Thế nào được coi là nợ xấu và cách nào để kiểm tra?

Nợ xấu không những gây hại cho ngân hàng và tổ chức tài chính mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài chính của cá nhân

Nợ xấu có thể hiểu là các khoản nợ khó có khả năng thu hồi từ bên vay khi đến thời hạn thanh toán theo hợp đồng đã cam kết. Để quản lý hiệu quả đối với các đối tượng nợ xấu này, tại Thông tư 11/2021/TT-NHNN, Ngân hàng Nhà nước đã phân loại nợ thành 5 nhóm như sau:

Dựa theo khái niệm nợ xấu và quy định phân loại nợ như trên, các khoản nợ thuộc nhóm 3, 4, 5 (quá hạn trên 90 ngày) được coi là nợ xấu.

Nợ xấu không những gây hại cho ngân hàng và tổ chức tài chính mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài chính của cá nhân. Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước tại Thông tư 03/2013/TT-NHNN, các tổ chức tín dụng sẽ thực hiện cung cấp thông tin tín dụng của khách hàng cho Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC).

CIC là tổ chức sự nghiệp công lập trực thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Mục tiêu hoạt động của CIC là hỗ trợ Ngân hàng Nhà nước thực hiện chức năng quản lý nhà nước trong lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng; hỗ trợ tổ chức tín dụng trong hoạt động kinh doanh; hỗ trợ khách hàng vay tiếp cận nguồn vốn tín dụng đáp ứng nhu cầu đời sống, kinh tế, xã hội theo đúng quy định của pháp luật.

Một khi khách hàng có lịch sử nợ xấu, CIC sẽ ghi nhận và lưu trữ trong ít nhất 5 năm kể từ khi khách hàng thanh toán đầy đủ khoản vay.

Nếu bị liệt vào danh sách của CIC, cá nhân, tổ chức sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc vay vốn ngân hàng/tổ chức tín dụng trong tương lai. Điều này có thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh hay kế hoạch đầu tư của cá nhân, tổ chức. Do đó, để cải thiện tình trạng nợ xấu và xóa nợ xấu trên hệ thống CIC, cách duy nhất là hoàn trả đầy đủ các khoản nợ gốc, phí phạt thanh toán chậm cho các tổ chức tín dụng, ngân hàng.

Nguyên nhân dẫn đến nợ xấu

Có một số nguyên nhân dẫn đến nợ xấu từ phía người vay như thiếu kiến thức tài chính, không hiểu rõ các điều khoản vay, lãi suất, phí phạt, dẫn đến việc sử dụng vốn sai mục đích, không có kế hoạch thanh toán cụ thể. Chi tiêu, mua sắm vượt quá khả năng chi trả, dẫn đến thiếu hụt nguồn vốn để thanh toán các khoản vay.

Ngoài ra, có thể do người vay mất việc làm, thu nhập giảm đột ngột dẫn đến khó khăn trong việc thanh toán các khoản vay do thu nhập giảm sút. Hoặc bị lừa đảo, đánh cắp thông tin cá nhân để vay vốn dẫn đến nợ xấu mà không biết.

Về phía ngân hàng, quy trình thẩm định chưa kỹ lưỡng, thiếu thông tin chính xác về năng lực tài chính, mục đích sử dụng vốn vay của khách hàng có thể dẫn đến nợ xấu do phương án cho vay không phù hợp.

Việc chạy theo doanh số, áp lực cạnh tranh cũng khiến một số ngân hàng bỏ qua các tiêu chí đánh giá rủi ro khi cho vay, dẫn đến tỷ lệ nợ xấu cao. Bên cạnh đó, hệ thống quản lý rủi ro chưa hoàn thiện, việc theo dõi, giám sát tình hình thanh toán của khách hàng chưa hiệu quả cũng dẫn đến khó khăn trong việc xử lý nợ xấu.

3 cách tra cứu nợ xấu bằng chứng minh nhân dân/căn cước công dân

Việc kiểm tra nợ xấu sẽ giúp cho người vay biết được mình có thuộc trường hợp bị nợ xấu không để có phương án xử lý kịp thời việc vay vốn. Ngoài ra, nếu bị nợ xấu, người vay cũng có thể kiểm tra được cụ thể các khoản nợ và thời hạn thanh toán, từ đó cũng có thể biết được thời gian để được xóa nợ xấu.

