Nâng cao kỹ năng và tái đào tạo: Chìa khóa thành công trong kỷ nguyên AI

Nâng cao kỹ năng AI đang trở thành yếu tố quan trọng trong bối cảnh công nghệ này đang phát triển nhanh chóng. Các doanh nghiệp cần nâng cao hiểu biết về AI cho nhân viên để cạnh tranh trong môi trường làm việc thay đổi nhanh chóng. Tuy nhiên, việc nâng cao kỹ năng AI cũng gặp nhiều khó khăn. Trong một nghiên cứu của Tập đoàn tư vấn Boston vào năm 2024, mặc dù 89% tổ chức được hỏi cho biết lực lượng lao động của họ cần cải thiện kỹ năng AI, nhưng chỉ 6% cho biết họ đã thực sự bắt đầu nâng cao kỹ năng liên quan đến công nghệ này.

Bên cạnh đó, tái đào tạo nhân viên cũng là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển nhân tài và xây dựng kỹ năng của một tổ chức, đặc biệt trong bối cảnh AI đang thay đổi nhanh chóng thị trường lao động. Khác với nâng cao kỹ năng - tập trung vào việc cải thiện kỹ năng hiện có, tái đào tạo trang bị cho nhân viên một bộ kỹ năng hoàn toàn mới để đảm nhận một công việc khác.

Theo Viện IBM về Giá trị Kinh doanh (IBV), khoảng 40% lực lượng lao động cần được tái đào tạo trong 3 năm tới. Diễn đàn Kinh tế Thế giới ước tính tự động hóa sẽ thay thế 85 triệu việc làm vào năm 2025, và 40% kỹ năng cốt lõi sẽ thay đổi đối với người lao động.

Tái đào tạo là chìa khóa giúp nhân viên thích ứng với sự thay đổi do AI mang lại, đảm bảo họ có thể đóng góp giá trị cho tổ chức và duy trì sự cạnh tranh trong thị trường việc làm.

AI đang thay đổi bản chất của các công việc và tác động đến thị trường lao động một cách sâu sắc.

Các kỹ năng cần thiết trong thời đại AI

Để điều hướng những phức tạp của môi trường làm việc dựa trên AI, mỗi người lao động cần phát triển một bộ kỹ năng đa dạng và phù hợp với từng ngành nghề cụ thể. Tuy nhiên, những kỹ năng cơ bản cần có gồm:

Đọc hiểu dữ liệu: Hiểu biết về phân tích dữ liệu là năng lực thiết yếu vì các công cụ AI hoạt động dựa vào những hiểu biết từ dữ liệu. Mỗi người cần có khả năng diễn giải và sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả để đưa ra quyết định thông minh. Theo IBM, khả năng đọc hiểu dữ liệu đang trở thành một kỹ năng nền tảng trong tất cả các vai trò, giúp người lao động tự tin tương tác với dữ liệu.

Khả năng kỹ thuật: Sự quen thuộc với các công cụ AI như học máy và xử lý ngôn ngữ tự nhiên là rất quan trọng. Người lao động cần học cách khai thác những công nghệ này để cải thiện năng suất và hiệu quả. Một báo cáo từ Công ty tư vấn quản trị toàn cầu McKinsey nhấn mạnh rằng các kỹ năng kỹ thuật sẽ ngày càng được các doanh nghiệp chú trọng trong thời đại AI.

Kỹ năng mềm: Các kỹ năng như tư duy phản biện, sáng tạo và trí tuệ cảm xúc cũng ngày càng trở nên quan trọng. Khi AI đảm nhận những nhiệm vụ lặp đi lặp lại, các kỹ năng tập trung vào con người sẽ giúp nhân viên nổi bật hơn. Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) đã nhấn mạnh rằng, đến năm 2025, tư duy phản biện và giải quyết vấn đề sẽ nằm trong số những kỹ năng hàng đầu trong lực lượng lao động.

Khả năng thích ứng: Khả năng học hỏi và thích ứng với công nghệ mới cũng không thể thiếu trong một thị trường lao động luôn thay đổi. Mỗi người lao động cần học tập liên tục để giữ vững vị trí của mình.

