Làm sao để người trồng lúa đạt được "mục tiêu kép"?

Ảnh minh họa/Báo Nhân dân

Trước câu hỏi trên và cũng là một vấn đề trong sản xuất nông nghiệp kéo dài nhiều năm qua, ông Lê Quốc Phong - Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần Vật tư kỹ thuật nông nghiệp Bình Định nêu quan điểm: Muốn người nông dân tham gia bảo vệ môi trường, trước hết phải làm cho bà con thấy có lợi ích họ mới theo.

Thời gian qua, do chạy theo năng suất và sản lượng, nông dân sử dụng quá nhiều phân, thuốc trừ sâu gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng sức khỏe của họ và cộng đồng. Với trách nhiệm là đơn vị anh hùng lao động thời kỳ đổi mới, ông làm gì để khuyên bà con tham gia bảo vệ môi trường?

Để khuyến khích người nông dân tham gia bảo vệ môi trường, thời gian qua chúng tôi có rất nhiều chương trình hỗ trợ.

Trước hết là trách nhiệm của công ty đối với nông dân trong tỉnh và sau đó là nông dân trong khu vực miền Trung, những năm vừa qua công ty đã có nhiều chương trình hỗ trợ bà con bằng cách tập trung vào chuỗi liên kết sản xuất tạo ra giá trị cao cho nông dân.

Về phân bón, công ty đưa những loại phân chuyên dùng đáp ứng từng giai đoạn sinh trưởng của cây lúa và đưa ngay từ đầu vụ. Không chỉ ở Bình Định mà ở các tỉnh như Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Phú Yên và khu vực Tây Nguyên cũng đi vào các chương trình này.

Đối với bà con ở những vùng khó khăn công ty có nhiều chương trình hỗ trợ, chúng tôi đưa các sản phẩm được đóng trong loại bao bì riêng và gần như tặng không. Trước đây, khi công ty đứng trước những khó khăn, thách thức bà con đã nhiệt tình ủng hộ, đến lúc bà con gặp khó khăn thì chúng tôi hỗ trợ lại. Tôi nghĩ rằng đây là trách nhiệm cũng là đạo lý của công ty đối với bà con và cộng đồng.

Dù quy mô công ty không lớn lắm nhưng trong khả năng của mình chúng tôi đã đưa ra các chương trình sản xuất, và cố gắng giúp bà con liên kết với chúng tôi để tạo ra các loại nông sản có giá trị, có lợi nhuận trong lúc tình hình phân bón và giá vật tư đang tăng cao như hiện nay mà giá lúa thì không tăng.

Số lượng phân bón công ty dự kiến cung cấp cho nông dân trong các chương trình khoảng bao nhiêu?

Mỗi năm công ty sẽ dành ra khoảng 6.000 đến 7.000 tấn/năm để hỗ trợ cho các chương trình này. Năm nào công ty hoạt động thuận lợi thì số lượng này sẽ tăng lên, để có nhiều nông dân ở nhiều vùng được hưởng lợi qua việc sử dụng sản phẩm trong các chương trình hỗ trợ của công ty.

Khí hậu, thổ nhưỡng ở vùng đất miền Trung rất khắc nghiệt, nhìn thấy cây lúa đang đẹp chỉ cần một cơn gió hay một trận mưa cây lúa sẽ bị ngã đổ, khi đổ ngã thì năng suất giảm, nên sản xuất phải chạy đua với thời gian đặc biệt là trong vụ Hè Thu. Do vậy, công ty sản xuất phân bón chủ yếu phục vụ cho cây lúa và việc đưa ra thị trường những sản phẩm phân bón giúp cho cây lúa gặt sớm vài ngày. Đây là thành công của công ty.

