Doanh nghiệp bất động sản và những băn khoăn liên quan đến vấn đề bảng giá đất

Ngày 10/1, dưới sự chỉ đạo của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNERA) Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam phối hợp cùng Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam tổ chức hội thảo: “Áp dụng bảng giá đất theo Luật Đất đai 2024: Những vấn đề đặt ra và giải pháp phát triển bền vững thị trường bất động sản Việt Nam”.

Tại Hội thảo, các chuyên gia đã tập trung thảo luận các vấn đề về tài chính đất đai và các nguyên tắc định giá đất đảm bảo hài hòa giữa lợi ích của nhà nước, người dân sử dụng đất và nhà đầu tư.

Theo thống kê của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, tính đến 2/1/2025, đã có 25 địa phương đã ban hành bảng giá đất mới, áp dụng đến hết năm 2025.

Tuy nhiên, tại nhiều địa phương, bBăn khoăn, lo lắng, áp lực tài chính đè nặng là thực tế mà nhiều người dân, doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng đất đang trải qua khi giá đất sau điều chỉnh tăng cao. Bảng giá đất điều chỉnh dự báo sẽ tiếp tục tác động mạnh, trực tiếp đến nhiều đối tượng và gián tiếp đến môi trường đầu tư của các địa phương, thị trường bất động sản cũng như nền kinh tế.ảng giá đất điều chỉnh đã tạo phản ứng dư luận lớn khi có mức tăng đột biến so với bảng giá đất cũ. Đơn cử như Bảng giá đất điều chỉnh của TP.HCM có hiệu lực từ 31/10/2024, tăng khoảng 4-38 lần, mức cao nhất là 687,2 triệu đồng/m².

Tương tự, tại Hà Nội, giá đất trong bảng giá theo quyết định điều chỉnh ban hành mới đây đã tăng từ 2-6 lần so với bảng giá cũ áp dụng từ năm 2025. Trong đó, mức giá cao nhất là 695,3 triệu đồng/m². Bảng giá đất sau điều chỉnh của Bắc Giang cũng ghi nhận mức cao nhất là 120 triệu đồng/m², tăng khoảng 2,4 lần so với bảng giá cũ.

Vướng mắc liên quan đến xác định giá đất

Tại Hội thảo, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu Xây dựng Việt Nam, Chủ tịch GP.Invest cho biết: “Một trong những hạn chế lớn hiện nay là vấn đề định giá đất. Đây là vấn đề đang gây ra ách tắc rất lớn. Hiện nay chúng tôi có 1 dự án đã có quyết định giao đất cách đây 9 tháng, đến nay vẫn chưa định được giá đất. Có dự án của doanh nghiệp khác còn 2 năm chưa định giá đất, thậm chí có dự án nhà xây xong vẫn chưa định được giá đất. Điều này đang gây ra rất nhiều bức xúc”.

Bên cạnh đó, một quy định khác cũng đang gây ra nhiều khó khăn đó là định giá đất dựa vào tài sản đấu giá gần nhất. Theo ông Hiệp, lấy tài sản đấu giá gần nhất để so sánh với một dự án là không phù hợp. Việc doanh nghiệp triển khai một dự án 50ha khác với đấu giá một lô đất 200ha bởi mức đầu tư cho một dự án đồng bộ, hoàn thiện là rất lớn.

Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu Xây dựng Việt Nam, Chủ tịch GP.Invest.

Trong cách tính giá đất hiện nay, chúng ta chưa xét đến lợi ích của doanh nghiệp nói chung, doanh nghiệp sử dụng thuê đất và doanh nghiệp bất động sản nói riêng. Các doanh nghiệp đều bị ảnh hưởng khi giá đất tăng cao.

Vì vậy, “Bộ Tài nguyên và Môi trường cần hướng dẫn cụ thể hơn cho các địa phương trong việc xác định giá đất, đặc biệt là cách tính giá dựa trên phương pháp thặng dư” - ông Hiệp nhấn mạnh.

Trong khi đó, đại diện Tập đoàn Tuta chia sẻ vướng mắc liên quan đến xác định giá đất cho các dự án được giao đất theo nhiều đợt.

Thứ nhất, mặc dù nghị định có hướng dẫn nhưng nội dung chưa đủ cụ thể, gây khó khăn trong việc thực thi.

Thứ hai, các cơ quan chức năng tỏ ra e ngại rằng việc giao đất theo nhiều đợt có thể dẫn đến sự chênh lệch lớn về giá đất giữa các đợt, từ đó liên quan đến trách nhiệm của họ trong quá trình xác định tiền sử dụng đất.

Do đó, Tập đoàn Tuta đề nghị Hội thảo và Hiệp hội Bất động sản Việt Nam kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng các bộ, ngành liên quan ban hành hướng dẫn cụ thể hơn về việc xác định giá đất cho các dự án được giao đất theo nhiều đợt để giúp các doanh nghiệp thuận lợi hơn trong việc thực hiện dự án.

Kiến nghị doanh nghiệp được tham gia phản biện về giá đất trước khi nộp tiền sử dụng đất

Tại Hội thảo, ông Nguyễn Đức Cây - Chủ tịch Contrexim cũng chia sẻ quan điểm về một số vấn đề tồn tại của thị trường liên quan đến câu chuyện giá đất.

Thứ nhất, nếu không có giải pháp điều tiết giá bất động sản, mà để “nhảy múa” như hiện nay thì người dân biết bao giờ mới có nhà ở.

Thứ hai, việc giá đất đẩy lên cao sẽ ảnh hưởng đến thu hút đầu tư tại Việt Nam. Hiện nay, giá bất động sản tăng đột biến. Câu hỏi đặt ra là, với giá đất quá cao như hiện tại thì liệu còn doanh nghiệp, nhà đầu tư thương mại, dịch vụ quốc tế nào còn dám đến đầu tư tại Việt Nam?

