17 năm lận đận của dự án Đường sắt cao tốc Bắc - Nam
Năm 2005, Bộ Giao thông vận tải bắt đầu triển khai nghiên cứu về tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Sau 17 năm, tháng 9 tới Bộ tiếp tục xin ý kiến về chủ trương đầu tư dự án này.
 |
| Việc nghiên cứu về dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam được Bộ Giao thông Vận tải thực hiện từ năm 2005 (Hình minh họa) |
Bộ Giao thông vận tải (GTVT) vừa có báo cáo gửi Ban Chỉ đạo các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải. Theo đó, dự kiến tháng 9, Bộ GTVT sẽ trình Bộ Chính trị xem xét, có ý kiến về chủ trương đầu tư dự án Đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.
Bộ GTVT cho biết, từ năm 2005 đến nay Bộ triển khai nhiều nghiên cứu về tuyến đường sắt tốc độ cao này. Cụ thể, năm 2009, Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án được Hội đồng thẩm định nhà nước thông qua và Bộ Chính trị tán thành về chủ trương đầu tư, nhưng chưa được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp tháng 5/2010.
Thời gian qua, Bộ rà soát, cập nhật bổ sung hoàn thiện Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án. Quá trình nghiên cứu, Bộ tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo lấy ý kiến của các cơ quan, chuyên gia, nhà khoa học và thống nhất bằng văn bản với 20 địa phương có dự án đi qua.
Bộ cũng tổ chức lấy ý kiến các bộ, ban, ngành liên quan. Chính phủ, Ban Kinh tế Trung ương, Ủy ban Khoa học công nghệ và môi trường của Quốc hội khóa 14, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cũng tổ chức nhiều cuộc họp, hội thảo...
Tiếp thu các ý kiến, Bộ GTVT trình Thủ tướng Chính phủ Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi vào tháng 2/2019. Với quy mô dự án thuộc tiêu chí dự án quan trọng quốc gia, ngày 11/7/2019, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 859 thành lập Hội đồng thẩm định nhà nước để thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án.
Dự án gần 60 tỷ USD, hoàn thành năm 2050
Theo Bộ GTVT, dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam có quy mô đầu tư là đường đôi, khổ 1.435 mm, điện khí hóa, chiều dài 1.545 km, tốc độ khai thác tối đa khoảng 320 km/h. Đoàn tàu sử dụng công nghệ động lực phân tán.
Tổng mức đầu tư dự kiến toàn bộ dự án khoảng 58,71 tỷ USD, trong đó, chi phí giải phóng mặt bằng 1,98 tỷ USD, chi phí xây dựng 31,58 tỷ USD, chi phí thiết bị 15 tỷ USD, chi phí quản lý dự án, tư vấn, khác 5,82 tỷ USD và chi phí dự phòng 4,07 tỷ USD.
 |
| Đường sắt cao tốc Bắc - Nam được trình lên Bộ Chính trị để xin ý kiến về chủ trương (Ảnh minh họa) |
Để bảo đảm hiệu quả đầu tư và phù hợp với khả năng cân đối nguồn lực, nhu cầu vận tải, nghiên cứu đề xuất phương án phân kỳ đầu tư theo 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 đầu tư đoạn Hà Nội - Vinh và đoạn Nha Trang - TP.HCM chiều dài 665 km, tổng mức đầu tư dự kiến 24,72 tỷ USD.
Trong đó, chuẩn bị đầu tư cho toàn tuyến giai đoạn 2020-2026, thi công giai đoạn 2027-2031 và đưa vào khai thác khoảng năm 2032.
Giai đoạn 2 đầu tư đoạn Vinh - Nha Trang để nối thông toàn tuyến, chiều dài 894 km, tổng mức đầu tư dự kiến 33,99 tỷ USD. Trong đó, khoảng năm 2040 đưa vào khai thác đoạn Vinh - Đà Nẵng, khoảng năm 2045-2050 khai thác đoạn Đà Nẵng - Nha Trang.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho hay, kết quả thẩm tra của Liên danh tư vấn thẩm tra quốc tế cho thấy Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi còn nhiều vấn đề cần được đánh giá, cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo tính khả thi.