Và lượng phù sa bồi đắp từ các sông mang về ở đây gần như không có, nên phân bón Mặt Trời Mới ngoài việc cung cấp chất dinh dưỡng cho cây lúa còn cung cấp chất phù sa cho đất sau nhiều năm canh tác đất bị thoái hóa. Đồng ruộng nào bà con thường xuyên sử dụng liên vụ phân bón Mặt Trời Mới thì nơi đó càng ngày càng được cải thiện.

Ông Lê Quốc Phong: "Trước đây, khi công ty đứng trước những khó khăn, thách thức bà con đã nhiệt tình ủng hộ, đến lúc bà con gặp khó khăn thì chúng tôi hỗ trợ lại"

Kế hoạch sản xuất của công ty trong năm 2022 là bao nhiêu? Công ty có gặp khó khăn gì trong việc nhập khẩu nguyên liệu?

Là công ty cổ phần vật tư kỹ thuật nông nghiệp nên ngoài sản xuất phân bón, chúng tôi còn làm nhiều mảng như xăng dầu và một số mặt hàng khác để đáp ứng yêu cầu của tỉnh.

Về nguyên liệu thì trong năm 2021 công ty đã nhập khẩu khá nhiều. Năm 2022 giá phân bón tăng mạnh nếu nhập nguyên liệu về nhiều mà giá xuống sẽ khá nguy hiểm, nên chủ trương là nhập đủ cung ứng cho sản xuất qua từng tháng chứ không để tồn kho lớn.

Doanh thu năm nay tăng nhiều so với năm 2021 nhưng sản lượng có thể giảm, vì trong điều kiện giá phân bón, vật tư leo thang như hiện nay nhu cầu sử dụng phân bón của nông dân đã giảm gần 50% so với trước đây, nên sản lượng nhập khẩu ước tính khoảng 150.000 tấn/năm.

Ngoài sản xuất phân chuyên dùng mà các công ty đã làm và chú ý vào đa lượng như đạm, lân, kali nhưng để cây trồng đạt hiệu quả cao hơn cần thêm nhiều vi chất khác, và công ty tập trung nghiên cứu đầu tư để đưa vào các thành phần phù hợp. Nhờ vậy, khi sử dụng phân chuyên dùng Mặt Trời Mới bà con sẽ thấy khác hẳn so với phân chuyên dùng của các hãng khác.

Một trong những định hướng của công ty là sản xuất phân bón thân thiện với môi trường, công ty đã có những giải pháp nào để đi vào hướng này cũng như khuyến khích người nông dân sử dụng?

Đối với loại phân bón thân thiện môi trường chỉ tiêu đầu tiên chúng tôi đặt ra là giảm lượng phân bón, giảm số lần bón phân nhưng năng suất cây lúa vẫn không giảm. Hiện công ty đang triển khai các giải pháp sản xuất và trong quá trình khảo nghiệm trên mô hình cây lúa.

Mô hình thử nghiệm phân bón Mặt Trời Mới thân thiện môi trường

Nếu đặt vấn đề thân thiện với môi trường mà nông dân không được lợi thì rất khó triển khai, vì vậy, chúng tôi xác định đầu tiên là bà con phải có lợi, khi đã có lợi thì họ mới cùng mình làm việc cao hơn, lớn hơn đó là bảo vệ môi trường, giảm khí thải nhà kính. Vì sản xuất nông nghiệp trong đó có cây lúa thải ra khí CO2 nhiều nhất trong các loại hình sản xuất khác.

Đây là vấn đề đặt ra không chỉ cho Việt Nam mà cả thế giới.

Chúng tôi cùng với một đối tác bên Mỹ đang triển khai, ứng dụng trên mô hình vừa qua cho kết quả rất tốt nhưng để tự tin hơn nữa chúng tôi sẽ chậm triển khai, và tiếp tục làm nhiều mô hình ở nhiều vùng đất khác nhau, sau đó mới đưa ra quyết định nên đi theo hướng nào là có lợi nhất cho người nông dân và môi trường.

Cảm ơn ông về những chia sẻ trên.