AI tạo sinh và tương lai việc làm: Động lực thúc đẩy tăng trưởng năng suất và sự sáng tạo

AI tạo sinh (Generative AI), đặc biệt là các mô hình ngôn ngữ như GPT, có khả năng xử lý và tạo ra nội dung sáng tạo từ dữ liệu đầu vào. Điều này không chỉ giới hạn ở việc tạo văn bản, mà còn bao gồm cả hình ảnh, âm thanh và video. Các doanh nghiệp hiện nay đã bắt đầu ứng dụng công nghệ này để tối ưu hóa quy trình làm việc, cải thiện dịch vụ khách hàng và tăng cường sáng tạo nội dung.

Theo báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), việc triển khai AI tạo sinh trong công việc không chỉ mang lại những lợi ích về năng suất mà còn mở ra khả năng sáng tạo không giới hạn. Tuy nhiên, các công ty cũng phải đối mặt với thách thức trong việc đảm bảo rằng các nhân viên có thể làm quen và tận dụng tối đa những công nghệ này​.

Sự tham gia của AI trong lực lượng lao động giúp thúc đẩy khả năng sáng tạo và cải thiện hiệu quả công việc, từ đó góp phần tăng trưởng năng suất. Ảnh: Forbes

Liệu AI có thực sự giúp chúng ta đạt tăng trưởng năng suất mong muốn?

AI đã chứng minh khả năng tự động hóa các tác vụ, giảm thiểu thời gian và chi phí lao động. Theo WEF, trong một số ngành công nghiệp, AI không chỉ đơn thuần thay thế lao động thủ công mà còn tạo ra những phương pháp tiếp cận mới trong nghiên cứu và sản xuất. Ví dụ, các mô hình AI đã giúp tối ưu hóa việc phát triển thuốc, giảm thời gian thử nghiệm từ 10 năm xuống chỉ còn 2 năm trong một số trường hợp​.

Tuy nhiên, phần lớn các ứng dụng AI hiện tại tập trung vào cải thiện hiệu quả bằng cách tự động hóa các công việc lặp đi lặp lại thay vì tạo ra các tác vụ hoặc sản phẩm hoàn toàn mới. Điều này có nghĩa là mức tăng năng suất do AI mang lại có thể bị giới hạn nếu không đi kèm với sự đổi mới và mở rộng quy mô​.

3 yếu tố chính quyết định tác động của AI gồm:

Tự động hóa: Việc AI thay thế các tác vụ thủ công giúp giảm chi phí và tăng tốc độ xử lý. Tuy nhiên, lợi ích này chỉ đạt hiệu quả tối ưu khi doanh nghiệp đầu tư đủ nguồn lực để tích hợp AI một cách sâu rộng.

Khám phá khoa học: AI đang đóng vai trò then chốt trong việc tăng tốc các phát minh khoa học. Khả năng xử lý lượng dữ liệu khổng lồ đã giúp các nhà khoa học tìm ra giải pháp mới trong nhiều lĩnh vực như y tế, năng lượng tái tạo và công nghệ sinh học​.

Tỷ lệ ứng dụng toàn cầu: Hiệu quả của AI chỉ đạt tối đa khi nó được ứng dụng rộng rãi trên toàn cầu. Đây là một thách thức lớn, bởi mức độ sẵn sàng công nghệ và kỹ năng lao động không đồng đều giữa các quốc gia.

Lịch sử cho thấy, những công nghệ đột phá, như điện khí hóa, cần hàng thập kỷ để tạo ra sự thay đổi lớn về năng suất. Đối với AI, việc đạt được tác động tương tự đòi hỏi sự tái cấu trúc trong cách tổ chức và vận hành doanh nghiệp, cùng với việc khắc phục các rào cản như chi phí đầu tư và kỹ năng lao động​.

Tương lai của AI trong doanh nghiệp

Sự bùng nổ của AI có thể tạo ra bước nhảy vọt về năng suất, nhưng để đạt được điều đó, chúng ta cần xem AI không chỉ là công cụ, mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới.

