Khả năng chi trả nhà ở giảm mạnh, nguyên nhân do đâu?

18/12/2024 14:00 Chất lượng cuộc sống Hồng Ngọc

Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) nhận định, khả năng chi trả nhà ở đã giảm mạnh trong vài năm qua. Nếu xét theo quy tắc giá nhà không vượt quá 1/3 thu nhập, nhóm đại diện cho 20% dân số có thu nhập cao nhất tại Việt Nam (nhóm 5, theo phân loại của Tổng cục Thống kê) cũng không thể mua được nhà tại các đô thị lớn.

Tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia đầu tư phát triển nhà ở xã hội

Hộ gia đình đại diện cho nhóm thu nhập cao nhất cũng khó mua được nhà tại các đô thị lớn

Kết quả Khảo sát mức sống dân cư năm 2023 của Tổng cục Thống kê (GSO) cho thấy, nhóm có thu nhập cao nhất (nhóm gồm 20% dân số có thu nhập cao nhất - nhóm 5) có thu nhập bình quân/người/tháng đạt 14,47 triệu đồng tại Hà Nội; 13,8 triệu đồng tại Đà Nẵng; 13,26 triệu đồng tại Thành phố Hồ Chí Minh; 13,9 triệu đồng tại Đồng Nai và 18,38 triệu đồng tại Bình Dương. Đây là nhóm được kỳ vọng có khả năng sở hữu nhà ở tại các đô thị lớn như Hà Nội hay Thành phố Hồ Chí Minh mà không cần sự hỗ trợ từ Chính phủ.

Khả năng chi trả nhà ở giảm mạnh, nguyên nhân do đâu?

Thu nhập bình quân/người/tháng của nhóm 20% dân số có thu nhập cao nhất tại các thành phố (năm 2023). Nguồn: Tổng cục Thống kê

Tuy nhiên, các chuyên gia của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) đánh giá, thực tế, khi đối diện với bài toán sở hữu nhà ở tại các đô thị lớn như Hà Nội hoặc Thành phố Hồ Chí Minh, ngay cả nhóm này cũng gặp không ít trở ngại.

Theo đó, giả định mỗi hộ gia đình có 2 người trong tuổi lao động đều thuộc nhóm có thu nhập cao nhất, thì thu nhập bình quân của nhóm này ước tính khoảng 30 triệu đồng/tháng/hộ, tương đương với khoảng 360 triệu mỗi năm.

Khả năng chi trả tối đa nếu áp dụng quy tắc tài chính phổ biến là chi phí nhà ở không vượt quá 1/3 thu nhập là khoảng 6,7 triệu đồng mỗi tháng, tương đương khoảng 80 triệu đồng mỗi năm. Trong khi đó, mỗi căn hộ thương mại tại các đô thị lớn kể trên có giá dao động từ từ 40-70 triệu đồng/m², tùy khu vực và phân khúc. Như vậy, một căn hộ có diện tích nhỏ (khoảng 60m²) sẽ có giá khoảng 2,5-3,5 tỷ đồng.

Nếu nhóm 5 quyết định mua một căn hộ 60m² giá khoảng 3,5 tỷ đồng và vay ngân hàng 70% giá trị căn nhà, tức 2,45 tỷ đồng, với lãi suất 8%/năm trong vòng 20 năm, khoản trả góp hàng tháng sẽ vào khoảng 25-27 triệu đồng, tương ứng với khoảng hơn 300 triệu đồng mỗi năm. Như vậy, với mức chi trả tối đa 80 triệu đồng/năm, những người này gần như không thể mua nhà.

Nguyên nhân khả năng chi trả nhà ở giảm mạnh và giải pháp trong dài hạn

Theo các chuyên gia của VARS, có 3 nguyên nhân dẫn đến khả năng chi trả nhà ở giảm mạnh trong những năm qua, gồm:

Thứ nhất, giá bất động sản tại các đô thị lớn, vốn đã vượt xa khả năng tài chính của đại đa số người dân, lại tăng nhanh, hơn gấp nhiều lần tốc độ tăng thu nhập.