Các doanh nghiệp lớn nâng cao kỹ năng số và tái đào tạo cho nhân viên như thế nào?

Một số tập đoàn lớn đã có những bước đi chủ động trong việc tái đào tạo lực lượng lao động trước cuộc cách mạng AI bằng cách xây dựng những chương trình đào tạo phù hợp với mục tiêu chiến lược, đồng thời thúc đẩy văn hóa cải tiến liên tục.

Tiêu biểu, Tập đoàn bán lẻ đồ nội thất toàn cầu Ikea đã khởi động nhiều sáng kiến nhằm nâng cao khả năng của nhân viên trong việc sử dụng các công cụ số hóa và ứng dụng AI. Bằng cách xây dựng văn hóa học hỏi, Ikea đảm bảo rằng lực lượng lao động có thể điều hướng những thay đổi công nghệ một cách hiệu quả. Các chương trình đào tạo của họ bao gồm các hội thảo về việc sử dụng nền tảng số và hiểu biết hành vi khách hàng thông qua phân tích dữ liệu. Ví dụ, Ikea đã phát triển một chương trình giảng dạy toàn diện bao gồm các module về thông tin khách hàng được rút ra từ phân tích dữ liệu, giúp nhân viên đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu nhằm nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Công ty quảng cáo và quan hệ công chúng đa quốc gia WPP (có trụ sở tại London, Anh) cũng đặc biệt ưu tiên đào tạo kỹ năng số cho nhân viên. Chiến lược của WPP bao gồm các hội thảo và khóa học trực tuyến nhằm nâng cao khả năng sáng tạo và phân tích trong một ngành công nghiệp ngày càng tự động hóa. Họ đã phát triển một chương trình giảng dạy toàn diện từ kỹ năng tiếp thị số cơ bản đến các kỹ thuật phân tích dữ liệu nâng cao. WPP cũng khuyến khích sự hợp tác giữa các nhóm thông qua các dự án đa chức năng cho phép nhân viên từ nhiều lĩnh vực khác nhau chia sẻ kiến thức và học hỏi từ chuyên môn của nhau.

Trong khi đó, tổ chức tài chính JPMorgan Chase nhận thấy sự cần thiết phải tái đào tạo trong các lĩnh vực như phân tích dữ liệu và học máy. Các chương trình của họ không chỉ nâng cao kỹ năng kỹ thuật mà còn xây dựng sự tự tin cho nhân viên trong việc sử dụng các công cụ AI. JPMorgan đã đầu tư mạnh mẽ vào nền tảng đào tạo nội bộ, cho phép nhân viên truy cập vào tài nguyên phù hợp với vai trò cụ thể của mỗi người trong công ty. Ngoài ra, họ còn hợp tác với các cơ sở giáo dục để cung cấp chứng chỉ về phân tích nâng cao và học máy cho lực lượng lao động.

Kế hoạch chiến lược cho doanh nghiệp

Phát triển nguồn nhân lực trong bối cảnh AI là một nhiệm vụ cấp bách và mang tính chiến lược. Bằng cách đầu tư đúng hướng và ứng dụng công nghệ tiên tiến, các doanh nghiệp có thể biến thách thức thành cơ hội, xây dựng một lực lượng lao động mạnh, sẵn sàng đón nhận những cơ hội mới trong kỷ nguyên số.

Để duy trì tính cạnh tranh trong thời đại AI, doanh nghiệp cần phát triển chiến lược nâng cao kỹ năng và tái đào tạo toàn diện cho nhân viên bao gồm:

Đánh giá khoảng cách kỹ năng: Các doanh nghiệp nên thường xuyên đánh giá khoảng cách kỹ năng hiện tại trong lực lượng lao động để điều chỉnh chương trình đào tạo một cách hiệu quả. Việc này có thể thực hiện bằng cách tiến hành khảo sát, phỏng vấn và đánh giá hiệu suất để xác định những lĩnh vực mà nhân viên cần hỗ trợ thêm.