Các vấn đề này gồm lựa chọn cấp tốc độ thiết kế và khai thác, hướng tuyến và kết nối với các mạng lưới giao thông trong và ngoài nước, tổng mức đầu tư và phương án huy động vốn…
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, đây là dự án có quy mô, tổng mức đầu tư lớn, công nghệ phức tạp, có ảnh hưởng lớn, lâu dài đến sư phát triển kinh tế - xã hội nên cần được đánh giá kỹ lưỡng các vấn đề liên quan. Do đó, tiến độ thẩm định có thể kéo dài.
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam đi qua 20 tỉnh, thành phố từ Hà Nội đến TP.HCM. Cụ thể tuyến đi qua các địa phương Hà Nội, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai, TP.HCM. Điểm đầu tại ga Ngọc Hồi (Hà Nội) và điểm cuối tại ga Thủ Thiêm (TP.HCM).
Theo Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 10/2021, định hướng mục tiêu đến năm 2030 hoàn thành công tác chuẩn bị đầu tư, thu xếp nguồn lực để khởi công một số tuyến đường sắt mới, trong đó, ưu tiên tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Giai đoạn này triển khai đầu tư 2 đoạn ưu tiên là Hà Nội - Vinh, Nha Trang - TP.HCM của dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam.
17 năm cân nhắc
Năm 2005, Bộ GTVT bắt đầu triển khai nghiên cứu về tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Từ năm 2007-2010, Chính phủ giao Tổng công ty Đường sắt Việt Nam làm chủ đầu tư để nghiên cứu dự án. Nghiên cứu được thực hiện bởi Liên danh tư vấn Việt Nam - Nhật Bản (VJC). Dự án đề xuất quy mô đường đôi, khổ 1.435 mm chỉ chạy riêng tàu khách, tốc độ thiết kế 350 km/h. Chiều dài tuyến là 1.570 km, với 27 ga và 5 depot.
Nghiên cứu này sau đó được Hội đồng thẩm định nhà nước thông qua, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị tán thành về chủ trương. Tuy nhiên, tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa 12 (tháng 6/2010), Quốc hội bác dự án vì còn nhiều tranh cãi, yêu cầu nghiên cứu kỹ hơn để khẳng định hiệu quả của dự án.
 |
| Dự án đường sắt cao tốc có kinh phí đầu tư lớn (Ảnh minh họa) |
Giai đoạn 2011-2013, dự án hỗ trợ kỹ thuật của JICA tiếp tục tập trung nghiên cứu đối với 2 đoạn tuyến Hà Nội - Vinh và Nha Trang - TP.HCM với quy mô đường đôi, khổ 1.435 mm, tốc độ thiết kế tối đa 350 km/h. Kết quả nghiên cứu được cập nhật trong Chiến lược và Quy hoạch phát triển giao thông vận tải đường sắt và được Thủ tướng phê duyệt.
Bộ GTVT đánh giá các nghiên cứu đều định hướng phát triển tuyến đường sắt mới, tốc độ cao, trong đó tập trung vận tải hành khách và ưu tiên thực hiện trước đoạn Hà Nội - Vinh và Nha Trang - TP.HCM.
Sau khi hoàn thiện báo cáo tiền khả thi, liên doanh tư vấn trình chủ đầu tư là GTVT để xem xét, đánh giá cân nhắc và trình Hội đồng thẩm định nhà nước, Chính phủ để thẩm tra vào tháng 12/2018. Khi Chính phủ thẩm tra xong, dự án được trình lên Quốc hội vào năm 2019.
Theo nhiều chuyên gia, mức đầu tư đường sắt tốc độ cao quá lớn, mỗi km lên tới 35-38 triệu USD, thời gian đầu tư dài, nhưng bức tranh về hiệu quả, bài toán tài chính kinh tế lại bị tính toán quá sơ sài, cho thấy thiếu tính khả thi. Các nhà đầu tư nhìn thấy cần rất nhiều năm mới thu hồi được vốn.