Cụ thể, sau đại dịch COVID-19, giá bất động sản, nhất là loại hình căn hộ, tại các đô thị lớn có giá nhà cao nhất cả nước như Hà Nội, Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh liên tục tăng, thiết lập mặt bằng mới cao hơn từ 30% so với năm 2019.

Trong khi đó, nền kinh tế vẫn phải phải khắc phục hậu quả của dịch COVID-19, thu nhập bình quân đầu người tại thành thị năm 2023 chỉ tăng khoảng 4% so với thống kê của GSO vào năm 2019. Thu nhập bình quân của nhóm 5 tại Hà Nội và Đà Nẵng năm 2023 chỉ tăng lần lượt 3% và 7% so với năm 2019. Thậm chí, thu nhập bình quân của nhóm 5 tại Hồ Chí Minh còn ghi nhận mức tăng trưởng âm 8%. Điều này khiến khoảng cách giữa thu nhập và giá nhà ngày càng rộng, đặc biệt đối với những hộ gia đình thuộc nhóm trung lưu và cận cao cấp.

Thứ hai, thiếu hụt nguồn cung nhà ở phù hợp. Nguồn cung nhà ở hiện nay chủ yếu tập trung vào phân khúc trung, cao cấp trở lên. Mặc dù nhu cầu ở phân khúc này cũng rất lớn nhưng nhu cầu nhà ở vừa túi tiền mới là nhu cầu chính của thị trường. Rất ít dự án nhà ở có giá dưới 30 triệu đồng/m², khiến đa số người dân, kể cả nhóm 5, không có lựa chọn phù hợp.

Việc một số chủ đầu tư “lợi dụng” sự khan hiếm nguồn cung của thị trường để tăng giá bán bất hợp lý, khiến mặt bằng giá bất động sản tăng cao, ngay cả với các khu vực không có nhiều lợi thế về hạ tầng, cũng gây khó khăn cho những người có nhu cầu mua nhà ở thực.

Thứ ba, một trong những yếu tố chính thúc đẩy giá bất động sản tăng vọt là do hành vi đầu cơ. Trong bối cảnh các kênh đầu tư khác còn nhiều biến động, tâm lý tích trữ tài sản và kỳ vọng giá bất động sản tiếp tục tăng khiến nhiều người mua nhà đất không nhằm mục đích sử dụng thực tế. Họ mua nhà đất rồi bỏ hoang, không đưa vào sử dụng, chờ tăng giá, khiến tình trạng mất cân đối cung - cầu càng trở nên trầm trọng.

Một yếu tố khác ít được đề cập nhưng có ảnh hưởng lớn không kém chính là chi phí tài chính. Mặc dù lãi suất đã giảm, tuy nhiên, người vay mua nhà tại Việt Nam vẫn phải chịu lãi suất cho vay thả nổi sau ưu đãi từ khoảng 10% trở lên. Điều này cũng tạo áp lực về mặt tài chính cho người mua nhà.

Chi phí tài chính, cùng với chi phí đầu tư, chi phí đất đai đang liên tục tăng cao đồng thời cũng là nguyên nhân ảnh hưởng đến quá trình phát triển dự án của các doanh nghiệp bất động sản và trực tiếp làm tăng giá nhà.

Việc nhóm có thu nhập cao nhất của cả nước cũng gặp khó khăn trong việc sở hữu nhà đồng nghĩa với việc các nhóm thu nhập thấp hơn gần như không có cơ hội. Nhu cầu về nhà ở của đại đa số người dân không được đáp ứng, không chỉ gây ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống an sinh xã hội mà còn dẫn đến sự bất ổn dài hạn cho thị trường bất động sản và tạo hệ lụy rủi ro kinh tế vĩ mô.

