ước tính doanh thu thuần trong tháng 8 của doanh nghiệp khoảng 320 tỷ đồng, tăng 69% so với cùng kỳ, giảm 24% so với tháng trước với giá bán bình quân là 2,4 USD/kg (tăng 29% so với cùng kỳ, tăng 3% so với tháng trước).

ANV bắt đầu xuất khẩu sang thị trường Mỹ với doanh thu đạt 20 tỷ đồng, chiếm khoảng 5% tổng doanh thu trong tháng 8. Tuy nhiên, giá xuất khẩu sang thị trường Mỹ đã giảm từ 4,8 USD/kg trong quý 2/2022 xuống 4,3 USD/kg trong quý 3/2022. SSI Research dự báo, sản lượng xuất khẩu sang Mỹ trong quý 4/2022 vẫn không đáng kể.

Doanh thu tháng 9 của FMC sụt giảm gần 10% so với tháng 8 (Nguồn: Báo cáo KQKD của FMC)

Trong khi đó, với FMC, SSI Research cho biết, tôm là một trong những mặt hàng thủy sản có mức giá cao, trong khi đó giá bán bình quân của tôm Việt Nam cao hơn Ấn Độ và Ecuador tại thị trường Mỹ và EU. Vì vậy FMC dự báo doanh thu từ tôm sẽ có xu hướng giảm trong quý 4/2022 do áp lực lạm phát vẫn còn.

Tuy nhiên, do thị trường nguyên liệu tôm Việt Nam phải đối mặt với điều kiện thời tiết khó khăn trong năm nay, FMC lạc quan với việc nguyên liệu tôm tự cung cấp của họ có giá thấp hơn giá thị trường, điều này có thể giúp duy trì xu hướng tỷ suất lợi nhuận gộp trong quý 4/2022.