Gia tăng lừa đảo thanh toán trực tuyến cuối năm, người lao động cần làm gì để bảo vệ tài chính cá nhân?

Lừa đảo mua sắm, thanh toán trực tuyến dịp cận Tết

Theo Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông), lợi dụng tâm lý “săn sale” (săn mã giảm giá, ưu đãi), các đối tượng xấu sẽ chủ động tiếp cận nạn nhân qua các email, tin nhắn khuyến mãi giả mạo từ các sàn thương mại điện tử quen thuộc như Shopee, Lazada, Tiki. Ngoài ra, lợi dụng tính năng phân tích thói quen người dùng của các nền tảng mạng xã hội, đối tượng tạo các trang Fanpage giả mạo hoặc website giả mạo giống hệt với trang chính thống của các thương hiệu lớn để tiếp cận nạn nhân qua quảng cáo về những sản phẩm mà nạn nhân đang quan tâm, từ đó dẫn dụ nạn nhân thanh toán đặt mua với mức chiết khấu cao nhằm chiếm đoạt tài sản của nạn nhân.

Ngoài ra, tập đoàn Meta cũng đã đưa ra cảnh báo đối với chiêu trò lừa đảo mua sắm trực tuyến trên các mạng xã hội như Threads, X, Facebook và các diễn đàn trực tuyến như Quora. Cụ thể, đối tượng thường đưa ra các chương trình ưu đãi bằng cách sử dụng trái phép các video trên Internet, lồng tiếng bằng công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) mô tả sản phẩm và khuyến cáo số lượng có hạn. Khi phản hồi, người dùng được dẫn đến các trang web (gồm cả những trang tạo bằng dịch vụ Shopify) để mua hàng và thanh toán, nhưng sẽ không nhận được sản phẩm.

Lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng có xu hướng gia tăng vào dịp cuối năm.

Các chương trình khuyến mãi và giảm giá cũng được đối tượng lừa đảo đăng trên nhiều nền tảng như Telegram, Facebook và Pinterest, dẫn người dùng đến các trang web giả mạo mạng xã hội và yêu cầu thực hiện khảo sát về giới tính, tuổi, thu nhập, tình trạng công việc và mức độ quan tâm đến tiền mã hóa để tham gia rút thăm trúng thưởng. Những trang này còn hiển thị các bình luận giả của người dùng trước đó, khẳng định đã thắng giải “mặc dù nghĩ rằng đó là lừa đảo”.

Nhận diện một số thủ đoạn lừa đảo trong thanh toán trực tuyến

Theo Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an, tội phạm công nghệ cao đã triệt để sử dụng những sơ hở trong quá trình thanh toán số của ứng dụng mua sắm trực tuyến, sự bất cẩn của người dân để lừa đảo chiếm đoạt tài sản với các thủ đoạn phổ biến như:

- Lừa đảo qua lệnh chuyển khoản giả: Đối tượng giả làm khách đặt mua hàng qua mạng, đồng thời chụp màn hình điện thoại về thông tin chuyển khoản số tiền phải thanh toán cho bên bán thành công qua Internet Banking. Người bán tưởng thông tin chuyển khoản số tiền là thật nên nhờ dịch vụ giao nhận chuyển hàng cho khách. Khi người vận chuyển lấy hàng đi rồi, tài khoản ngân hàng của người bán chưa nhận được tiền nên gọi cho khách hàng thì sẽ được trấn an là do ngân hàng bị lỗi mạng nên tiền chưa tới. Lúc này, phía dịch vụ vận chuyển giao hàng xong nên bên bán không thể lấy lại hàng được.

- Lợi dụng các khách hàng đang sử dụng ví điện tử như Zalo, MoMo, Payoo... có đăng tải câu hỏi lên website của nhà cung cấp. Khi đó đối tượng lừa đảo sẽ mạo danh là nhân viên của nhà cung cấp dịch vụ để liên hệ khách hàng và hỏi về vướng mắc khi sử dụng. Sau đó, đối tượng yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin bảo mật dịch vụ ngân hàng điện tử như là 1 bước yêu cầu để khắc phục lỗi rồi lợi dụng thông tin này thực hiện giao dịch gian lận.