Thứ ba, liên quan đến định giá đất, ai sẽ giám sát công ty định giá, tư vấn đất? Liệu có đảm bảo rằng họ không lợi ích nhóm? Vì sao có những dự án 6-7 năm mới xong được việc định giá đất?

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Đức Cây cũng kiến nghị, doanh nghiệp phải được tham gia phản biện, công khai, minh bạch về giá đất trước khi nộp tiền sử dụng đất.

Cần phát huy vai trò bao trùm của đất thương mại dịch vụ

Theo bà Vũ Lan Anh, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn CEO, Luật Đất đai 2024 quy định giá đất để tính thuế sử dụng đất là giá đất trong Bảng giá đất. Các quy định hiện hành không quy định về tính giá đất thương mại, dịch vụ trên cơ sở giá đất ở cùng khu vực.

Tuy nhiên, thực tế, cho đến nay các địa phương thường thu tiền thuê đất trả tiền một lần trong suốt vòng đời dự án bằng khoảng 70% tiền sử dụng đất ở.

Theo đánh giá của doanh nghiệp, tỷ lệ này không có căn cứ khoa học và rất cao, dẫn tới giá đất thương mại, dịch vụ cao, giá thành bất động sản cao, không khuyến khích các nhà đầu tư đầu tư vào dự án du lịch, nghỉ dưỡng trên đất thương mại, dịch vụ.

Bà Vũ Lan Anh, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn CEO.

Vì vậy, khi xác định giá đất thương mại, dịch vụ trong Bảng giá đất, các địa phương cần xác định, tính toán khoa học theo các nguyên tắc “thị trường”, “hài hòa lợi ích” để giá đất thương mại, dịch vụ bằng khoảng 20% đến 40% so với giá đất ở. Đề xuất này xuất phát từ một số lý do như sau:

Thứ nhất, cơ cấu sử dụng đất kinh doanh theo quy hoạch chi tiết 1/500 được duyệt của dự án khu đô thị và khu du lịch, nghỉ dưỡng đều rơi vào khoảng 40% tổng diện tích dự án. Trong khi chủ đầu tư dự án khu đô thị sau khi hoàn thành việc đầu tư, xây dựng sẽ bàn giao 60% diện tích đất còn lại nằm ở phần hạ tầng kỹ thuật cho nhà nước quản lý, vận hành; khu chung cư sẽ do ban quản trị do cư dân bầu để quản lý, vận hành; thì chủ đầu tư dự án khu du lịch nghỉ dưỡng phải đầu tư toàn bộ và chịu chi phí quản lý, vận hành hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội trong suốt vòng đời dự án. Vì thế, giá đất của đất thương mại, dịch vụ chỉ nên tối đa bằng 40% giá đất ở là có căn cứ khoa học. Hơn nữa, vai trò của đất thương mại, dịch vụ thực tế còn bao trùm hơn như đề cập tại văn bản này, vậy nên cần khuyến khích hơn nữa để thực ra là nuôi dưỡng nguồn thu bền vững, lâu dài.

Thứ hai, vai trò bao trùm của đất thương mại dịch vụ, nhất là đất phát triển các khu du lịch, nghỉ dưỡng - hạ tầng lưu trú cho ngành kinh tế mũi nhọn du lịch.

Để phát huy những lợi ích nêu trên của đất thương mại, dịch vụ việc xác định giá đất thương mại, dịch vụ theo hướng hài hòa, kiến tạo phát triển cần được đặc biệt quan tâm, là giải pháp đột phá để tạo động lực, nâng cao hiệu quả sử dụng đất thương mại, dịch vụ trong Kỷ nguyên mới.

Có thể thấy, băn khoăn, lo lắng, áp lực tài chính đè nặng là thực tế mà nhiều doanh nghiệp có nhu cầu sử dụng đất đang trải qua khi giá đất sau điều chỉnh tăng cao. Bảng giá đất điều chỉnh dự báo sẽ tiếp tục tác động mạnh, trực tiếp đến nhiều đối tượng và gián tiếp đến môi trường đầu tư của các địa phương, thị trường bất động sản cũng như nền kinh tế.

Tuy nhiên, GS.TS. Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cũng khẳng định, hài hòa lợi ích là vấn đề trọng tâm trong việc xác định giá đất. Khi xây dựng bảng giá, phải lấy ý kiến của người dân, doanh nghiệp một cách rộng rãi và ban hành bảng giá đất cũng phải công khai, minh bạch.

Những ý kiến đóng góp, quan điểm từ các doanh nghiệp, nhà đầu tư sẽ được Hiệp hội Bất động sản Việt Nam tổng hợp để gửi tới Chính phủ, Quốc hội, Bộ ngành sớm giải quyết vướng mắc, góp phần xây dựng và phát triển thị trường bất động sản bền vững hơn.

Video: Ông Bùi Văn Doanh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam nói về tác động của bảng giá đất mới.

Xử lý nghiêm, cứng rắn các đối tượng lợi dụng đấu giá đất để thổi giá, hưởng lợi Đây là ý kiến của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy về vấn đề đấu giá đất. Theo đó, Bộ ...

Dùng chiêu trò nâng giá để "phá" buổi đấu giá đất tại Sóc Sơn, 5 đối tượng bị Công an tạm giữ Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Hà Nội vừa tạm giữ 5 đối tượng liên quan đến vụ việc đấu giá ...

Hà Nội điều chỉnh giá đất theo chiều sâu thửa đất Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội vừa ban hành Quyết định số 71/2024/QĐ-UBND về việc sửa đổi, bổ sung một số nội ...