Hiện nay, có 3 cách kiểm tra nợ xấu cá nhân bằng chứng minh nhân dân/căn cước công dân như sau:

Tra cứu nợ xấu cá nhân trên website CIC

Người dân có thể tra cứu nợ xấu trên website CIC.

Mọi giao dịch vay, mượn nợ và thanh toán của tổ chức, cá nhân đều được ghi nhận dưới dạng điểm tín dụng trên hệ thống của Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC).

Bước 1: Truy cập website của CIC tại địa chỉ https://cic.gov.vn/

Bước 2: Nhấn chọn “Đăng ký” > Điền đầy đủ thông tin theo biểu mẫu > Nhấn chọn “Tiếp tục”. Ở bước này, nên nhập email và số điện thoại chính chủ để nhận thông báo từ CIC.

Bước 3: Nhập mã OTP được gửi về từ số điện thoại đã đăng ký > Nhấn chọn “Đồng ý” để chấp nhận điều khoản dịch vụ > Nhấn “Tiếp tục”.

Bước 4: Sau khi đã hoàn tất các thao tác nêu trên, nhân viên CIC sẽ gọi đến số điện thoại đã cung cấp để xác minh thông tin. Nếu thông tin chính xác, người đăng ký sẽ được cung cấp một tài khoản bao gồm tên đăng nhập, mật khẩu qua tin nhắn (SMS)/Email.

Bước 5: Lấy thông tin đăng nhập và kiểm tra nợ xấu trong phần thông tin cá nhân.

Tra cứu nợ xấu online qua ứng dụng CIC trên điện thoại

Để kiểm tra nợ xấu trên ứng dụng CIC, cần tải ứng dụng CIC credit connect - Kết nối nhu cầu vay trên CH Play hoặc iCIC NATIONAL CREDIT INFORMATION CENTRE OF VIETNAM trên App Store > Đăng ký tài khoản > Nhập mã OTP để xác nhận.

Ứng dụng CIC trên điện thoại thông minh.

Sau khi cài đặt và đăng ký tài khoản thành công, kiểm tra nợ xấu theo những bước sau:

Bước 1: Chọn “Khai thác báo cáo” để bắt đầu tra nợ trên CIC.

Bước 2: Xác thực khai thác báo cáo bằng một trong các hình thức là mật khẩu/Vân tay/Face ID.

Bước 3: Chọn mục “Khai thác báo cáo”.

Bước 4: Nhập mã xác thực OTP.

Bước 5: Vào mục “Xem báo cáo” để biết được kết quả nợ xấu.

Trong bản báo cáo tín dụng, cần lưu ý đến mục "Mức độ rủi ro" để đối chiếu thông tin xem có bị ghi nhận nợ xấu hay không.

Kiểm tra nợ xấu trực tiếp tại ngân hàng bằng chứng minh nhân dân/căn cước công dân

Người vay có thể mang theo chứng minh nhân dân/căn cước công dân đến trực tiếp ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng, cung cấp thông tin để yêu cầu nhân viên hỗ trợ kiểm tra nợ xấu và nhanh chóng nhận lại kết quả chỉ trong vòng vài phút.

Nợ xấu có khả năng mất vốn của các ngân hàng lên đến hơn 91.000 tỷ đồng Nợ có khả năng mất vốn (nợ nhóm 5) của 28 ngân hàng quý II/2023 đã tăng lên mức 91.275 tỷ đồng.

Nợ xấu ngân hàng tăng cao, dư nợ được cơ cấu giữ nguyên nhóm nợ là gần 62.500 tỷ đồng Tỷ lệ nợ xấu tăng nhanh dựa theo tổng hợp báo cáo tài chính quý II/2023.

Cuối năm, nhiều ngân hàng “ráo riết” rao bán nợ xấu là loạt bất động sản Dù việc rao bán tài sản là các khoản nợ xấu ở thời điểm cuối năm sẽ gặp không ít khó khăn về thanh khoản, ...