Đầu tư vào tài nguyên học tập: Các công ty cần phải phân bổ nguồn lực để tạo ra hoặc mua sắm tài liệu và nền tảng đào tạo chất lượng cao nhằm hỗ trợ phát triển kỹ năng. Ví dụ như hợp tác với các cơ sở giáo dục hoặc nền tảng học trực tuyến cung cấp khóa học liên quan đến ngành nghề của họ.

Khuyến khích tư duy phát triển: Xây dựng môi trường coi trọng việc đào tạo liên tục sẽ khuyến khích nhân viên luôn sẵn sàng làm quen, học hỏi, chia sẻ kiến thức về công nghệ mới.

Quản lý rủi ro và đạo đức AI: Doanh nghiệp cần có các chính sách, quy định rõ ràng về việc sử dụng AI một cách có trách nhiệm, đảm bảo tính minh bạch, công bằng và bảo mật thông tin.

Chiến lược AI bền vững không chỉ đơn thuần là việc triển khai công nghệ AI, mà còn là việc kết hợp hiệu quả giữa con người và công nghệ để tạo ra giá trị lâu dài cho doanh nghiệp. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải tập trung vào cả 2 nhiệm vụ nâng cao kỹ năng AI và tái đào tạo nhân viên, đồng thời xây dựng một hệ sinh thái hỗ trợ cho việc ứng dụng AI một cách có trách nhiệm. Cũng cần phải lưu ý, chiến lược AI bền vững không phải là một đích đến mà là một hành trình liên tục. Doanh nghiệp cần linh hoạt, thích ứng với những thay đổi của công nghệ AI và thị trường lao động để tận dụng tối đa lợi ích mà AI mang lại.

Trao quyền cho người lao động để chống lại sự “đào thải”

Đối với những người lao động muốn bảo vệ công việc của mình khỏi nguy cơ bị thay thế do AI, những biện pháp chủ động là rất cần thiết. Mỗi người nên tìm kiếm cơ hội học tập nâng cao kỹ năng liên tục và luôn cập nhật thông tin về xu hướng ngành nghề liên quan đến AI và công nghệ, hoặc tham gia vào các khóa học trực tuyến để nâng cao bộ kỹ năng cá nhân. Người lao động cũng cần tập trung vào việc xây dựng kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm và khả năng thích ứng.

Có thể thấy, AI đang thay đổi bản chất của công việc và tác động đến thị trường lao động một cách sâu sắc. Giải quyết những thách thức do AI đặt ra thông qua các chiến lược tái đào tạo hiệu quả không chỉ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp mà cho cả người lao động. Bằng cách xây dựng văn hóa học tập liên tục và khả năng thích ứng, doanh nghiệp có thể đảm bảo rằng họ vẫn giữ được tính cạnh tranh đồng thời trao quyền cho lực lượng lao động để đạt được thành công trong tương lai trong một thế giới ngày càng tự động hóa. Trong khi đó, việc chủ động thích ứng với những thay đổi này, trang bị kỹ năng cần thiết và tìm kiếm cơ hội mới sẽ là chìa khóa thành công cho người lao động trong kỷ nguyên AI.

Nâng cao kỹ năng số có thể mang lại 27,6 tỷ USD cho nền kinh tế Việt Nam vào năm 2030 Theo Báo cáo của Google, nếu các công cụ AI được áp dụng rộng rãi tại Việt Nam, ước tính lợi ích kinh tế cho ...

Xây dựng lực lượng lao động sẵn sàng cho kỷ nguyên AI: Cơ hội, thách thức của Việt Nam Để khai thác tối đa tiềm năng chuyển đổi của AI, Việt Nam cần tập trung vào việc giữ chân và phát triển nguồn nhân ...

AI tạo sinh và tương lai việc làm: Động lực thúc đẩy tăng trưởng năng suất và sự sáng tạo Trí tuệ nhân tạo (AI) đang làm thay đổi cách thức làm việc trong kỷ nguyên số, giúp tối ưu hóa quy trình và thúc ...