Trong dài hạn, các chuyên gia của VARS cho rằng, ngoài việc tiếp tục nghiên cứu và áp dụng các chính sách ưu đãi về đất đai, thuế và vốn vay cho các dự nhà ở xã hội, nhà ở thương mại vừa túi tiền. Nhà nước cần tiếp tục đẩy mạnh việc cải thiện hạ tầng kết nối, nhân rộng việc phát triển đô thị theo mô hình TOD - mô hình phát triển đô thị tập trung vào giao thông công cộng. Đây là xu hướng tất yếu để giải quyết bài toán về nhà ở cho người dân đô thị Việt Nam.

Theo đó, nếu các khu dân cư, thương mại, và dịch vụ được xây dựng xung quanh các trục giao thông công cộng như tàu, metro, xe buýt nhanh. Hạ tầng kết nối được cải thiện, người dân có thể đi làm, tiếp cận các tiện ích từ khoảng cách rất xa trong thời gian rất ngắn với chất lượng cuộc sống được nâng cao. Người mua nhà chắc chắn sẽ sẵn sàng di chuyển sang các khu vực vùng ven, nơi doanh nghiệp có thể phát triển các dự án có mức giá thấp hơn. Khi nguồn cung đủ lớn và phù hợp, giá nhà theo đó sẽ được điều chỉnh về mức cân bằng của cán cân cung - cầu thực.

Giá nhà ở đã tăng bình quân 2 chữ số mỗi năm trong suốt thập kỷ qua, người lao động thu nhập thấp rất khó mua được nhà tại các đô thị

Dữ liệu nghiên cứu của VARS cho thấy, giá nhà ở đã tăng trưởng bình quân 2 chữ số mỗi năm trong suốt thập kỷ qua. Đặc biệt, kể từ năm 2018 đến nay, khi chính sách liên quan đến nguồn vốn cùng các quyết định của cơ quan, ban ngành trong việc kiểm soát thị trường bất động sản khiến nguồn cung nhà ở sụt giảm nghiêm trọng trong khi nhu cầu về nhà ở không ngừng tăng, làm giá bất động sản, đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và các khu vực phát triển kinh tế trọng điểm, tăng mạnh hơn, vượt xa tốc độ tăng trưởng thu nhập của người dân. Điều này khiến việc sở hữu nhà ở từ nguồn cung nhà ở thương mại trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.

Trong bối cảnh đó, người dân có thu nhập trung bình, thu nhập thấp chỉ có thể “trông” vào nhà ở xã hội. Tuy nhiên, nhiều thành phố lớn vẫn hạn chế trong phát triển nhà ở xã hội bởi thiếu quỹ đất, vướng giải phóng mặt bằng, thủ tục hành chính rườm rà, khó thu hút chủ đầu tư.

Do đó, với người lao động thu nhập thấp, đặc biệt là công nhân, giáo viên, hoặc nhân viên văn phòng mới đi làm, việc tiết kiệm để mua một căn nhà tại khu vực đô thị đã, đang và sẽ tiếp tục trở thành một mục tiêu rất xa vời.

Trong bối cảnh tốc độ đô thị hóa tăng cao, giá bất động sản leo thang, và nguồn cung khan hiếm, khó có thể thỏa mãn nhu cầu về nhà ở của tất cả người dân, để giải quyết nhu cầu về nhà ở, người dân cần có kế hoạch tài chính rõ ràng, tận dụng các chương trình hỗ trợ và sẵn sàng linh hoạt trong việc lựa chọn nơi ở.

Agribank tích cực hỗ trợ vốn phát triển nhà ở xã hội

Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank), với trách nhiệm của một ngân hàng thương mại Nhà nước, ngân hàng ...

Tại các đô thị lớn, nhu cầu về nhà ở vừa túi tiền tăng cao nhưng không được đáp ứng

Theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), nhu cầu về nhà ở của người dân mới chỉ được đáp ứng một phần ...

Đà Nẵng: 142 căn hộ nhà ở xã hội ở Khu công nghiệp Hòa Khánh cho mở bán

Sở Xây dựng TP. Đà Nẵng có thông báo về mở bán 142 căn nhà ở xã hội sau thời gian cho thuê tối thiểu ...

