Tăng cường giải pháp công nghệ để xử lý, ngăn chặn tình trạng rao bán hóa đơn trái phép trên mạng

Lợi dụng mạng xã hội, hành vi mua bán hoá đơn trái phép ngày càng tinh vi

Thông tin về công tác phòng chống gian lận hoá đơn, Tổng Cục Thuế cho biết, chỉ tính riêng năm 2023, cơ quan thuế đã nhận được 4.416 yêu cầu của cơ quan Công an đề nghị cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan đến lĩnh vực thuế; chuyển hồ sơ sang cơ quan Công an kiến nghị điều tra, khởi tố 88 hồ sơ.

Theo đó, nhiều vụ án gian lận hoá đơn đã bị xử lý như: Vụ án đối tượng Nguyễn Minh Tú cầm đầu đường dây mua bán trái phép hơn 1 triệu hóa đơn trị giá gần 64.000 tỉ đồng; vụ án thông qua 26 công ty, mua bán trái phép hơn 21.000 hóa đơn của đối tượng Trương Xuân Đước,…

Tổng Cục Thuế phát hiện nhiều trường hợp mua bán trái phép hóa đơn thông qua mạng xã hội.

Mặc dù nhiều vụ án mua bán hóa đơn, chứng đã bị xử lý hình sự, tội phạm về thuế vẫn có chiều hướng gia tăng, hành vi mua bán hoá đơn ngày một tinh vi, gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý.

Các đối tượng lợi dụng quy định trong đăng ký kinh doanh để thành lập một hoặc chuỗi doanh nghiệp, hộ kinh doanh thông qua việc sử dụng giấy chứng minh thư nhân dân/căn cước công dân của một số người thiếu hiểu biết, hám lợi, bị mất cắp hoặc giả mạo, hoạt động trong một chu kỳ ngắn rồi bỏ trốn, mất tích. Bên cạnh đó là các hành vi mua lại các doanh nghiệp, hộ kinh doanh hoạt động yếu kém, sắp giải thể, phá sản sau đó thay đổi người đại diện pháp luật để bán hóa đơn không hợp pháp.

Các đối tượng cũng thành lập doanh nghiệp, hộ kinh doanh tại các vùng, miền có sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, đánh bắt thuỷ hải sản, nguyên nhiên vật liệu,… nhằm hợp pháp hoá nguồn gốc hàng ghi trên các hóa đơn không hợp pháp, tránh nghi ngờ, kiểm soát của cơ quan chức năng.

Đặc biệt, các đối tượng đã lợi dụng sự phát triển của các mạng xã hội lập ra nhiều hội, nhóm, tài khoản trên các nền tảng mạng xã hội… nhằm mục đích rao bán các hóa đơn giá trị gia tăng của các “doanh nghiệp ma” với nhiều loại mặt hàng khác nhau để thu lợi bất chính.

Lợi dụng môi trường mạng, một số doanh nghiệp dễ dàng móc lối với các đối tượng rao bán hoá đơn để thực hiện hành vi mua hóa đơn không hợp pháp nhằm chiếm đoạt thuế của Nhà nước thông qua việc khai khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào, giảm số thuế giá trị gia tăng phải nộp Ngân sách Nhà nước; Sử dụng hóa đơn để hợp thức hóa cho hàng hóa trôi nổi, hợp thức hoá hàng buôn lậu, tham ô, lập khống chi phí phát sinh, làm giảm chi phí dẫn đến giảm thu nhập chịu thuế và thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp Ngân sách Nhà nước; Sử dụng hóa đơn đầu vào để tăng số thuế được hoàn...

Tăng cường giải pháp công nghệ để thu thập, phân tích thông tin về hóa đơn trên mạng nhằm chống gian lận hóa đơn

Hiện nay, cơ quan Thuế đã xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá rủi ro về hóa đơn điện tử (Quyết định số 1386/QĐ-TCT ngày 26/9/2024), phát triển các ứng dụng công nghệ thông tin để xử lý các dữ liệu về hóa đơn điện tử, hỗ trợ nhận diện được người nộp thuế có rủi ro cao về sử dụng hóa đơn điện tử để đưa ra cảnh báo, xử lý nếu có vi phạm hoặc chuyển sang cơ quan Công an đối với trường hợp thuộc diện rủi ro cao có dấu hiệu tội phạm để phối hợp điều tra và xử lý nếu phát hiện vi phạm.

Tổng cục Thuế cũng đang xây dựng ứng dụng cảnh báo xuất hóa đơn điện tử để hỗ trợ cơ quan thuế và cơ quan Công an phát hiện sớm và ngăn chặn kịp thời các hành vi gian lận hóa đơn.

Nhằm ngăn chặn, xử lý tình trạng rao ban hóa đơn trên không gian mạng, Tổng cục Thuế đã yêu cầu Cục Thuế các tỉnh, thành phố chủ động thu thập thông tin về đối tượng rao bán hóa đơn trên mạng... Đồng thời, có biện pháp ngăn chặn việc phát tán, đăng tải các thông tin rao bán hóa đơn điện tử trên mạng xã hội và kịp thời điều tra, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật của các đối tượng.

Thời gian tới, các Cục Thuế tiếp tục chủ động triển khai giải pháp công nghệ nhằm thu thập, đánh giá và phân tích thông tin về hóa đơn trên mạng. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền chính sách và pháp luật thuế trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân và doanh nghiệp hiểu rõ các chế tài xử lý đối với hành vi mua bán hóa đơn, nâng cao ý thức tự giác tuân thủ các quy định pháp luật về thuế và hóa đơn.

