Đề nghị không cho doanh nghiệp nợ bảo hiểm đấu thầu công

Ảnh minh hoạ

Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam đề nghị các địa phương trong thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội sẽ không khen thưởng, vinh danh, không xem xét hồ sơ tham gia đấu thầu các dự án đầu tư công đối với đơn vị sử dụng lao động trốn đóng bảo hiểm.

Trong văn bản vừa gửi thường vụ tỉnh ủy, thành ủy các địa phương về thực hiện chính sách BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng đề nghị các địa phương công khai rộng rãi doanh nghiệp trốn đóng, đồng thời đưa chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH vào nghị quyết các cấp ủy, kế hoạch phát triển từng năm.

Thống kê giai đoạn 2016 - 2021, cả nước có 538 doanh nghiệp trốn đóng BHXH trên 10 năm; hơn 4.200 doanh nghiệp trốn đóng trên 5 năm. Tiền chậm đóng BHXH tăng dần, bình quân 10.000 tỷ đồng mỗi năm.

Riêng khoản chậm đóng từ 3 năm trở lên chiếm 34% tổng số chậm, trốn đóng của các doanh nghiệp. Nợ xấu khó thu hồi ngày càng nhiều, năm 2020 gần 2.600 tỷ đồng (22%), gấp 1,6 lần so với năm 2016. Nguyên nhân chủ yếu là doanh nghiệp thuộc diện đóng BHXH bắt buộc chưa được quản lý chặt. Biện pháp xử lý tình trạng chậm, trốn đóng chưa đạt hiệu quả như kỳ vọng.

Dự án Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi đề xuất cơ quan có thẩm quyền ngừng sử dụng hóa đơn với doanh nghiệp trốn đóng BHXH từ 6 tháng trở lên. Khi có dấu hiệu phạm tội trốn đóng theo Bộ luật Hình sự, cơ quan BHXH sẽ kiến nghị khởi tố. Chủ tịch cấp tỉnh có thể áp dụng chế tài khác với hành vi trốn đóng BHXH tại địa phương.

Ba hành vi được xem là trốn đóng BHXH nêu trong dự thảo, gồm: Doanh nghiệp không đăng ký tham gia BHXH bắt buộc, đăng ký không đủ số người thuộc diện tham gia hoặc đăng ký tham gia BHXH bắt buộc sau thời gian quy định; doanh nghiệp đã đăng ký tham gia BHXH bắt buộc cho lao động nhưng đến thời hạn quy định mà chưa đóng hoặc đóng chưa đủ; doanh nghiệp đăng ký và đóng BHXH bắt buộc thấp hơn tiền lương làm căn cứ đóng theo quy định.

Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, năm 2023, trong bối cảnh tình hình kinh tế - xã hội thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, nhu cầu tiêu dùng và các hoạt động kinh tế tiếp tục suy giảm. Trong nước, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn do thiếu đơn hàng, nhiều lao động nghỉ việc, giãn việc, gây áp lực lớn tới hệ thống an sinh xã hội.

Theo đó, tình trạng doanh nghiệp, hộ kinh doanh cá thể chưa tham gia hoặc tham gia chưa đầy đủ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động, tình trạng trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp vẫn diễn ra; người hưởng bảo hiểm xã hội một lần gia tăng gây áp lực lớn cho việc mở rộng, phát triển người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.

Theo Bảo hiểm xã hội, đến tháng 8/2022, số người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp lần lượt đạt khoảng 37%, 30% tổng lực lượng lao động. Trong khi đó, số người tham gia bảo hiểm y tế đạt hơn 92% dân số. Bên cạnh đó, số tiền chậm đóng bảo hiểm xã hội giảm mạnh, đơn cử như năm 2022 chỉ còn 2,91% số cần thu. Đây cũng là năm có tỉ lệ chậm đóng thấp nhất từ trước tới nay.

Để hoàn thành mục tiêu bao phủ lưới an sinh xã hội vào năm 2025, ngành bảo hiểm đề nghị ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy các địa phương chỉ đạo đưa chỉ tiêu phát triển người tham gia bảo hiểm xã hội vào nghị quyết của cấp ủy các cấp, kế hoạch phát triển từng năm.

Đồng thời, địa phương phải coi hoàn thành chỉ tiêu là tiêu chí xem xét khen thưởng, đánh giá hoàn thành nhiệm vụ chính trị.

Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng đề nghị ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy các địa phương chỉ đạo không khen thưởng, không vinh danh, không xem xét hồ sơ tham gia đấu thầu các dự án đầu tư công của đơn vị trốn đóng bảo hiểm. Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cần công khai rộng rãi đơn vị trốn đóng.

Các địa phương phải quy rõ trách nhiệm của các thành viên trong ban chỉ đạo thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội, từ đó có giải pháp ngăn trục lợi, lạm dụng.

Những doanh nghiệp nào nợ bảo hiểm xã hội nhiều nhất tại Hà Nội?