Tags:

nhà ở nhà ở xã hội bất động sản thị trường bất động sản bình quân thu nhập mức thu nhập

Các tin khác

Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam: Một thập kỷ kết nối, thúc đẩy thị trường minh bạch, bền vững

Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) vừa kỷ niệm 10 năm thành lập, đánh dấu một thập kỷ nỗ lực không ngừng trong việc kiến tạo một môi trường kinh doanh bất động sản công bằng, minh bạch và cạnh tranh.

Tăng trưởng hàng lần trong thập kỷ qua, các ngân hàng Việt thiếu điều gì để lọt Top khu vực?

Trong những năm qua, hệ thống ngân hàng Việt Nam đã đạt được tốc độ tăng trưởng ấn tượng với nhiều nhà băng bắt đầu ghi dấu trên bản đồ xếp hạng ngân hàng toàn cầu. Tuy nhiên, ngân hàng Việt vẫn đứng trước bài toán hóc búa về chiến lược kinh doanh dài hạn. Trong bối cảnh đó, mô hình hệ sinh thái được xem không chỉ là cơ hội, mà còn là hướng đi tất yếu để họ có thể bứt phá, nâng tầm vị thế trong kỷ nguyên số.

Bán nhà ở xã hội giá từ 540 triệu đồng/căn ở nơi đông công nhân nhất Đà Nẵng

Trong bối cảnh giá bất động sản đô thị tiếp tục xu hướng tăng, việc tìm kiếm nhà ở phù hợp với khả năng tài chính là một thách thức đối với nhiều người, đặc biệt là người lao động tại các khu công nghiệp. Tại Đà Nẵng, dự án nhà ở xã hội Bàu Tràm Lakeside tại quận Liên Chiểu được xem là một nỗ lực nhằm giải quyết phần nào nhu cầu này cho lực lượng công nhân đông đảo trong khu vực. Dự án sắp mở bán 250 căn hộ với mức giá phù hợp, hứa hẹn mang đến cơ hội an cư thiết thực cho người lao động.

Sau “ông lớn” Techcombank Sinh lời tự động, nhiều nhà băng ồ ạt chạy theo xu hướng mới này

Techcombank Sinh Lời Tự Động vừa ra mắt phiên bản 2.0, nâng trải nghiệm khách hàng lên tầm cao mới, tiếp tục khẳng định vị trí dẫn đầu trong xu hướng phát triển giải pháp sinh lời mà nhiều ngân hàng đã gia nhập cuộc đua sau khi Techcombank cho ra đời phiên bản Sinh Lời Tự Động tự đầu tiên cách đây hơn 1 năm.

Tiên phong dẫn dắt sinh lời tự động, Techcombank hút hơn 2,6 triệu khách hàng

Sau hơn 1 năm tiên phong mở ra kỉ nguyên sinh lời tự động, tối ưu dòng tiền nhàn rỗi cho khách hàng, Techcombank đã tối ưu hóa dòng tiền và trải nghiệm cho hơn 2,6 triệu khách hàng và mở ra kỷ nguyên sinh lời tự động cho hơn 15,4 triệu người dùng. Không chỉ vậy, Ngân hàng liên tục cập nhật các phiên bản Sinh Lời Tự Động thế hệ mới với nhiều ưu đãi “khủng” và lợi ích vượt trội cho khách hàng.

Techcombank 3 năm liên tiếp đạt chứng nhận “Nơi làm việc xuất sắc” bởi Great Place To Work

Great Place To Work® - Tổ chức toàn cầu về văn hóa nơi làm việc, vừa chính thức công bố Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (Techcombank) là ngân hàng duy nhất tại Việt Nam đạt chứng nhận toàn cầu “Nơi làm việc xuất sắc”. Đây là năm thứ ba liên tiếp Techcombank nhận danh hiệu này, với kết quả khảo sát qua các năm đều đạt tỷ lệ trên 90% và cao hơn nhiều so với mức trung bình của thế giới năm 2024 là 59% (dựa trên nghiên cứu Great Place to Work® 2021 Global Employee Engagement Study).