Tổng cục Thuế kêu gọi và mong muốn người dân,người nộp thuế chấp hành tốt chế độ hoá đơn, chứng từ theo đúng quy định của pháp luật; kịp thời thông tin đến cơ quan Thuế và cơ quan chức năng những dấu hiệu mua, bán hoá đơn, chứng từ không hợp pháp để tiến hành rà soát, thanh tra, kiểm tra hoặc điều tra và xử lý nếu có vi phạm.

Hành vi mua, bán trái phép hóa đơn, sử dụng hóa đơn không hợp pháp bị xử phạt như thế nào?

Theo quy định của pháp luật hiện hành, hành vi mua, bán trái phép hóa đơn, sử dụng hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn tùy theo tính chất, mức độ vi phạm có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Chế tài xử phạt hành chính, chế tài hình sự đối với những hành vi này được quy định cụ thể như sau:

Về xử phạt vi phạm hành chính

Nghị định số 125/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 102/2021/NĐ-CP ngày 16/11/2021) quy đinh cụ thể như sau:

Hành vi cho, bán hóa đơn sẽ bị phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 45.000.000 đồng. Biện pháp khắc phục hậu quả là buộc hủy hóa đơn, buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được.

Hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn sẽ bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng (trừ trường hợp hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp, sử dụng không hợp pháp hóa đơn làm tăng số tiền thuế phải nộp, tăng số tiền thuế được miễn, giảm, hoàn bị xử phạt về thuế). Biện pháp khắc phục hậu quả là buộc hủy hóa đơn đã sử dụng.

Hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp để hạch toán giá trị hàng hóa, dịch vụ mua vào làm giảm số tiền thuế phải nộp hoặc làm tăng số tiền thuế được hoàn, số tiền thuế được miễn, giảm nhưng khi cơ quan thuế thanh tra, kiểm tra phát hiện, người mua chứng minh được lỗi vi phạm thuộc về bên bán hàng và người mua đã hạch toán kế toán đầy đủ theo quy định sẽ bị phạt 20% số tiền thuế khai thiếu hoặc số tiền thuế đã được hoàn cao hơn so với quy định. Biện pháp khắc phục hậu quả là buộc nộp đủ số tiền thuế thiếu, số tiền thuế được hoàn cao hơn quy định và tiền chậm nộp tiền thuế vào Ngân sách Nhà nước; buộc điều chỉnh lại số thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ chuyển kỳ sau (nếu có).

Hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp; sử dụng không hợp pháp hóa đơn để khai thuế làm giảm số thuế phải nộp hoặc tăng số tiền thuế được hoàn, số tiền thuế được miễn, giảm xác định là hành vi trốn thuế nhưng chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị phạt từ 1 đến 3 lần số thuế trốn, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm. Biện pháp khắc phục hậu quả là buộc nộp đủ số tiền thuế trốn vào Ngân sách Nhà nước; Buộc điều chỉnh lại số thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ trên hồ sơ thuế (nếu có).

Về xử lý hình sự

Đối với hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp cấu thành Tội trốn thuế

Theo Bộ luật Hình sự năm 2015 (được sửa đổi năm 2017), hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp để hạch toán hàng hóa, nguyên liệu đầu vào trong hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế làm giảm số tiền thuế phải nộp hoặc làm tăng số tiền thuế được miễn, số tiền thuế được giảm hoặc tăng số tiền thuế được khấu trừ, số tiền thuế được hoàn đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị xử lý về Tội trốn thuế (Điều 200).

Hành vi mua, bán trái phép hóa đơn đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ bị xử lý về Tội in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp Ngân sách Nhà nước (Điều 203).

Đối với hành vi sử dụng hóa đơn không hợp pháp cấu thành Tội trốn thuế

Điều 200 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định như sau:

Nếu là cá nhân bị xét xử với 3 khung hình phạt chính có mức phạt Tiền từ 100 triệu đồng đến 4,5 tỷ đồng hoặc bị phạt Tù có thời hạn từ 03 tháng đến 7 năm.

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Nếu là pháp nhân thương mại sẽ bị xét xử với 4 khung phạt chính là: Phạt tiền từ 300 triệu đồng đến 10 tỷ đồng; hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 03 năm hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn.

Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 200 triệu đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.

Đối với hành vi mua, bán trái phép hóa đơn cấu thành Tội mua, bán trái phép hóa đơn

Điều 203 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định như sau:

Nếu là cá nhân bị xét xử với 2 khung hình phạt chính có mức phạt Tiền từ 50 triệu đồng đến 500 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 05 năm.

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 50 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Nếu là pháp nhân thương mại sẽ bị xét xử với 2 khung phạt chính là: Phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 1 tỷ đồng; hoặc đình chỉ hoạt động vĩnh viễn.

Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 200 triệu đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định từ 01 năm đến 03 năm hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.

Tổng cục Thuế giải đáp thắc mắc về quyết toán, giải quyết hoàn thuế thu nhập cá nhân Mới đây, Tổng cục Thuế đã giải đáp vướng mắc về vấn đề thuế thu nhập cá nhân đang được người dân quan tâm. Theo ...

Dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi): Khắc phục bất cập, bảo đảm công bằng hệ thống thuế Cho ý kiến về dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, mục tiêu ...

Nợ thuế vẫn ở mức cao, ngành Thuế tăng cường quản lý, thu hồi tiền thuế nợ Theo Tổng cục Thuế, trong thời gian qua, mặc dù ngành Thuế đã đẩy mạnh các giải pháp quản lý, thu hồi tiền thuế nợ, ...