Tổng giám đốc HSBC Việt Nam: “Việt Nam là vùng đất của những con người tạo ra cơ hội”

Ngân hàng HSBC Việt Nam vừa tổ chức hội thảo “Triển vọng Thị trường 2022” với sự tham gia của đại diện hơn 300 doanh nghiệp trong nước cũng như doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đến từ nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, thủy sản, giáo dục…

Tại hội thảo, đại diện các doanh nghiệp cùng đưa ra quan điểm, nhận định về tình hình kinh tế vĩ mô hiện nay, những xu hướng kinh doanh, làm sao để doanh nghiệp vững vàng trước những biến động địa chính trị và kinh tế toàn cầu.

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Tim Evans - Tổng giám đốc HSBC Việt Nam thể hiện sự lạc quan khi nhắc lại những gì Việt Nam đã trải qua trong hai năm đại dịch COVID-19 và thành quả đã có được từ khi đại dịch thuyên giảm cho đến nay: “Tôi nhớ khoảng thời gian này một năm trước, một trong những đợt giãn cách xã hội nghiêm ngặt nhất, chúng tôi, những lãnh đạo doanh nghiệp, đã làm việc chăm chỉ để giúp nhân viên của mình được tiêm chủng vaccine. ‘Ngày mai trời lại sáng’, và bây giờ bình minh đã đến. Việt Nam lại tràn ngập nhịp sống nhộn nhịp vốn có, với giao thông đông đúc và những hy vọng mới. Sau hai năm đại dịch, tôi rất vui vì chúng ta có thể gặp lại nhau, không phải qua Zoom, mà là trực tiếp tại đây trong căn phòng này”.

Ông Evans viện dẫn việc sau khi S&P nâng hạng Việt Nam, đầu tháng này, Moody’s cũng đã nâng xếp hạng tín nhiệm Việt Nam lên Ba2, Việt Nam hiện chỉ kém mức đầu tư một bậc. Fitch trước đó đã nâng hạng Việt Nam lên BB vào tháng 5/2018 và hiện tại Việt Nam đang xếp hạng BB về triển vọng tích cực.

Trong khi đó, chỉ số quản lí mua hàng PMI - thước đo “sức khỏe” ngành sản xuất trong nền kinh tế - đạt 52,7 điểm trong tháng 8, chứng tỏ sự cải thiện vững vàngcủa khu vực sản xuất. Các điều kiện kinh doanh hiện đã được củng cố trong 11 tháng liên tiếp.

Ngoài ra, Việt Nam cũng được kỳ vọng trở thành thị trường tiêu dùng toàn cầu lớn thứ 10 thế giới vào năm 2030, vượt qua cả Đức và Anh.

Bất chấp những thách thức toàn cầu, Việt Nam đang rất nỗ lực, tiếp tục đạt thành tích, thậm chí là một quốc gia nổi bật trong khu vực về tăng trưởng GDP. HSBC nâng dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2022 lên 6,9%. Trong quý 2/2022, GDP của Việt Nam đạt 7,7%, mức tăng trưởng cao nhất trong 11 năm qua, nhờ sự phục hồi trên diện rộng, mở cửa hoàn toàn, nhu cầu trong nước hồi phục trở lại, sản xuất tiếp tục tăng mạnh, xuất khẩu đạt mức tăng trưởng lịch sử.

Việt Nam, quốc gia thuộc nhóm thu nhập trung bình thấp, đang tham vọng muốn trở thành một nước phát triển, đạt mức thu nhập cao vào năm 2045. Tầng lớp trung lưu cao (upper middle class) dự kiến sẽ tăng trung bình 17% cho đến năm 2030.

Ông Evans có nói đến một bình luận trên LinkedIn rằng “Mỹ được cho là vùng đất của cơ hội, nhưng Việt Nam có những con người tạo ra cơ hội, chính con người mới tạo nên sự khác biệt”. Ông Evans khẳng định: “Tôi hoàn toàn đồng ý. Điều đó được chứng minh qua cách người Việt Nam thoát khỏi COVID-19 và cùng nhau xây dựng lại nền kinh tế, cũng như vượt qua mọi thăng trầm, vượt qua mọi thử thách trong suốt lịch sử lẫy lừng của họ”.