Trong khi đó, lãnh đạo 20 địa phương có tuyến đường sắt đi qua lại đồng tình với việc cần thiết phát triển tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Lý do là Việt Nam đầu tư đường sắt tốc độ cao chậm nhiều so với thế giới. Các địa phương rất cần mạng lưới giao thông, mang lại nhiều lợi ích, chứ chỉ không nhìn thấy lợi ích trước mắt là doanh thu.
Với các địa phương, đường sắt tốc độ cao giảm được áp lực giao thông, giảm ô nhiễm môi trường và là động lực mạnh để các tỉnh phát triển, thu hút đầu tư, phân bổ dân cư.
Hai phương án từng nhiều tranh luận
Đầu năm 2019, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể yêu cầu liên danh tư vấn TEDI - TRICC - TEDIS làm rõ 2 phương án đầu tư.
Thứ nhất là theo mô hình “cắt ngang”, trong đó ưu tiên đầu tư trước chặng Vinh - Hà Nội, Nha Trang - TP.HCM như đề xuất của tư vấn.
Thứ hai là phương án đầu tư “bổ dọc” theo đề xuất của GS. Lã Ngọc Khuê (nguyên Thứ trưởng Bộ GTVT), làm trước hạ tầng toàn tuyến Bắc - Nam, khai thác trước bằng đầu máy diesel rồi từng bước hiện đại hóa thành đường sắt tốc độ cao.
 |
| Phương án đầu tư của dự án cũng gây tranh cãi trong thời gian dài (Ảnh minh họa) |
Việc phân kỳ đầu tư theo liên danh tư vấn nêu ra với nhiều giai đoạn và phải đến năm 2050, đường sắt cao tốc Bắc - Nam mới thông toàn tuyến không giải toả được những khó khăn của hệ thống đường sắt và khiến người dân phải chờ đợi quá lâu. Do vậy, thay vì phương án làm hai đoạn Hà Nội - Vinh và Nha Trang - TP.HCM hết hơn 24 tỷ USD ở giai đoạn đầu như tư vấn nêu nên làm ngay một mạch hạ tầng đường sắt tốc độ cao từ Hà Nội đến TP.HCM. Như vậy mới đủ sức giải toả mọi khó khăn trên trục đường sắt Bắc Nam.
Ngoài ra, dự án đường sắt cao tốc này cũng nhận được nhiều tranh luận về công nghệ đoàn tàu, thời gian, biểu đồ vận hành toàn tuyến, kinh phí đầu tư, khả năng làm chủ công nghệ, các hạng mục xã hội hóa đầu tư, sự tác động của nền kinh tế qua các lĩnh vực cụ thể, suất đầu tư phần cứng hạ tầng tuyến và suất đầu tư “phần mềm” để vận hành được tuyến...
Nhiều chuyên gia cho rằng các nhà ga được xác định trở thành trung tâm của đô thị mới nên có thể bóc tách thành hạng mục đầu tư kêu gọi xã hội hóa, thay vì gộp chung vào phần vốn nhà nước đầu tư.
Như vậy, sau 17 năm với những lận đận trong tính toán với những quan điểm, cân nhắc..., một lần nữa dự kiến dự án Đường sắt cao tốc Bắc - Nam sẽ được tập trung xem xét về chủ trương đầu tư. Sau một quá trình rất lâu dài, giữa ý tưởng, mục tiêu đến hiện thực vẫn sẽ còn một quá trình lâu dài nữa ở phía trước.
Các tin khác
Doanh nghiệp tăng lương thưởng, người lao động ở Huế phấn khởi đón Tết
Mặt bằng chung năm nay, mức tiền lương, tiền thưởng Tết ở các khối doanh nghiệp có tăng hơn so với năm 2024. Nhiều công ty nhận được nhiều đơn hàng, hoạt động sản xuất, kinh doanh khởi sắc nên lương thưởng Tết cho người lao động khấm khá hơn.