Khi được triển khai đúng cách, AI tạo sinh có thể trở thành động lực chính giúp các tổ chức nâng cao năng suất và đổi mới. Tuy nhiên, thành công không chỉ dựa trên công nghệ mà còn phụ thuộc vào sự chuẩn bị của con người và quy trình tổ chức. Một chiến lược rõ ràng, cùng với sự hợp tác và học hỏi không ngừng, sẽ là chìa khóa để AI phát huy tối đa tiềm năng trong lực lượng lao động.

Theo WEF, AI không chỉ đơn thuần là công cụ hỗ trợ, mà còn là yếu tố thúc đẩy sự tăng trưởng năng suất trong nhiều lĩnh vực. Các công ty có thể tận dụng AI để tối ưu hóa các quy trình, từ đó giảm chi phí và nâng cao hiệu quả công việc. Ví dụ, AI có thể giúp các công ty tự động hóa các công việc lặp đi lặp lại, giúp nhân viên có thêm thời gian cho những công việc sáng tạo hơn​.

Một trong những ảnh hưởng rõ rệt của AI tạo sinh đối với công việc là sự thay đổi trong yêu cầu kỹ năng của người lao động. Với khả năng tự động hóa nhiều công đoạn, các công ty cần tuyển dụng nhân viên có khả năng tương tác và điều chỉnh các công cụ AI một cách linh hoạt. Để đáp ứng yêu cầu này, việc đào tạo lại (reskilling) trở nên cực kỳ quan trọng. Các chương trình đào tạo giúp nhân viên không chỉ làm chủ công nghệ mà còn phát triển các kỹ năng tư duy sáng tạo và phân tích​

Mặc dù AI tạo sinh mang lại nhiều cơ hội, nhưng việc triển khai công nghệ này cũng gặp phải không ít thách thức. Một trong những vấn đề lớn nhất là việc bảo vệ quyền riêng tư và dữ liệu người dùng. Khi AI xử lý một lượng lớn thông tin nhạy cảm, việc đảm bảo rằng dữ liệu không bị lạm dụng là điều vô cùng quan trọng. Hơn nữa, có sự lo ngại về việc AI có thể thay thế một số công việc truyền thống, dẫn đến sự biến động trong thị trường lao động.

Do đó, các chuyên gia khuyến nghị rằng các doanh nghiệp cần xây dựng chính sách rõ ràng về việc sử dụng AI trong công việc, đặc biệt là liên quan đến bảo mật và quyền lợi của nhân viên. Việc tạo ra một môi trường làm việc hợp tác giữa con người và máy móc sẽ là chìa khóa giúp giảm thiểu những rủi ro này.

Làm thế nào các doanh nghiệp triển khai và mở rộng thành công công cụ AI tạo sinh trong lực lượng lao động?

Để triển khai AI tạo sinh một cách hiệu quả, theo khuyến nghị của các chuyên gia, các doanh nghiệp cần thực hiện các bước quan trọng sau:

Định hình chiến lược triển khai AI: Trước hết, lãnh đạo cần đánh giá rõ ràng tiềm năng của AI tạo sinh đối với tổ chức. Điều này bao gồm việc xác định các lĩnh vực ứng dụng phù hợp với các câu hỏi: AI sẽ giải quyết vấn đề gì? Công cụ này sẽ cải thiện hiệu quả ra sao? Và làm thế nào để tích hợp vào quy trình hiện có?...

Các doanh nghiệp cũng cần đặt mục tiêu cụ thể, có thể đo lường được, chẳng hạn như tăng năng suất, giảm thời gian xử lý công việc hoặc cải thiện trải nghiệm khách hàng. Một chiến lược rõ ràng sẽ giúp đội ngũ nhân viên hiểu rõ vai trò và lợi ích của AI, giảm bớt lo ngại về sự thay thế lao động.

Đầu tư vào cơ sở hạ tầng và dữ liệu: AI tạo sinh yêu cầu một hệ thống hạ tầng kỹ thuật mạnh mẽ và dữ liệu chất lượng cao để hoạt động hiệu quả. Do đó, các công ty cần đánh giá lại khả năng lưu trữ, bảo mật và xử lý dữ liệu. Việc đầu tư vào các công cụ quản lý dữ liệu và các giải pháp đám mây không chỉ hỗ trợ triển khai AI mà còn giúp doanh nghiệp xử lý thông tin hiệu quả hơn.

