Thủ tướng yêu cầu bảo đảm chống lợi ích nhóm trong chọn thầu cao tốc Bắc - Nam

Văn phòng Chính phủ có công văn số 47 gửi Bộ Giao thông vận tải (GTVT) truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính về việc lựa chọn nhà thầu xây lắp, tư vấn giám sát và tổ chức khởi công xây dựng đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025.

Trong đó Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT, chủ đầu tư và các đơn vị liên quan phải thực hiện đúng quy định pháp luật, bảo đảm chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, thất thoát, lãng phí. Các nhà thầu được lựa chọn phải đảm bảo đủ năng lực, kinh nghiệm để triển khai chất lượng, hiệu quả công trình, dự án.

Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng Bộ GTVT và các cơ quan đơn vị liên quan chịu trách nhiệm theo quy định pháp luật và trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về việc lựa chọn nhà thầu xây lắp, tư vấn giám sát và tổ chức khởi công xây dựng dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025, chịu trách nhiệm triển khai các gói thầu, dự án đảm bảo tiến độ, chất lượng, không để xảy ra sai phạm theo quy định của pháp luật.

Ảnh minh hoạ

Ngày 30/12/2022, Bộ GTVT có báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc lựa chọn nhà thầu xây lắp, tư vấn giám sát và tổ chức khởi công xây dựng cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025.

Theo đó, Bộ GTVT chỉ đạo chủ đầu tư đưa ra một số nguyên tắc phân chia gói thầu làm cơ sở triển khai thực hiện.

Cụ thể, việc phân chia gói thầu tuân thủ quy định của pháp luật về đấu thầu, pháp luật về xây dựng và yêu cầu kỹ thuật của dự án. Việc phân chia gói thầu xây lắp phù hợp về phạm vi, quy mô, tính chất kỹ thuật của công trình, điều kiện địa hình, địa chất, thủy văn, địa giới hành chính, tính liên tục của các công trình chính như đường, cầu, hầm.

Cần tính đến phương án điều phối vật liệu đào, đắp, phương án tổ chức thi công, vị trí, số lượng, trữ lượng các mỏ vật liệu xây dựng, bãi đổ thải, đường công vụ nội, ngoại tuyến… để phân chia gói thầu đảm bảo yếu tố kinh tế - kỹ thuật.

Căn cứ quy định về điều kiện năng lực của nhà thầu, kết quả khảo sát năng lực, kinh nghiệm nhà thầu của chủ đầu tư để nghiên cứu xác định quy mô gói thầu hợp lý, đảm bảo lựa chọn được nhà thầu có đủ điều kiện năng lực, kinh nghiệm tham gia dự án, tuân thủ quy định của pháp luật.

Theo kết quả khảo sát, trong 5 năm gần đây chỉ có 1 nhà thầu thực hiện hợp đồng có giá trị khoảng 3.600 tỷ đồng.

10 năm gần đây, có thêm 1 nhà thầu thực hiện hợp đồng có giá trị khoảng 5.700 tỷ đồng. Các nhà thầu khác thực hiện hợp đồng có giá trị nhỏ hơn, trong đó 5 nhà thầu thực hiện hợp đồng có giá trị từ 1.600-2.300 tỷ đồng, 7 nhà thầu thực hiện hợp đồng có giá trị từ 1.000-1.500 tỷ đồng. Các nhà thầu còn lại thực hiện hợp đồng có giá trị nhỏ hơn 1.000 tỷ đồng.

Theo nguyên tắc này, các chủ đầu tư trình Bộ GTVT kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Trong đó, đề xuất phân chia 12 dự án thành phần thành 25 gói thầu xây lắp có giá trị từ 3.000-8.000 tỷ đồng.

Trong đó, 2 dự án thành phần (đoạn Bãi Vọt - Hàm Nghi, Cần Thơ - Hậu Giang) chỉ có 1 gói thầu do không có cầu lớn, hầm, chiều dài dưới 40 km. Theo tính chất bao gồm công trình cầu, hầm, chiều dài tuyến, 7 dự án khác được chia thành 2 gói thầu.

Riêng 3 dự án thành phần đoạn Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, Quy Nhơn - Chí Thạnh và Hậu Giang - Cà Mau chia thành 3 gói thầu do có chiều dài tuyến (60-90 km), chi phí xây dựng từ 13.000-15.000 tỷ đồng, có tính chất kỹ thuật phức tạp (gồm 4 công trình hầm, 2 công trình cầu lớn, phạm vi xử lý nền đất yếu lớn).

Công tác tư vấn giám sát được chia thành 25 gói thầu tương ứng với các gói thầu xây lắp để thuận lợi trong việc giám sát thi công xây dựng và phù hợp năng lực của các tổ chức tư vấn giám sát trong nước.

Như vậy, Bộ GTVT phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu 12 dự án thành phần (25 gói thầu xây lắp và 25 gói thầu tư vấn giám sát) để các chủ đầu tư thực hiện chỉ định thầu theo thẩm quyền.