Quản lý dạy thêm, học thêm: Giáo viên “loay hoay” vì thiếu mã ngành

Điều này không chỉ gây khó khăn về mặt pháp lý, mà còn khiến nhiều giáo viên rơi vào thế bế tắc trong việc hợp pháp hóa hoạt động giảng dạy. Theo quy định của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, mã ngành liên quan đến giáo dục ngoài nhà trường là 8559 – Giáo dục khác chưa được phân vào đâu.

Việc thiếu mã ngành phù hợp đã tạo ra rào cản lớn đối với giáo viên dạy thêm, đẩy họ vào tình thế vi phạm pháp luật dù mong muốn tuân thủ quy định. Ảnh minh họa

Tuy nhiên, nhiều địa phương không chấp nhận mã ngành này khi giáo viên đăng ký kinh doanh. Điều này dẫn đến việc nhiều giáo viên không thể hoàn tất thủ tục đăng ký, hoặc bị buộc phải chọn phương án thành lập công ty, kéo theo hàng loạt chi phí phát sinh.

Nhiều địa phương không chấp nhận mã ngành

Trao đổi về vướng mắc này, cô giáo Nguyễn Thị Hương, giáo viên Toán (Hà Nội) cho biết mặc dù rất muốn tuân thủ quy định của Thông tư 29 nhưng khi đến Phòng Kinh tế để đăng ký hộ kinh doanh, họ bảo không có mã ngành cho hoạt động dạy thêm cá nhân. “Nếu muốn đăng ký, tôi phải mở công ty. Nhưng tôi chỉ dạy thêm tại nhà, làm sao có đủ điều kiện để mở công ty?", cô Hương bày tỏ.

Thầy giáo Trần Văn Quang, giáo viên Lý (TP.HCM) chia sẻ, tôi đã tìm hiểu các mã ngành hiện có nhưng không tìm thấy mã ngành nào dành riêng cho giáo viên dạy thêm.

“Nếu chọn mã ngành 8559 – Giáo dục khác chưa được phân vào đâu, tôi vẫn bị từ chối vì họ cho rằng mã này chỉ áp dụng cho các trung tâm giáo dục lớn. Vậy tôi phải làm sao", thầy Quang bức xúc nói.

Một số cơ quan quản lý địa phương không xem dạy thêm là một loại hình kinh doanh thông thường mà yêu cầu có sự quản lý chặt chẽ từ ngành giáo dục. Ảnh minh họa

Cô giáo Bích Liên, giáo viên Tiếng Anh (Hà Nội) bình luân tôi chỉ dạy thêm một nhóm nhỏ 7-10 học sinh tại nhà nhưng bị yêu cầu đăng ký kinh doanh. Khi tôi hỏi có thể đăng ký hộ kinh doanh không, họ bảo không có mã ngành phù hợp, khuyên tôi nên thành lập công ty.

“Nhưng một công ty phải có kế toán, nộp thuế, thuê mặt bằng hợp pháp... tất cả đều rất tốn kém và không thực tế với giáo viên dạy tại nhà như tôi", cô Liên nói.

Thầy giáo Đặng Thái, giáo viên Lý (Hải Dương) thẳng thắn, chúng tôi bị đặt vào thế vi phạm pháp luật dù không hề muốn. Giáo viên chỉ muốn dạy hợp pháp, nhưng hệ thống lại không cho phép chúng tôi đăng ký.

Trong khi đó, nếu tiếp tục dạy mà không đăng ký, chúng tôi sẽ bị xử phạt. “Tôi mong Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng Bộ Kế hoạch và Đầu tư có hướng dẫn cụ thể hơn để giải quyết vấn đề này", thầy Thái kiến nghị.

Theo Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam do Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành, mã ngành 8559 – Giáo dục khác chưa được phân vào đâu là một mã ngành dành cho các hoạt động giáo dục và đào tạo ngoài hệ thống trường học chính quy, bao gồm: Các khóa học kỹ năng mềm, luyện thi đại học, dạy kèm, dạy thêm, đào tạo kỹ năng nghề nghiệp.