Techcombank ưu đãi lớn cho khách hàng chuyển tiền Quốc tế nhân dịp năm mới

Không chỉ nhân 3 ưu đãi cho khách hàng chuyển tiền quốc tế nhân dịp đầu năm mới, Techcombank cũng vừa chính thức triển khai tính năng chuyển tiền quốc tế trên ứng dụng Techcombank Mobile để gia tăng tiện ích và tối ưu hóa trải nghiệm cho khách hàng.

Chuyển đổi xanh cho thị trường bất động sản Việt Nam - xu hướng tất yếu để phát triển bền vững

Ngày 19/2, dưới sự chỉ đạo của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam (Reatimes) và Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam (VIRES) phối hợp tổ chức Lễ Vinh danh thương hiệu Bất động sản dẫn đầu năm 2024 - 2025 trong khuôn khổ Diễn đàn Bất động sản Mùa Xuân lần thứ V; đồng thời công bố và triển khai đề án “Chuyển đổi xanh cho thị trường bất động sản Việt Nam”.

"Kỷ nguyên mới" của thị trường bất động sản: Thích ứng để bứt phá, phát triển bền vững

Tại Diễn đàn Bất động sản Mùa Xuân lần thứ V, các chuyên gia và doanh nghiệp cùng nhau phân tích thực trạng, xu hướng thị trường trong "kỷ nguyên mới". Thị trường bất động sản Việt Nam năm 2025 đối diện nhiều cơ hội tăng trưởng, song vẫn còn không ít thách thức về pháp lý, vốn và biến động kinh tế vĩ mô đòi hỏi doanh nghiệp phải thích ứng linh hoạt để phát triển bền vững.

Có bao nhiêu tiền tích lũy thì suy nghĩ đến việc mua nhà?

Mua nhà là một trong những quyết định lớn nhất trong cuộc đời của mỗi người, đặc biệt là đối với người trẻ. Với tình hình giá bất động sản tăng cao và lãi suất không ngừng thay đổi, câu hỏi đặt ra là: khi nào là thời điểm thích hợp để mua nhà? Có bao nhiêu tiền tích lũy thì có thể mua? Và vay bao nhiêu là hợp lý?

Xu hướng đầu tư bất động sản dịch chuyển ra khu vực ngoài trung tâm sẽ ngày càng được định hình rõ nét

Đây là nhận định của các chuyên gia Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS). Theo đó, thời gian gần đây, giá bất động sản tại khu vực trung tâm tăng mạnh, hiện chỉ phù hợp với các nhà đầu tư có tiềm lực tài chính mạnh, nhu cầu tích lũy tài sản trong dài hạn. Trong khi giá bất động sản tại một số khu vực có quy hoạch tốt, hạ tầng phát triển có biên độ tăng giá lớn trong tương lai.

Masterise Homes ra mắt SOLA - Đảo Ánh Dương - bán đảo villa vườn giữa tâm điểm kết nối trung tâm Sài Gòn

Masterise Homes chính thức ra mắt dự án SOLA - Đảo Ánh Dương - phân khu bán đảo villa vườn duy nhất tại trung tâm mới The Global City - khu đô thị biểu tượng đầu tiên tại Việt Nam được thiết kế bởi Foster+Partners.

Sau thành công với Masan, Vingroup, Techcombank tiếp tục mở rộng hệ sinh thái

Bước vào kỷ nguyên vươn mình với vai trò của kinh tế tư nhân đang được công nhận và trở thành động lực chính của nền kinh tế, ngày càng có nhiều doanh nghiệp hội tụ lại thành các liên kết mới hơn, rộng hơn và năng động hơn, tạo thành các hệ sinh thái lớn mạnh. Trong số đó, Techcombank và hệ sinh thái được đánh giá là đa dạng, hiệu quả, toàn diện nhờ đầu tư mạnh vào công nghệ, dữ liệu và liên tục mở rộng.

