Đề xuất thay đổi thẩm quyền điều chỉnh giá điện

07/08/2023 07:09 Thương trường Minh Nguyệt

Bộ Công Thương nhấn mạnh sửa đổi việc quy định chính sách giá điện theo cơ chế thị trường và hoạt động mua bán điện đảm bảo định hướng phát triển thị trường điện.

EVN kiến nghị sớm tăng giá điện đợt 2

Đề xuất thay đổi thẩm quyền điều chỉnh giá điện

Ảnh minh hoạ

Bộ Công Thương vừa báo cáo Thủ tướng Chính phủ việc nghiên cứu xây dựng cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện từ năng lượng tái tạo với khách hàng sử dụng điện lớn, trong đó có phương án có thể qua đường dây riêng, không do EVN quản lý. Đồng thời, Bộ này cũng đề nghị ban hành cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân tại Luật Điện lực theo hướng giao Chính phủ quy định thay vì Thủ tướng Chính phủ quy định cơ chế điều chỉnh như hiện tại. Quan điểm trên được Bộ Công Thương trình bày tại Tờ trình sửa đổi Luật Điện lực gửi Thủ tướng Chính phủ.

Bộ Công Thương nhận định, sau 3 lần sửa đổi Luật điện lực, thời điểm hiện tại là cần thiết để tiếp tục sửa điều luật, nhằm đảm bảo kịp thời điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong thực tiễn hoạt động điện lực và sử dụng điện.

Trong đó, Bộ Công Thương nhấn mạnh sửa đổi việc quy định chính sách giá điện theo cơ chế thị trường và hoạt động mua bán điện đảm bảo định hướng phát triển thị trường điện.

Về cơ chế giá điện theo thị trường, Bộ Công Thương đánh giá, mặc dù Luật Điện lực đã tạo cơ sở pháp lý để cải cách giá điện, đảm bảo các chi phí sản xuất kinh doanh điện được tính đúng, tính đủ và có lợi nhuận hợp lý cho đơn vị điện lực.

Tuy nhiên, do điện là loại hàng hóa thiết yếu nên việc điều chỉnh giá điện chịu nhiều sức ép của dư luận và có thể gây ảnh hưởng lớn tới tình hình kinh tế vĩ mô. Vì vậy, Bộ Công Thương nhận định, quyết định điều chỉnh giá bán lẻ điện cần có tính pháp lý cao hơn so với quy định hiện hành để đảm bảo sự thống nhất trong điều hành kinh tế vĩ mô của Chính phủ.

Từ đó, Bộ Công Thương đề xuất, cần sửa quy định về thẩm quyền ban hành cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân theo hướng giao Chính phủ quy định - dưới dạng Nghị định của Chính phủ, thay vì Thủ tướng Chính phủ quy định cơ chế điều chỉnh như tại Luật Điện lực hiện hành (Quyết định của Thủ tướng Chính phủ). Trong đó quy định thẩm quyền điều chỉnh theo từng mức gồm Chính phủ và đơn vị điện lực là Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Bộ Công Thương cũng cho biết, thời gian qua, để thu hút đầu tư tư nhân vào khâu phát điện, các dự án theo hình thức IPP, BOT (có chủ đầu tư không phải EVN) đã thỏa thuận, đàm phán, ký kết hợp đồng mua bán điện với tỉ suất sinh lợi nội tại về tài chính (IRR) phổ biến ở mức từ 10% đến 12%. Đây là mức cao hơn mức tỉ suất áp dụng cho các đơn vị phát điện hạch toán phụ thuộc EVN (là các nhà máy thủy điện đa mục tiêu và các khâu khác gồm truyền tải điện, phân phối, bán lẻ điện do vẫn thuộc sở hữu 100% vốn nhà nước) thông thường ở mức 3% hoặc thấp hơn.

Để đồng bộ với pháp luật chung về giá, Bộ Công Thương kiến nghị sẽ phối hợp với Bộ Tài chính để xây dựng quy định liên quan đến các loại giá điện, “cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện” phù hợp với quy định của Luật Giá sửa đổi.

Về vấn đề bù chéo, Bộ Công Thương thấy kiến nghị bổ sung quy định về việc giảm dần tiến tới xóa bỏ bù chéo giá điện giữa các nhóm khách hàng, giữa các vùng miền. Đồng thời, phân cấp, phân quyền trong giá điện và hoạt động mua bán điện. Trong đó, giao Bộ Công Thương xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt lộ trình thực hiện và đối tượng áp dụng đối với giá điện hai thành phần; giao Chính phủ quy định chi tiết về mua bán điện với nước ngoài…

Bộ Công Thương cũng đề xuất cần thiết có quy định về kiểm định an toàn kỹ thuật thiết bị, dụng cụ điện và an toàn đập, hồ chứa thuỷ điện.