Vì sao Samsung, LG, Foxconn... ưa thích vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc?

Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc hiện có 86 khu công nghiệp đã thành lập với tổng diện tích đất gần 26.600ha.

Theo thống kê, hiện Bắc Ninh và Hải Phòng là 2 tỉnh có nguồn cung cao nhất thị trường phía Bắc. Trong đó, Bắc Ninh là tỉnh có số KCN đang hoạt động nhiều nhất miền Bắc với 15 KCN. Hải Phòng là địa phương có tổng diện tích khu công nghiệp lớn nhất khu vực phía Bắc với 14 KCN và cụm công nghiệp (CCN) đã được xây dựng và hình thành.

Phía Bắc đã thu hút nhiều công ty sản xuất điện tử nổi tiếng như Panasonic (1991), LG Display (1995), Canon (2001), Foxconn (2007), Samsung (2008), Fuji Xerox (2013) và gần đây là các tập đoàn như Goertek và Jinko Solar.

Sự xuất hiện của những “đại bàng” này kéo theo làn sóng di cư của các công ty vệ tinh và chuỗi cung ứng đến Việt Nam.

Theo báo cáo của đơn vị nghiên cứu thị trường, năm 2022, tổng số nhà cung cấp của doanh nghiệp Việt Nam bao gồm cả cấp 1 và cấp 2 cho Samsung là 250, trong đó doanh nghiệp cấp 1 là 52. Đây là sự gia tăng lớn so với 4 doanh nghiệp cấp vào năm 2014.

Lý giải về việc sức hút vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, nghiên cứu của Công ty TNHH Chứng khoán ACB (ACBS) chỉ ra rằng, về vị trí, phía Bắc nằm sát với thị trường tiêu thụ và sản xuất lớn nhất thế giới là Trung Quốc.

Ngoài ra, phía Bắc Việt Nam giáp với Thượng Hải, Hồng Kông, Thâm Quyến, Phúc Kiến và Quảng Đông (Trung Quốc), nơi đặt trụ sở của các tập đoàn sản xuất, hóa sinh, thương mại và công nghệ điện tử khổng lồ chiếm hơn 30% GDP của Trung Quốc. Còn có, Đài Loan (Trung Quốc) nơi đóng góp 63% nguồn cung vật liệu bán dẫn và sản xuất 73% chip bán dẫn thế giới.

Bên cạnh đó, phía Bắc gần Hàn Quốc, Nhật Bản, hai trong số những quốc gia đầu tư lớn nhất vào Việt Nam.

Về đường bộ, hiện nay, phía Bắc có 12 tuyến cao tốc với tổng chiều dài 896km, trong đó cao tốc Vân Đồn – Móng Cái (80km) kết nối với 3 cửa khẩu và 3 cảng hàng không quốc tế. Theo quy hoạch vào năm 2030, phía Bắc sẽ có 14 đường cao tốc có tổng chiều dài 2.300km.

Đặc biệt, phía Bắc sở hữu đường bộ và đường sắt nối thẳng tới Thẩm Quyến nơi được mệnh danh là “thung lũng silicon” của Trung Quốc. Tổng khối lượng hàng hóa vận chuyển đường bộ phía Bắc cao gấp đôi phía Nam. Trong khi đó vùng kinh tế trọng điểm phía Nam có lợi thế cạnh tranh về vận tải đường biển.

Lợi thế về đường hàng không, khu vực phía Bắc có 7 sân bay là Nội Bài, Vân Đồn, Cát Bi, Thọ Xuân, Vinh, Điện Biên và Đồng Hới. Trong đó, sân bay quốc tế Nội Bài có nhà ga hàng hóa công suất 403.000 tấn hàng hóa/năm với 66 hãng hàng không khai thác (so với sân bay Changi của Singapore có 99 hãng hàng không khai thác).

Năm 2021, sản lượng hàng hóa vận chuyển qua sân bay nội Bài là 0,7 triệu tấn, gấp 3 lần so với mức 0,2 triệu tấn của sân bay Tân Sơn Nhất. Do đặc thù sản phẩm, các tập đoàn sản xuất sản phẩm/thiết bị công nghệ thường chọn vận chuyển bằng đường bộ hoặc đường hàng không thay vì đường biển.

ACBS còn chỉ ra, một lợi thế khác ở vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc là quá trình giải phóng mặt bằng ít khó khăn khăn hơn so với phía Nam, do nông dân hợp tác hơn và sẵn sàng trở thành công nhân hơn. Đất trồng lúa ở miền Bắc cũng tập trung hơn trong khi miền Nam nằm rải rác. Mật độ dân số ở phía Bắc cũng cao hơn.

Một yếu tố quan trọng nữa là giá thuê đất phía Bắc cũng thấp hơn phía Nam. Tính đến cuối năm 2022, giá cho thuê trung bình tại vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc là 111 USD/m2/thời hạn thuê còn lại, phía Nam là 126 USD/m2/thời hạn thuê còn lại.