Ông Alain Cany - Chủ tịch Phuòng Thương mại châu Âu tại Việt Nam (EuroCham)

"TRIỂN VỌNG CỦA VIỆT NAM KHÁ TÍCH CỰC"

Đại diện cho hơn 1.200 thành viên trên khắp Việt Nam, ông Alain Cany - Chủ tịch Phuòng Thương mại châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) và là Chủ tịch tập đoàn Jardine Matheson tại Việt Nam, đã đánh giá cao về thành quả tăng trưởng kinh tế mà Việt Nam đã có được trong thời gian qua sau hơn hai năm khó khăn trong bối cảnh đại dịch COVID-19 căng thẳng: “Sau khi những hậu quả nặng nề nhất của đại dịch qua đi, niềm hy vọng lớn lao đã được thắp lên ở Việt Nam. Các thị trường khác trên thế giới cũng rộn ràng không kém khi nền kinh tế toàn cầu tăng trưởng ở mức 5,5% trong năm 2021, mức tăng trưởng cao nhất kể từ năm 1976. Đó là một cảm giác lạc quan mà đã lâu rồi chúng ta chưa được cảm nhận”.

Tuy nhiên ông Cany vẫn có những băn khoăn: “Mặc dù tâm thế lạc quan là điều dễ hiểu, nhưng “con tàu” kinh tế toàn cầu đã rẽ ra những hướng khác khó lường”.

Theo phân tích của ông Cany, sau khi căng thẳng Nga – Ukraine leo thang, chiến tranh và hỗn độn đã đến tận châu Âu gõ cửa và nền kinh tế toàn cầu bị giáng một đòn nghiêm trọng, kết quả là giá năng lượng tăng đột biến lan rộng trên khắp các thị trường toàn cầu, đẩy giá hàng hóa lên cao và làm gián đoạn chuỗi cung ứng. Các mặt hàng tiêu dùng, dệt may, linh kiện điện tử… ngày càng trở nên đắt đỏ và khan hiếm nguồn cung hơn. Các nước đang phát triển chú trọng sản xuất như Việt Nam đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi những áp lực này.

Ngoài ra, tại Trung Quốc, nước láng giềng phía bắc của Việt Nam, các biện pháp giãn cách để đối phó với những diễn biến mới của dịch bệnh vẫn được áp dụng. Gần 55% nguyên liệu thô và phụ kiện của Việt Nam dùng trong dệt may và da giày được nhập khẩu từ Trung Quốc, theo Bộ Công Thương. Chừng nào Trung Quốc còn theo đuổi chiến lược “zero COVID”, kéo theo tình trạng tắc nghẽn nguồn cung ứng và logistics thì Việt Nam còn gặp khó khăn trong việc thu mua nguyên liệu đầu vào thiết yếu như linh kiện điện tử, phụ tùng máy móc, vải vóc và hóa chất. Thực tế này đe dọa tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam.

Ông Cany nhấn mạnh tình trạng thiếu hụt lao động toàn cầu lại càng kìm hãm tăng trưởng. Năm 2022, Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) dự đoán mức thâm hụt số giờ làm việc toàn cầu tương đương với 52 triệu lao động toàn thời gian bị mất việc trên thế giới. Riêng Việt Nam lại đặc biệt gặp khó khăn trong việc có đủ nhân công cần thiết nhằm duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng.

Tổng hòa tất cả những yếu tố này đã khiến niềm tin của nhà đầu tư sụt giảm trên thế giới và Việt Nam không phải ngoại lệ. Chỉ số Môi trường Kinh doanh (Business Climate Index – BCI) của EuroCham Quý 2/2022 cho thấy niềm tin vào môi trường đầu tư của Việt Nam đã giảm 4,4 điểm xuống 68,8. Liên Hiệp quốc (UN), Ngân hàng Thế giới (World Bank), Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cũng đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng toàn cầu.

Dù vậy ông Cany khẳng định trong bối cảnh thế giới vẫn còn bất ổn, triển vọng của Việt Nam khá tích cực. Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo tăng trưởng toàn cầu sẽ suy yếu chỉ ở mức 2,9% cho năm 2022, Việt Nam được kỳ vọng sẽ tăng trưởng ở mức 6,5%.