Vì sao giáo viên không thể đăng ký mã ngành 8559?

Về lý thuyết, hoạt động dạy thêm hoàn toàn có thể đăng ký kinh doanh dưới mã ngành này. Tuy nhiên, trên thực tế nhiều địa phương lại từ chối cấp phép cho giáo viên dạy thêm theo mã ngành 8559 do các nguyên nhân sau.

Do không có mã ngành phù hợp, nhiều giáo viên buộc phải dạy thêm "chui", đối diện nguy cơ bị xử phạt theo Thông tư 29. Ảnh minh họa

Thiếu hướng dẫn cụ thể từ Bộ Giáo dục và Đào tạo. Bộ Giáo dục và Đào tạo chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể về việc có thể sử dụng mã ngành 8559 để đăng ký kinh doanh dạy thêm. Vì vậy, khi giáo viên nộp hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh, nhiều Phòng Kinh tế quận, huyện hoặc Sở Kế hoạch và Đầu tư từ chối do không có quy định rõ ràng về việc cấp phép.

Chính quyền địa phương lo ngại về tính hợp pháp của hoạt động dạy thêm. Một số địa phương không chấp nhận mã ngành 8559 do e ngại rằng hoạt động dạy thêm có thể vi phạm quy định về quản lý giáo dục.

Cụ thể, họ cho rằng dạy thêm phải chịu sự quản lý của Sở Giáo dục và Đào tạo hoặc Phòng Giáo dục và Đào tạo, thay vì chỉ đăng ký hộ kinh doanh theo luật doanh nghiệp thông thường.

Đơn cử, một số tỉnh, thành phố yêu cầu giáo viên muốn dạy thêm phải xin phép Phòng Giáo dục và Đào tạo trước khi đăng ký kinh doanh. Có địa phương từ chối đăng ký hộ kinh doanh với lý do dạy thêm không phải là hoạt động kinh doanh thuần túy, mà thuộc phạm vi quản lý chuyên ngành của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Nhầm lẫn giữa mô hình trung tâm giáo dục và giáo viên cá nhân. Mã ngành 8559 thường được cấp cho các trung tâm giáo dục, trường học tư nhân hoặc các tổ chức đào tạo chuyên nghiệp. Vì vậy, nhiều cơ quan đăng ký kinh doanh nhầm tưởng rằng mã ngành này chỉ áp dụng cho doanh nghiệp lớn hoặc trung tâm đào tạo, không phù hợp với giáo viên cá nhân.

Bộ Giáo dục và Đào tạo cần phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư để ra văn bản hướng dẫn rõ ràng, xác nhận giáo viên cá nhân có thể sử dụng mã ngành 8559 khi đăng ký hộ kinh doanh. Ảnh minh họa

Quy định cấm giáo viên công lập đứng tên kinh doanh. Theo Luật Viên chức, giáo viên công lập không được phép đứng tên chủ hộ kinh doanh hoặc công ty. Điều này khiến nhiều giáo viên dạy thêm bị từ chối cấp phép, dù họ chỉ muốn đăng ký hộ kinh doanh nhỏ để hợp thức hóa hoạt động giảng dạy của mình.

Điều này đặt giáo viên vào tình thế tiến thoái lưỡng nan. Nếu họ muốn hợp pháp hóa việc dạy thêm, họ không thể tự đứng tên đăng ký kinh doanh. Nếu không đăng ký, họ vi phạm Thông tư 29 và có thể bị xử phạt từ 5 – 15 triệu đồng.

Luật sư Trần Văn Bình, chuyên gia về luật kinh doanh, nhận định việc yêu cầu giáo viên đăng ký kinh doanh cho hoạt động dạy thêm là cần thiết để quản lý và đảm bảo chất lượng giáo dục. Tuy nhiên, việc thiếu mã ngành cụ thể và quy định cấm giáo viên công lập thành lập doanh nghiệp đã tạo ra mâu thuẫn pháp lý.

Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội phân tích một trong những bất cập lớn nhất của Thông tư 29 là yêu cầu giáo viên phải đăng ký kinh doanh nhưng lại không có mã ngành phù hợp. Điều này tạo ra mâu thuẫn giữa chính sách và thực tiễn, dẫn đến tình trạng giáo viên muốn tuân thủ pháp luật nhưng không thể thực hiện.

Một chính sách tốt phải thực tế, khả thi

Nhằm tháo gỡ vướng mắc trên, đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết đang nghiên cứu việc bổ sung mã ngành phù hợp hơn cho hoạt động dạy thêm. Tuy nhiên, cần có sự phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo để đảm bảo quy định phù hợp với thực tiễn.

Thay vì yêu cầu giáo viên đăng ký kinh doanh như một doanh nghiệp, có thể triển khai cơ chế “giấy phép hành nghề dạy thêm”, giúp giáo viên hoạt động hợp pháp mà không cần mở công ty. Ảnh minh họa

Nêu giải pháp về vấn đề này, luật sư Trần Văn Bình đề nghị cần có sự điều chỉnh để phù hợp với thực tiễn. Cụ thể, bổ sung mã ngành riêng cho dạy thêm. Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần xem xét bổ sung một mã ngành mới dành riêng cho dạy thêm, giúp giáo viên có thể đăng ký kinh doanh hợp pháp mà không gặp rào cản pháp lý.

Ban hành hướng dẫn chính thức từ Bộ Giáo dục và Đào tạo. Bộ Giáo dục và Đào tạo cần phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư để ra văn bản hướng dẫn rõ ràng, xác nhận rằng giáo viên cá nhân có thể sử dụng mã ngành 8559 khi đăng ký hộ kinh doanh.

Cho phép giáo viên công lập đăng ký hộ kinh doanh. Cần có cơ chế đặc biệt cho phép giáo viên công lập được đăng ký hộ kinh doanh trong phạm vi giáo dục, không vi phạm Luật Viên chức.

Một chính sách quản lý tốt không chỉ cần chặt chẽ mà còn phải thực tế, khả thi và đảm bảo quyền lợi của giáo viên. Ảnh minh họa

Đơn giản hóa thủ tục đăng ký. Không bắt buộc thuê kế toán đối với hộ kinh doanh nhỏ. Miễn thuế môn bài cho hộ kinh doanh có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm. Nới lỏng điều kiện phòng cháy chữa cháy cho các lớp học tại nhà.

Xây dựng cơ chế cấp phép linh hoạt. Thay vì yêu cầu giáo viên đăng ký kinh doanh như một doanh nghiệp, có thể triển khai cơ chế “giấy phép hành nghề dạy thêm”, giúp giáo viên hoạt động hợp pháp mà không cần mở công ty.

Như vậy, việc thiếu mã ngành phù hợp đã tạo ra rào cản lớn cho giáo viên dạy thêm, đẩy họ vào tình thế vi phạm pháp luật dù mong muốn tuân thủ quy định.

Để tháo gỡ vấn đề này, cần có sự phối hợp giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và chính quyền địa phương để đưa ra cơ chế đăng ký linh hoạt hơn. Một chính sách quản lý tốt không chỉ cần chặt chẽ mà còn phải thực tế, khả thi và đảm bảo quyền lợi của giáo viên.

Siết dạy thêm và bài toán của thầy cô Thông tư 29 trước Tết Ất Tỵ đã làm nhiều giáo viên hoang mang khi không được dạy thêm trong nhà trường. Rất nhiều lời ...

Quản lý dạy thêm, học thêm: “Cần một cuộc đối thoại thẳng thắn” Từ việc không thể đứng tên pháp nhân để đăng ký kinh doanh đến những yêu cầu khắt khe về cơ sở vật chất, nhiều ...

Quản lý dạy thêm, học thêm: Khi giáo viên phải gánh trọng trách doanh nghiệp Việc thành lập công ty dạy thêm không chỉ đòi hỏi phải có kế toán mà còn kéo theo hàng loạt chi phí phát sinh, ...