Những hợp đồng bảo hiểm mới ký mang về nguồn thu trong nhiều năm cho ngành ngân hàng

Chuyên viên Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI có những nhận định về cơ hội, thách thức của ngành ngân hàng trong giai đoạn tới.

Ngân hàng là nhóm ngành ảnh hưởng lớn nhất đến chỉ số của thị trường chung. Giai doạn gần đây, chất lượng tài sản suy giảm, cụ thể chất lượng tín dụng đang đi xuống ở nhiều ngành, nợ xấu dần lộ diện sau khi thông tư 14 về giãn nợ hết hạn.

Rủi ro hiện hữu và tăng lên từ thị trường bất động sản, bao gồm: Chất lượng tín dụng cho chủ đầu tư bất động sản suy yếu do tình trạng tắc thanh khoản và lợi nhuận lao dốc tại các doanh nghiệp này, các khoản cho vay mua nhà hết thời hạn ưu đãi, đến hạn trả nợ gốc và lãi, trong bối cảnh thu nhập người dân suy giảm hậu COVID-19, nợ xấu chéo từ cục máu đông trái phiếu BĐS. Cùng với đó, 70% tài sản bảo đảm cho các khoản vay tại hệ thống ngân hàng hiện nay là bất động sản. Việc phát mãi tài sản đảm bảo, bán nợ theo cơ chế thị trường để xử lý nợ xấu gặp trở ngại đáng kể khi thị trường bất động sản gặp khó khăn.

Các ngân hàng có dư nợ tín dụng bất động sản cao (từ cho vay, trái phiếu) sẽ đối mặt áp lực trích lập dự phòng cao hơn những ngân hàng thuần bán lẻ.

Chuyên viên SSI cho hay, thu nhập từ phí dịch vụ tiếp tục là nguồn thu nhập ổn định trong năm 2023.

Triển vọng ngành ngân hàng năm 2023: Thách thức và cơ hội

Năm 2023 đặt ra nhiều thách thức với ngành ngân hàng. Trước tiên là vấn đề chất lượng tài sản suy giảm tạo áp lực lên tăng trưởng lợi nhuận của các ngân hàng do 2 yếu tố. Trước hết, tỷ lệ nợ xấu có xu hướng tăng lên sau khi thông tư 14 về giãn nợ bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 hết hiệu lực. Thứ hai, rủi ro nợ xấu tiềm ẩn từ danh mục tín dụng bất động sản, bao gồm cho vay chủ đầu tư bất động sản, cho vay người mua nhà và nợ xấu chéo từ trái phiếu bất động sản. Việc cho phép tái cơ cấu cần dư nợ trái phiếu bất động sản hiện đang trao đổi tại dự thảo Nghị định 65 cũng là thách thức nếu không sớm được thực thi.

Các ngân hàng có tỷ lệ nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp và cho vay lĩnh vực bất động sản ở mức cao sẽ đối diện áp lực tăng trích lập dự phòng, làm mói mòn lợi nhuận.

Bên cạnh đó, môi trường lãi suất cao khiến biên lãi ròng (NIM) có khả năng bị thu hẹp trong nửa đầu năm 2023. Mặt bằng lãi suất huy động liên tục tăng cao khiến chi phí vốn của ngân hàng bị đội lên, nhưng tỷ suất tài sản sinh lãi có thể tăng chậm hơn, cùng với việc cho vay có độ chế tái định giá 3-6 tháng dẫn đến NIM có thể thu hẹp nhẹ trong 1-2 quý tới.

Ngoài ra, nhu cầu bức thiết phải tăng bộ đệm vốn cho các ngân hàng cũng là 1 thách thức lớn. Trước các cú sốc từ môi trường kinh doanh bất lợi, tỷ lệ an toàn vốn CAR của các ngân hàng Việt Nam vẫn ở mức tương đối mỏng so với các quốc gia trong khu vực, CAR của khối NHTM nhà nước là 9%, các NHTM cổ phẩn là 12%, trong khi tỷ lệ này đối với khối ASEAN 5 là 19%.

Bên cạnh những khó khăn, năm 2023 cũng là năm nhiều cơ hội với ngành ngân hàng

Thứ nhất, tỷ lệ bao phủ nợ xấu cao gấp đôi sau 10 năm. Chất lượng tài sản cũng có sự phân hóa giữa các ngân hàng, các ngân hàng thương mại lớn cho phép các ngân hàng này có nguồn lực vững chắc để chống chọi với rủi ro tín dụng. Một số ngân hàng nhỏ có bộ đệm dự phòng mỏng sẽ có nguồn lực hạn chế hơn trong việc xử lý nợ xấu.

Thứ hai, tăng trưởng thu nhập lãi được kỳ vọng cải thiện vào nửa cuối năm 2023. Môi trường lãi suất cao sẽ hút tiền gửi chảy lại vào hệ thống ngân hàng, làm giảm áp lực chi phí vốn, giúp ngân hàng có dư địa cải thiện thu nhập lãi. Bên cạnh đó, chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước được định hướng kiềm chế đà tăng lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, đảm bảo an toàn hệ thống.

Các ngân hàng bán lẻ và có tỷ lệ CASA cao sẽ có khả năng chống chịu tốt hơn do lợi thế về nguồn vốn giá rẻ, tạo dư địa để cải thện biên lãi thuần (NIM).

Thứ ba, thu nhập từ phí và hoa hồng tiếp tục đóng góp tích cực cho lợi nhuận của ngân hàng, phần nào giúp giảm sự phụ thuộc vào tín dụng cho ngân hàng.

Thu nhập phí từ dịch vụ thanh toán kỳ vọng tiếp tục tăng trưởng tốt nhờ sự nỗ lực số hóa của ngân hàng những năm gần đây. Những hợp đồng phân phối bảo hiểm mới được ký kết cùng với tập khách hàng ngày được mở rộng, tạo dư địa bán chéo lớn vẫn sẽ mang về nguồn thu nhập ổn định trong năm 2023 và những năm tiếp theo.