Những chuyến tàu, xe công đoàn an toàn
Những mùa Tết Nguyên đán gần đây, các cấp công đoàn đã tổ chức nhiều chuyến xe - chuyến tàu công đoàn đưa NLĐ làm ăn xa về quê ăn Tết. Không chỉ bảo đảm an toàn tuyệt đối, các chuyến xe - chuyến tàu đó còn mang lại cảm giác ấm áp, tràn đầy tình người. Mùa Tết Ất Tỵ tiếp tục sẽ có nhiều những chuyến xe - chuyến tàu như vậy.
Ninh Thuận: Công đoàn mang 'Tết ấm' đến người lao động
Trong không khí rộn ràng chào đón Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, Công đoàn các Khu công nghiệp tỉnh Ninh Thuận đã tổ chức chương trình "Tết sum vầy – Xuân ơn Đảng" đầy ý nghĩa vào ngày 18/1. Đây là hoạt động thiết thực, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của tổ chức Công đoàn đối với đoàn viên, người lao động, đặc biệt là những hoàn cảnh khó khăn, giúp họ đón Tết cổ truyền ấm áp.
Tết sum vầy - Xuân ơn Đảng ở Quảng Ngãi: Ấm áp, sẻ chia yêu thương
Trong không khí rộn ràng của những ngày giáp Tết, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh Quảng Ngãi đã tổ chức Chương trình "Tết sum vầy - Xuân ơn Đảng" và Chợ Tết Công đoàn năm 2025, mang đến niềm vui, sự ấm áp và những món quà ý nghĩa cho hàng nghìn đoàn viên, công nhân, viên chức, lao động (CNVCLĐ) trên địa bàn tỉnh.
Vì sao hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa 12 tháng và không bảo lưu thời gian đã đóng trên 144 tháng?
Theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) là loại hình bảo hiểm ngắn hạn, tính chia sẻ rủi ro cao, việc chi trả trợ cấp thất nghiệp (TCTN) nhằm hỗ trợ một phần thu nhập cho người lao động (NLĐ) khi gặp rủi ro về việc làm nên cần khống chế thời gian hưởng TCTN tối đa là 12 tháng và không bảo lưu đối với thời gian đóng BHTN trên 144 tháng, góp phần đảm bảo an toàn Quỹ BHTN.
Làm việc đến khi về hưu thì bảo hiểm thất nghiệp có còn được hưởng?
Không ít người lao động (NLĐ) đang băn khoăn, nếu làm việc cho đến khi nghỉ hưu, chưa từng nhận bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) thì khoản tiền đã đóng BHTN sẽ thế nào? NLĐ có được hưởng trợ cấp thất nghiệp hay không?
Thưởng Tết ở công ty đông công nhân lao động nhất ở TP. HCM
Với tư tưởng luôn tìm cách làm lợi nhất cho người lao động, những năm qua, BCH CĐCS Công ty PouYuen luôn thương lượng, kí thỏa ước lao động tập thể với ban giám đốc công ty với nhiều điều khoản có lợi cho người lao động.
Giá xăng dầu trong nước đồng loạt tăng
Ngày 9/1/2025, Liên Bộ Công Thương - Tài chính điều chỉnh tăng giá xăng dầu trong nước lên trên 21.000 đồng/lít.
Người lao động trăn trở về mức hưởng trợ cấp thất nghiệp
Người lao động quan tâm tới việc đề xuất tăng mức hưởng trợ cấp thất nghiệp (TCTN) nhằm tạo điều kiện hỗ trợ người lao động có cuộc sống tối thiểu khi mất việc làm, thất nghiệp.
Doanh nghiệp chăm lo thiết thực, thưởng Tết cao, người lao động phấn khởi
Tết Nguyên đán này, các doanh nghiệp và tổ chức Công đoàn trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa sẽ chăm lo chu đáo cho NLĐ bằng những món quà Tết, khoản thưởng xứng đáng. Qua đó, vun đắp thêm tình cảm gắn bó và động viên NLĐ.
Đặt tour du lịch, đổi tiền online dịp Tết, cẩn thận “sập bẫy” lừa đảo
Dịp cận Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, các vụ lừa đảo trực tuyến lợi dụng nhu cầu đổi tiền mới, đi du lịch tăng mạnh. Tuy đây không phải những chiêu trò mới nhưng vẫn nhiều nạn nhân dính bẫy, chuyên gia khuyến cáo gì?