- Đối với khách hàng là chủ đơn vị bán hàng trực tuyến, đối tượng sẽ giả mạo đang ở nước ngoài cần mua hàng hóa dịch vụ, trực tuyến cho người thân. Sau đó, yêu cầu thanh toán bằng cách chuyển tiền qua dịch vụ chuyển tiền (Moneygram, Western union...), rồi gửi người bán tin nhắn có đường dẫn truy cập vào webiste giả mạo. Khi chủ cửa hàng truy cập vào sẽ được yêu cầu cung cấp thông tin bảo mật ngân hàng điện tử, đối tượng sẽ lợi dụng rồi thực hiện giao dịch gian lận.

Ngoài ra, còn nhiều thủ đoạn tinh vi khác như chiêu thức chuyển khoản nhầm hay gửi quà từ nước ngoài về...

Chủ động các biện pháp bảo vệ tài chính cá nhân

Trước tình hình lừa đảo trên không gian mạng có xu hướng gia tăng vào dịp cuối năm, Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân nên thận trọng khi thực hiện giao dịch thanh toán qua hình thức trực tuyến.

Người tiêu dùng chỉ nên mua hàng tại những website đã đăng ký hoặc thông báo với Bộ Công Thương. Các website phải cung cấp đầy đủ các thông tin như: thông tin về chủ sở hữu website, chính sách thanh toán, bảo mật thông tin cá nhân người tiêu dùng…

Nếu mua hàng qua các mạng xã hội, tuyệt đối không tiết lộ tên đăng nhập (username), mật khẩu truy cập, mã PIN của bất kỳ dịch vụ ngân hàng điện tử, mã OTP, mã kích hoạt dịch vụ cho bất cứ ai qua bất kỳ kênh nào như điện thoại, email, mạng xã hội, ứng dụng, website, đường dẫn lạ…

Người dân cũng cần xác minh danh tính đối tượng, tìm hiểu độ uy tín của người bán và chất lượng sản phẩm trước khi mua hàng, không chuyển tiền đặt cọc trước để tránh bị chiếm đoạt tài sản. Nâng cao cảnh giác với những tài sản, món quà không rõ nguồn gốc có thể nhận được một cách dễ dàng, những lợi nhuận nhận được mà không tốn sức lao động.

Đặc biệt, không chuyển tiền, nạp tiền vào số điện thoại do người khác chỉ định để làm thủ tục nhận thưởng/khuyến mại của ngân hàng. Đồng thời xác minh kỹ các thông tin tiếp nhận từ mạng xã hội và các cuộc gọi không rõ danh tính, không nên truy cập bất kỳ liên kết hoặc tệp đính kèm nào nhận được từ những nguồn không rõ ràng.

Bên cạnh đó, trước khi tải xuống ứng dụng di động nào từ Google Play, Apple Store, người dùng phải kiểm tra xem ai, tổ chức nào là người tạo ứng dụng. Một cách an toàn và dễ dàng khác để tải xuống ứng dụng ngân hàng gốc là truy cập website chính thức của ngân hàng và nhận liên kết tải xuống từ đó.

Người dân lưu ý, thường xuyên thay đổi mật khẩu đăng nhập tài khoản Internet banking, Smartbanking… và đặt mật khẩu các dịch vụ ngân hàng điện tử khó đoán, tính bảo mật cao (tránh đặt ngày sinh, tên người thân, số điện thoại…). Đồng thời, không lưu tự động thông tin đăng nhập ngân hàng điện tử trên bất cứ máy tính và trình duyệt web nào.

Trường hợp xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ lừa đảo, người dân cần báo ngay cho cơ quan Công an gần nhất để được hướng dẫn xử lý.

Nhiều chiêu trò bán vé máy bay Tết 2025 giá rẻ để lừa đảo người lao động, chuyên gia khuyến cáo gì? Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) khuyến cáo người dân khi có nhu cầu đặt mua vé máy bay, vé ...

Dịp cận Tết, người lao động cảnh giác với chiêu trò lừa đảo mua hàng, nhận quà trúng thưởng qua mạng Nhu cầu tiêu dùng của người dân tăng cao vào dịp cuối năm và Tết Nguyên đán. Lợi dụng điều này, nhiều đối tượng đăng ...

Lời cảnh tỉnh từ vụ lừa đảo của Tiktoker Mr Pips và các hoạt động đầu tư trực tuyến Vụ việc Phó Đức Nam (còn gọi TikToker Mr Pips) dụ dỗ tham gia hoạt động đầu tư trực tuyến, lừa đảo hơn 5.200 tỷ ...