SHB chốt quyền trả cổ tức, “phát lộc” đầu năm tới cổ đông

Ngân hàng Sài Gòn - Hà Nội (SHB) vừa thông báo về ngày chốt danh sách cổ đông để chi trả cổ tức năm 2023 bằng cổ phiếu với tỷ lệ 11%. Sau khi hoàn tất, vốn điều lệ của SHB sẽ tăng lên 40.658 tỷ đồng, tiếp tục khẳng định vị thế TOP 5 ngân hàng tư nhân lớn nhất hệ thống. Việc liên tục tăng vốn điều lệ có ý nghĩa quan trọng nhằm nâng cao năng lực tài chính của ngân hàng, tăng khả năng cạnh tranh của SHB trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế và đặc biệt đáp ứng các lợi ích kỳ vọng của cổ đông.

Sắp diễn ra Diễn đàn “Thị trường bất động sản vươn mình trong kỷ nguyên mới”

Ngày 19/2 sẽ diễn ra Diễn đàn Bất động sản Mùa Xuân lần thứ V, bàn về động lực và triển vọng vươn mình của thị trường bất động sản trong kỷ nguyên mới. Sự kiện còn vinh danh các thương hiệu bất động sản dẫn đầu năm 2024-2025, ghi nhận những đóng góp xuất sắc vào sự phát triển của ngành.

SHB dành một tỷ đồng quà tặng cho khách hàng bổ sung, cập nhật thông tin sinh trắc học

Từ nay đến hết 30/4/2025, Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB) triển khai chương trình khuyến mãi “Sinh trắc ngay - Quà trao tay” với tổng giá trị quà tặng lên đến 1 tỷ đồng nhằm tiếp tục khuyến khích khách hàng bổ sung thông tin sinh trắc học để không bị gián đoạn giao dịch sau khi Thông tư 17 và 18 của Ngân hàng Nhà nước chính thức có hiệu lực.

Động lực phát triển kinh tế từ những công ty bảo hiểm nhân thọ “made in Vietnam”

Việc đẩy mạnh vai trò của các công ty BHNT nội địa không chỉ giúp khai thác được tiềm năng của thị trường mà còn mang lại nhiều lợi ích kinh tế - xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Trước và sau Tết Ất Tỵ, nhà đầu tư bất động sản đổ về đâu, tập trung phân khúc nào?

Dữ liệu của Batdongsan.com.vn, sau Tết Nguyên đán, tại Hà Nội nhu cầu tìm kiếm của người mua tập trung vào chung cư về phía Tây ở các quận Nam Từ Liêm, Hà Đông; đất nền khu vực ngoại ô (quận Long Biên, Hoài Đức, Hà Đông,…); và nhà riêng ở các quận đông dân gồm Đống Đa, Hoàng Mai, Long Biên. Trong khi đó, tại TP. HCM, phần lớn lượng quan tâm đất nền tập trung ở Quận 9. Người có nhu cầu mua chung cư chủ yếu tìm kiếm căn hộ ở Quận 2, Quận 7. Còn đối với nhà riêng, Bình Thạnh, Gò Vấp là các quận thu hút mức độ quan tâm nhiều hơn cả.

Người lao động cần lưu ý gì để tránh sập bẫy đặt phòng khách sạn, resort ảo trên mạng?

Gần đây, các vụ việc lừa đảo đặt phòng khách sạn, homestay liên tiếp xảy ra, nhất là thời điểm sau dịp Tết Nguyên đán khi nhu cầu du xuân, du lịch của người dân tăng cao. Tình trạng lừa đảo diễn biến phức tạp, gây ra thiệt hại không nhỏ về tài sản cho các nạn nhân.

Cơ hội nào cho các công ty bảo hiểm nhân thọ “made in Vietnam”?