Người lao động lo lắng về tiền thưởng Tết
Tết Nguyên đán 2025 đang đến gần, không khí mua sắm đã bắt đầu rộn ràng trên khắp các con phố, siêu thị và chợ truyền thống. Trong bối cảnh nền kinh tế vẫn còn nhiều khó khăn, tâm lý và kỳ vọng của người lao động về tiền thưởng Tết trở thành một chủ đề nóng hổi.
Giá xăng dầu trong nước đồng loạt giảm sau 2 lần tăng liên tiếp
Ngày 26/12, Liên Bộ Công Thương - Tài chính điều chỉnh giảm giá xăng dầu trong nước xuống dưới 21.000 đồng/lít.
VnExpress Marathon Hải Phòng tiếp tục truyền cảm hứng về lối sống năng động, lành mạnh
Giải VnExpress Marathon tổ chức tại thành phố cảng Hải Phòng đã thu hút 10.000 người tham gia. Trong đó, Herbalife Việt Nam tiếp tục là Nhà tài trợ Dinh dưỡng cho giải chạy này.
Cầu Tứ Liên dự kiến hoàn thành sau 2 năm, kết nối Vinhomes Global Gate Cổ Loa với trung tâm Hà Nội
Việc khởi công xây dựng cầu Tứ Liên đúng kế hoạch sẽ góp phần giảm áp lực giao thông cho các cầu hiện hữu bắc qua sông Hồng, thúc đẩy sự phát triển kinh tế, đô thị hóa cho khu vực Đông Bắc Thủ đô Hà Nội.
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh tiên phong trong cuộc “cách mạng” điều trị ung thư tại Việt Nam
Ngày 12/12, tại Hà Nội, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Viện Nghiên cứu Tâm Anh (TAMRI), với sự chứng kiến của đại diện Bộ Y tế, Bộ Ngoại giao và Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát Bệnh tật Hoa Kỳ (CDC), đã công bố triển khai Dự án VISTA-1 về thuốc miễn dịch đường uống điều trị ung thư RBS2418 của Mỹ.
Giải thưởng “L’Oréal - sắc màu cuộc sống 2024” vinh danh những tấm gương vượt qua nghịch cảnh
Nhân dịp kỷ niệm 15 năm thành lập chương trình trao quyền cho phụ nữ Việt - L’Oreal Vì Cuộc sống tốt đẹp hơn, cuộc thi L’Oréal Sắc Màu Cuộc Sống - một sân chơi dành cho những tài năng trẻ đã vượt lên nghịch cảnh để khẳng định bản thân trong ngành tóc đã được khởi động lại sau nhiều năm gián đoạn.
Đâu là nguyên nhân chính khiến lượng xe tiêu thụ tăng vọt trong tháng 10/2024
Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho biết, số lượng xe bán ra trong tháng 10 năm 2024 tăng tới 53% so với cùng kỳ 2023. Các chuyên gia cho rằng lý do của việc này đến từ việc giảm phí trước bạ, nhu cầu mua sắm ô tô tăng cao dịp cuối năm, chính sách cho vay của ngân hàng hấp dẫn và thị trường bất động sản sôi động.
Dịp cận Tết, người lao động cảnh giác với chiêu trò lừa đảo mua hàng, nhận quà trúng thưởng qua mạng
Nhu cầu tiêu dùng của người dân tăng cao vào dịp cuối năm và Tết Nguyên đán. Lợi dụng điều này, nhiều đối tượng đăng bán hàng kém chất lượng trên mạng, giả mạo doanh nghiệp giảm giá hàng hóa, tặng quà để lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Vậy người lao động cần lưu ý gì để tránh mắc bẫy lừa đảo?
Nhiều chiêu trò bán vé máy bay Tết 2025 giá rẻ để lừa đảo người lao động, chuyên gia khuyến cáo gì?
Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) khuyến cáo người dân khi có nhu cầu đặt mua vé máy bay, vé tàu,... cần thực hiện giao dịch thông qua website chính thống, ứng dụng di động hoặc trực tiếp tại phòng vé và đại lý chính thức của hãng.
