Khó khăn nào trong đầu tư nhà ở xã hội tại Việt Nam?

Khó khăn nào trong đầu tư nhà ở xã hội tại Việt Nam.

Theo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, trình Thủ tướng trong tháng 3/2023, Bộ Xây dựng đang khẩn trương hoàn thiện Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030".

Trước đó, đề án do Bộ Xây dựng đưa ra đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, tổng số căn hộ nhà ở xã hội, nhà ở công nhân các địa phương hoàn thành là hơn 1,4 triệu căn hộ.

Một đơn vị nghiên cứu đã chỉ ra, nhà ở xã hội là sản phẩm nhà ở giá phải chăng với đặc thù được sự hỗ trợ phát triển bởi Nhà nước. Tuy nhiên, cũng giống như nhiều thị trường khác, các doanh nghiệp Việt Nam đang gặp khó khăn khi đứng trước bài toán đầu tư nhà ở xã hội, giải quyết tình trạng thiếu hụt nguồn cung nhà ở bình dân.

Các chuyên gia này cho rằng, việc tiếp cận gói 120.000 tỷ đồng đòi hỏi rất nhiều thủ tục pháp lý phức tạp. Biên lợi nhuận phát triển nhà ở xã hội khá thấp, chỉ khoảng 10% do giá bán các dự án đã được cố định từ trước trong khi chi phí bán hàng, chi phí vật liệu xây dựng ngày càng tăng cao.

Bên cạnh đó, những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội hiện tại chưa đủ hấp dẫn, rất khó để đại bộ phận các chủ đầu tư trên thị trường tạo ra lợi nhuận từ dòng sản phẩm này.

Khi so sánh lợi nhuận 10%/năm khi đầu tư vào nhà ở xã hội với những rủi ro trong quá trình phát triển dự án, các doanh nghiệp có thể dễ dàng thu được 9,5%/năm từ việc gửi tiền ngân hàng. Vì vậy, đứng trước bài toán lợi nhuận, khối tư nhân vẫn chưa chú trọng đến thị trường này.

Chuyên gia khuyến nghị, Chính phủ cần khuyến khích khối tư nhân tham gia nhiều hơn vào phát triển nhà ở xã hội. Nhiều nhà đầu tư quốc tế cũng có hứng thú với phân khúc này, nhưng chưa có quy định đầy đủ nào về điều kiện để xây dựng các dự án nhà ở xã hội đối với các chủ đầu tư quốc tế.

Nếu Việt Nam có một chiến lược rõ ràng và xuyên suốt được chỉ đạo và đảm bảo bởi Chính phủ, nhà ở xã hội sẽ thu hút được sự quan tâm của các nhà đầu tư quốc tế bởi chỉ những dự án quy mô lớn mới có thể thu hút khối tư nhân về mặt lợi nhuận trong khi các dự án hiện nay tại Việt Nam vẫn đang được thực hiện một cách rời rạc.

Ngoài ra, chính sách hiện cũng đang giới hạn các đối tượng được mua nhà xã hội khá hẹp, khi chỉ có một số đối tượng như công nhân hoặc công nhân viên chức, người thu nhập thấp. Lãi suất hỗ trợ cho vay mua nhà ở xã hội đang là 8,2%, chưa thật sự phù hợp với thu nhập của công nhân, người có thu nhập thấp.

Do vậy, đơn vị nghiên cứu đề nghị nên mở rộng các đối tượng ra với những đối tượng đáp ứng được các yêu cầu cụ thể, ví dụ như chưa có nhà ở, có thu nhập ở mức thấp hoặc mức độ tương đối. Đó cũng là giải pháp để thị trường nhà ở xã hội phát triển tốt hơn.