Động lực tạo nên mức tăng trưởng này chính là lực lượng 56 triệu lao động trẻ, năng động và ngày càng am hiểu công nghệ, giúp Việt Nam trở thành một trong những lực lượng lao động lớn nhất thế giới xét cả về số lượng tuyệt đối và tỷ lệ tương quan với dân số.

Với nguồn cung lao động chất lượng cao và giá cả phải chăng của Việt Nam, không có gì ngạc nhiên khi các nhà đầu tư nước ngoài muốn chuyển hoạt động sản xuất sang quốc gia này. Sản xuất phục vụ xuất khẩu và đầu tư trực tiếp từ nước ngoài là hai yếu tố đang thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Tính đến năm 2021, xuất khẩu của Việt Nam chiếm 19% GDP, tăng lên đáng kể so với mức dưới 1% của năm 2010. Trên thực tế, thị trường xuất khẩu của Việt Nam hiện đã vượt qua Malaysia và Thái Lan.

Minh chứng là một loạt các dự án FDI tên tuổi được triển khai ở Việt Nam. LEGO, một thành viên EuroCham, đang đầu tư 1 tỷ USD vào Bình Dương để xây dựng nhà máy. Trong tương lai, đây sẽ là nhà máy đầu tiên tại Việt Nam và là nhà máy thứ hai ở châu Á của LEGO. Pegatron, nhà cung cấp của Apple, hiện có kế hoạch đầu tư tới 1 tỷ USD vào Việt Nam. Foxconn đã cam kết rót 300 triệu USD để nâng cấp cơ sở sản xuất ở Bắc Giang. Samsung sẽ bắt đầu sản xuất linh kiện bán dẫn tại Việt Nam từ năm 2023, còn Apple dự định sẽ sản xuất đồng hồ Apple Watch tại đây...

Theo Bộ Kế hoạch & Đầu tư, vốn FDI thực hiện trong 8 tháng đầu năm 2022 đạt 12,8 tỷ USD, tăng 10,5% so với cùng kỳ năm ngoái . Việt Nam liên tục là một trong những quốc gia thu hút FDI hàng đầu thế giới xét về tỷ trọng với GDP, chỉ đứng sau Malaysia trong nhóm các nền kinh tế ASEAN.

Trong bối cảnh các công ty đa quốc gia tìm cách mở rộng hoạt động tại Việt Nam, một phần do chiến lược China+1 và một phần 15 Hiệp định Tự do Thương mại Việt Nam đã tham gia, thị trường xuất khẩu FDI sẽ còn tiếp tục tăng trưởng.

Để thu hút các nhà đầu tư này, kích thích đầu tư tư nhân và đưa Việt Nam trở thành một nền kinh tế vững mạnh hơn, Chủ tịch Eurocham đưa ra một số khuyến nghị để hai khối công tư có thể phối hợp hiệu quả.

Theo ông Cany, Việt Nam xếp thứ 70/190 trong báo cáo Môi trường Kinh doanh năm 2020 của Ngân hàng Thế giới. Khó khăn trong thành lập doanh nghiệp, đăng ký tài sản và nộp thuế là những nguyên nhân chính được nhắc đến trong báo cáo này.

Trong một môi trường toàn cầu đầy cạnh tranh, Việt Nam cần tạo điều kiện dễ dàng hơn cho hoạt động kinh doanh nhằmthu hút đầu tư, chia sẻ kiến thức và chuyển giao công nghệ. Để làm được điều đó, Việt Nam cần hết sức ưu tiên cải thiện khuôn khổ pháp lý, thủ tục hành chính và ưu đãi cho doanh nghiệp.

Tiếp theo, các nhà đầu tư cả hai khối công tư cần đẩy nhanh quá trình chuyển đổi xanh.

Theo Chỉ số Môi trường Kinh doanh mới nhất của EuroCham, một lĩnh vực quan trọng Việt Nam cần cải thiện để thu hút thêm FDI là phát triển cơ sở hạ tầng. Về vấn đề vốn đầu tư cho cơ sở hạ tầng, Chính phủ dự kiến sử dụng ngân sách nhà nước để đáp ứng 2/3 nhu cầu, phần còn lại kỳ vọng đến từ đầu tư tư nhân.