Ngoài ra, tính minh bạch và trách nhiệm trong việc sử dụng dữ liệu cũng rất quan trọng. Các doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định pháp lý và đạo đức, đặc biệt trong bối cảnh dữ liệu cá nhân ngày càng được bảo vệ chặt chẽ.

Đào tạo và hỗ trợ nhân viên: Một trong những yếu tố quan trọng nhất để triển khai AI thành công là tạo môi trường học tập liên tục cho nhân viên. Các chương trình đào tạo cần tập trung vào cách sử dụng AI để nâng cao hiệu quả công việc thay vì chỉ dựa vào công nghệ. Hỗ trợ này không chỉ giúp nhân viên thích nghi mà còn thúc đẩy sự đổi mới trong công việc.

Ngoài ra, các công ty nên thiết lập cơ chế phản hồi để nhân viên có thể chia sẻ ý kiến và góp ý về công cụ mới. Điều này giúp cải thiện khả năng triển khai, đồng thời xây dựng sự gắn kết giữa nhân viên và công nghệ.

Tăng cường hợp tác giữa các bộ phận: AI tạo sinh không chỉ là công cụ của bộ phận công nghệ thông tin mà cần được tích hợp vào tất cả các phòng ban. Các nhà lãnh đạo nên khuyến khích sự hợp tác chặt chẽ giữa các đội ngũ, chẳng hạn như marketing, tài chính và phát triển sản phẩm. Mỗi bộ phận có thể mang lại góc nhìn khác nhau, giúp AI được ứng dụng hiệu quả hơn.

Hợp tác cũng cần mở rộng ra bên ngoài, bao gồm đối tác công nghệ và các tổ chức nghiên cứu. Sự kết nối này mang lại cơ hội tiếp cận các giải pháp tiên tiến, đồng thời đảm bảo việc triển khai luôn bắt kịp xu hướng.

Đánh giá và cải tiến liên tục: Sau khi triển khai, các công ty cần thường xuyên đánh giá hiệu quả của AI tạo sinh. Sử dụng các chỉ số cụ thể để đo lường kết quả giúp xác định các điểm mạnh, yếu, từ đó điều chỉnh và cải tiến. Việc theo dõi liên tục cũng đảm bảo rằng AI không chỉ đáp ứng mục tiêu ban đầu mà còn sẵn sàng thích nghi với những thách thức mới.

Có thể thấy, AI tạo sinh đang dần trở thành một phần không thể thiếu trong môi trường làm việc hiện đại. Để tận dụng tối đa tiềm năng của nó, các doanh nghiệp cần triển khai một cách có chiến lược, từ việc đào tạo nhân viên đến việc tối ưu hóa quy trình làm việc. Tuy nhiên, để công nghệ này phát huy hết khả năng, các doanh nghiệp cũng cần đối mặt với các vấn đề như bảo mật và tác động đến thị trường lao động. Tương lai của công việc sẽ phụ thuộc vào khả năng thích ứng của cả nhân viên và doanh nghiệp trong việc khai thác và điều chỉnh các công cụ AI một cách linh hoạt.

Các doanh nghiệp cần phải đảm bảo rằng AI không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn là một phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển lâu dài của mình, giúp mở rộng khả năng sáng tạo và tối ưu hóa năng suất công việc.

10 xu hướng công nghệ chiến lược định hình tương lai của doanh nghiệp Theo công ty tư vấn và nghiên cứu công nghệ Gartner (Mỹ), hiện nay, việc xây dựng chiến lược sử dụng công nghệ một cách ...

Nâng cao kỹ năng số có thể mang lại 27,6 tỷ USD cho nền kinh tế Việt Nam vào năm 2030 Theo Báo cáo của Google, nếu các công cụ AI được áp dụng rộng rãi tại Việt Nam, ước tính lợi ích kinh tế cho ...

Xây dựng lực lượng lao động sẵn sàng cho kỷ nguyên AI: Cơ hội, thách thức của Việt Nam Để khai thác tối đa tiềm năng chuyển đổi của AI, Việt Nam cần tập trung vào việc giữ chân và phát triển nguồn nhân ...